Với người Huế, làm mứt không đơn thuần là một công việc, mà là một "thú chơi" đầy đam mê và sự khéo léo. Người phụ nữ Huế gửi gắm cả tâm hồn, sự tỉ mỉ vào từng công đoạn. Tiêu biểu như mứt quất, món mứt được Tuệ Minh yêu thích. Để làm được những trái quất tròn vành vạnh, trong veo, người làm phải vô cùng kiên nhẫn, gọt vỏ mỏng, tách hạt, ngâm vôi rồi rim trên than hồng với lửa liu riu hàng giờ. Mứt quất thành phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn giữ nguyên được cành và lá, vừa có vị chua thanh, vừa ngọt, vừa thơm, mang ý nghĩa đoàn tụ, sum vầy.Ảnh: Hương vị hoàng cung trong những miếng mứt HuếCái "thần thái" của mứt Huế còn nằm ở cách chế biến. Việc ngâm gừng bằng nước gạo, luộc gừng bằng củi và sên mứt trên bếp than hồng tạo nên hương vị đặc trưng, hòa quyện cả mùi khói, mùi mưa và không khí Tết. Làm mứt đòi hỏi sự tĩnh tâm, kiên nhẫn, như một hình thức thiền định, bởi nếu không tập trung, không thể tạo ra được những lát mứt hoàn hảo.Những món mứt ở Huế không chỉ phong phú về chủng loại mà còn mang một dấu ấn riêng không thể lẫn. Sự khác biệt ấy bắt nguồn từ chính nguyên liệu và tâm thế của người làm mứt. Như Tuệ Minh, con gái của nghệ nhân ẩm thực nổi tiếng Tôn Nữ Thị Hà, đã chia sẻ, nguyên liệu làm mứt ở Huế đặc biệt hơn hẳn. Củ gừng làm mứt ở đây được trồng tại ngã ba Tuần, nơi hai nhánh sông Hương gặp nhau, cho ra củ gừng nhỏ, cay nồng và thơm lừng đặc trưng. Loại gừng này chỉ thu hoạch vào cuối năm, khi đã đạt độ ngon nhất, không như các nơi khác có quanh năm.Mứt Tết Huế không chỉ là món ăn dân dã mà còn mang đậm dấu ấn cung đình xưa. Theo nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, mứt Huế được xếp vào một hệ riêng, trên cả hệ món ăn cung đình, chứng tỏ sự trọng thị đặc biệt.Mứt bát bửu: Một trong những loại mứt cung đình quý giá, được kết hợp từ nhiều nguyên liệu như mứt hạt sen, mứt kim quất, mứt táo, mứt long nhãn và cả thịt heo quay. Loại mứt này chỉ được dùng trong những dịp triều hội quan trọng, thể hiện sự sang trọng và quyền quý.Mứt hạt dâu: Loại mứt độc đáo làm từ đậu xanh và đường phèn, dùng thay cho hạt dưa trong cung cấm vì việc cắn hạt dưa bị coi là vô phép.Mứt sen Tịnh Tâm: Hạt sen từ hồ Tịnh Tâm nổi tiếng, được chế biến thành mứt thơm mềm, tan ngay trong miệng.Mứt kim quất: Mứt kim quật có màu vàng sánh như mật, được tạo hình dáng cánh hoa đẹp mắt, khi thưởng thức có vị ngọt thanh pha vị chua nhẹ của quật đã trở thành món mứt cực kỳ đặc sắc, hấp dẫn cho mùa Tết đặc trưng của Cố đô.Mứt gừng Huế: Có màu vàng ươm, mùi vị thơm dịu và vì củ gừng được lấy từ cầu Tuần, xã Thủy Bằng, thành phố Huế.Những món mứt cung đình khác như mứt màu hoa, mứt cam sành, mứt trái Phật thủ... đều là những tác phẩm nghệ thuật ẩm thực Huế được các cung tần, mỹ nữ khéo tay chế biến, dâng lên vua chúa. Ngày nay, một số nghệ nhân ẩm thực như Hồ Thị Hoàng Anh đã dày công phục hồi những món mứt đã mai một, mang hương vị hoàng cung xưa đến với mọi người.Ảnh: Mứt bát bửu - Mứt quý tiến vua của người HuếMứt Huế còn là một cách để người phụ nữ thể hiện sự khéo léo, nữ công gia chánh và lòng hiếu khách. Khi khách đến nhà ngày Tết, việc mời mứt do chính tay mình làm không chỉ là sự trân trọng mà còn là niềm tự hào về gia phong, nề nếp. Mỗi loại mứt đều mang một ý nghĩa riêng, như mứt gừng với câu nói "gừng cay muối mặn xin đừng xa nhau", gửi gắm tình cảm thủy chung, son sắt.Bạn có thể chọn mua mứt Huế làm quà tại một số địa chỉ nổi tiếng như:Mứt gừng Huế - O Oanh: Thanh Hà, Quảng Điền, Thành phố HuếSiêu thị Mứt - Hạt Huế: 54 An Dương Vương, An Đông, Huế, Thành phố HuếMộc Truly Hue's: 66 Lê Duẩn, Phú Hoà, Huế, Thành phố HuếĐặc sản Huế làm quà: 17 ngõ 126 Nguyễn Trãi, Thuận Hoà, Huế, Thành phố HuếHue Gourmer: 106 Lý Nam Đế, Kim Long, Huế, Thành phố HuếẢnh: Một món quà đầu xuân đậm chất cố đôHương vị của những món mứt Huế, dù bình dị hay cung đình, đều gói trọn hồn cốt của mảnh đất cố đô: sự tỉ mỉ, tinh tế và lòng trân trọng. Tặng mứt Huế không chỉ là trao đi một thức quà, mà còn là gửi gắm cả một nét văn hóa, một lời chúc ngọt ngào, ấm áp cho một năm mới an lành. Mỗi miếng mứt như một lời thủ thỉ về câu chuyện của một vùng đất thơ mộng, nơi tình yêu thương và sự khéo léo được kết tinh thành những món quà đầu xuân đầy ý nghĩa.