Cháo vạt giường – Món ăn gợi nhớ ký ức

Cháo vạt giường, hay còn gọi là cháo cá vạt giường, là món ăn bình dị nhưng thấm đượm tình đất, tình người của mảnh đất Quảng Trị kiên cường. Cái tên nghe mộc mạc, chân quê ấy bắt nguồn từ hình dáng của những sợi bột trong cháo, dài mềm tựa như những thanh vạt giường, gợi lên sự chân chất, đơn sơ mà ấm áp vô cùng. Bát cháo trắng ngần, ẩn hiện những sợi vạt giường dai mềm, quyện với nước dùng thanh ngọt được ninh kỹ từ cá lóc tươi.

Không giống như những món ăn cầu kỳ, cháo vạt giường đơn sơ nhưng đậm đà. Hương vị ngọt lành ấy như một lời thủ thỉ, một lời nhắc nhớ về những bữa cơm gia đình đầm ấm, về bóng dáng mẹ lom khom bên bếp lửa, tay thoăn thoắt cắt từng sợi bột, để khi cháo sôi lên là thơm nồng cả góc bếp nhỏ.

Cháo vạt giường ra đời từ cuộc sống nông thôn, nơi người dân tận dụng những nguyên liệu sẵn có để tạo nên món ăn vừa ngon miệng vừa tiết kiệm. Vạt giường, thành phần chính của món cháo, được làm từ gạo nếp, loại gạo quý, biểu tượng của sự no đủ trong văn hóa Việt. Những chiếc bánh vạt giường mỏng, dai, được cắt nhỏ và nấu cùng cháo, tạo nên một món ăn độc đáo, đậm chất quê.

Để nấu được một tô cháo vạt giường thơm ngon, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu và thực hiện các bước sau. Đây không chỉ là công thức nấu ăn mà còn là cách để bạn lưu giữ hương vị tuổi thơ.

Nguyên liệu cần chuẩn bị

• Gạo nếp: 200g, chọn loại nếp cái hoa vàng để có độ dẻo và thơm.
• Cá lóc đồng: 300g, chọn cá tươi, thân thon, chắc thịt, tốt nhất vào mùa thu để đảm bảo độ ngọt.
• Củ nén (hành tăm): 50g, giã nhỏ để tạo mùi thơm đặc trưng.
• Gia vị: Nước mắm, muối, tiêu, ớt tươi, ớt bột, hành lá, dầu ăn.
• Nước dùng: Nước hầm từ xương cá lóc hoặc xương heo cho vị ngọt đậm đà.

Các bước nấu cháo vạt giường

• Làm sợi vạt giường: Vo gạo sạch, ngâm 2 tiếng, xay thành bột mịn. Nhào bột với nước ấm cho dẻo, cán mỏng bằng ống tre hoặc chai thủy tinh, thái thành sợi nhỏ dài, trụng sơ qua nước sôi để sợi bột mềm dai, không nhão.
• Sơ chế cá lóc: Làm sạch cá, giữ lại lòng cá (phần lòng là điểm nhấn béo ngậy). Luộc cá vừa chín, lọc lấy thịt, ướp với muối, tiêu, củ nén, ớt bột. Xương và đầu cá giã nhỏ, hầm lấy nước dùng.
• Nấu nước dùng: Đun sôi 1.5 lít nước, cho xương cá hoặc xương heo vào hầm cùng củ nén nướng để tạo vị ngọt thanh.
• Hoàn thiện món cháo: Cho sợi vạt giường vào tô, thêm thịt cá xào thơm, lòng cá, rắc hành lá, củ nén thái nhỏ, ớt tươi. Chan nước dùng nóng hổi, nêm nếm vừa ăn.
• Thưởng thức: Dùng đũa gắp sợi vạt giường, thìa húp nước dùng, thêm ớt tươi hoặc nước mắm ớt để tăng vị cay nồng đặc trưng Quảng Trị.

Mỗi tô cháo vạt giường nóng hổi, nghi ngút khói, mang theo hương thơm của cá lóc, củ nén, và vị cay xè, khiến thực khách vừa ăn vừa xuýt xoa, toát mồ hôi mà vẫn không thể dừng lại

Cháo vạt giường không chỉ đơn thuần là một món ăn dân dã, mà còn là cả một miền ký ức tuổi thơ đong đầy yêu thương. Với nhiều người, hình ảnh bà hoặc mẹ thức dậy từ tờ mờ sáng, cặm cụi nhóm bếp, nấu nồi cháo nghi ngút khói đã trở thành kỷ niệm không thể phai mờ. Hương thơm của cháo hòa quyện cùng mùi khói bếp, lan tỏa khắp gian nhà nhỏ, tiếng củi nổ tí tách và giọng nói thân thuộc vang lên rộn ràng… Tất cả tạo nên một bức tranh quê hương bình dị, ấm áp đến nao lòng. Bát cháo vạt giường thơm lừng, nóng hổi, sợi bột mềm dai quyện với nước dùng đậm đà đã nuôi lớn bao thế hệ, là món ăn thân thuộc vào mỗi buổi sáng sớm hay những ngày mưa phùn se lạnh.

Không chỉ là món ăn của tuổi thơ, cháo vạt giường còn mang đậm giá trị văn hóa. Nó thường xuất hiện trong những dịp sum họp gia đình, ngày giỗ hay Tết đến xuân về, trở thành biểu tượng của sự gắn kết và yêu thương. Bên cạnh đó, món ăn này còn thể hiện tinh thần tiết kiệm, tận dụng nguyên liệu sẵn có của người dân quê: bột gạo xay mịn, cá tươi hay tôm bắt từ sông, từ biển. Dù cuộc sống hiện đại có thay đổi thế nào, dù người con xa quê đi khắp muôn nơi, chỉ cần thưởng thức một bát cháo vạt giường nóng hổi, người ta như thấy mình trở về với miền ký ức bình yên, thân thuộc nơi có tiếng cười đùa của anh chị em, có bàn tay mẹ khéo léo thoăn thoắt làm sợi bột, có hơi ấm của tình thân lan tỏa qua từng làn khói bếp. Cháo vạt giường không chỉ là một món ăn; nó là cầu nối giữa hiện tại và quá khứ, là hương vị quê nhà gói trọn trong mỗi muỗng cháo đậm đà.

Để thưởng thức hương vị cháo vạt giường đậm đà, bạn có thể ghé thăm các quán ăn quê tại Đông Hà, Hải Lăng (Quảng Trị) – nơi nổi tiếng với cách nấu truyền thống, giữ trọn vẹn hương vị đặc trưng. Một trong những địa chỉ quen thuộc là số 194 Hùng Vương, Hải Lăng, Quảng Trị, nơi mà từng tô cháo thơm lừng, nóng hổi luôn sẵn sàng chào đón thực khách.

Cháo vạt giường không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là ký ức thân thương, gợi nhớ về tình cảm gia đình và những ngày tháng tuổi thơ êm đềm. Trong làn khói nghi ngút của bát cháo, hình ảnh mẹ, hình ảnh bà lại hiện lên, thân thuộc và đầy ấm áp. Nếu có dịp, hãy thử tự tay nấu món cháo này để không chỉ thưởng thức hương vị quê hương, mà còn giữ lại một phần hồn quê trong tim. Hoặc bạn cũng có thể khám phá thêm nhiều điều thú vị về món ăn này tại Sovaba Travel, nơi mang đến những trải nghiệm ẩm thực đậm chất địa phương, giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc sản Quảng Trị một cách chân thực nhất.