Chùa Báo Quốc tọa lạc trên một vị trí lý tưởng, bao quanh là cây xanh rợp bóng, tạo nên một bầu không khí trong lành, mát mẻ. Từ đây, bạn có thể nhìn xuống phía đông là đường Điện Biên Phủ, con đường dẫn đến đàn Nam Giao linh thiêng, và hướng về phía bắc là ga xe lửa Huế.Ảnh: Ngôi cổ tự linh thiêng của xứ HuếKiến trúc chùa được xây dựng theo hình chữ Khẩu (口), tạo thành một không gian khép kín và hài hòa. Mặt trước là chánh điện, phía sau là nhà hậu, và hai bên là nhà khách cùng tăng xá. Cách bố trí này không chỉ tạo ra sự cân đối mà còn giúp các dãy nhà luôn đón được ánh sáng và hương thơm của hoa trái từ khu vườn ở giữa.Ngay khi bước qua cổng Tam quan uy nghi với hàng chục bậc thang rêu phong, bạn sẽ thấy một sân rộng rợp bóng cây. Chính điện của chùa mang lối kiến trúc trùng lương trùng thiềm truyền thống, với những nét trang trí công phu, các trụ cột và tường được khảm sành tinh xảo. Bên trong chính điện, các pho tượng Phật được an vị trang nghiêm, trong đó có tượng Phật Tam Thế, Phật Thích Ca và hai vị tôn giả Ca Diếp, A Nan.Hơn ba thế kỷ tồn tại, chùa Báo Quốc đã chứng kiến nhiều thăng trầm của lịch sử, qua đó thể hiện sức sống mãnh liệt của một ngôi cổ tự:Thời kỳ khai sơn và phát triển ban đầuChùa Báo Quốc được khai sơn vào cuối thế kỷ 17 (thời vua Lê Dụ Tông) bởi Thiền sư Giác Phong người Quảng Đông, Trung Quốc. Ban đầu, chùa chỉ là một thảo am nhỏ và có tên là Hàm Long Tự, đặt theo tên ngọn đồi.Ảnh: Chùa Bào Quốc và dấu ấn lịch sử qua từng thời kỳĐến năm 1747, chúa Nguyễn Phúc Khoát đã cho trùng tu và mở rộng chùa, ban tặng tấm biển "Sắc Tứ Báo Quốc Tự". Đây là một mốc son quan trọng, khẳng định vị thế của ngôi chùa đối với Phật giáo Đàng Trong.Giai đoạn tái thiết và đổi tênNăm 1776, chùa bị hư hỏng nặng do chiến tranh. Mãi đến năm 1808, Hoàng hậu Hiếu Khương (mẹ vua Gia Long) đã đứng ra tái thiết ngôi chùa, cho xây tam quan, đúc đại hồng chung nặng 826 cân ta và ban tặng nhiều ruộng đất. Lúc bấy giờ, chùa được đổi tên thành Thiên Thọ Tự. Tuy nhiên, đến năm 1824, vua Minh Mạng đã đổi tên chùa trở lại là Báo Quốc Tự để tránh trùng tên với lăng mộ của vua Gia Long (Thiên Thọ Lăng).Các triều vua sau đó như Tự Đức (1858) và Thành Thái cũng tiếp tục đóng góp vào việc trùng tu, tôn tạo, giúp chùa Báo Quốc luôn giữ được vẻ đẹp cổ kính.Không chỉ là nơi thờ tự, chùa Báo Quốc còn đóng vai trò là một trung tâm giáo dục Phật học quan trọng của Việt Nam.Năm 1948, An Nam Phật Học Hội dời Sơn Môn Phật học đường từ chùa Linh Quang về Báo Quốc, dưới sự lãnh đạo của Hòa thượng Thích Tịnh Khiết. Từ đó, chùa Báo Quốc trở thành một trung tâm đào tạo Tăng tài lớn, sản sinh ra nhiều thế hệ Tăng ni có tài đức. Kế tiếp sự nghiệp giáo dục đó là Hòa thượng Thích Trí Thủ, người đã thành lập hệ thống trường Bồ Đề nổi tiếng khắp miền Trung và miền Nam.Ảnh: Một phần kiến trúc bên ngoài ngôi cổ tựNgày nay, chùa vẫn là nơi đặt Trường Trung cấp Phật học Huế, tiếp tục sứ mệnh nuôi dưỡng và phát triển Phật giáo.Tham quan chùa Báo Quốc, bạn không thể bỏ qua những di sản và câu chuyện độc đáo gắn liền với lịch sử của ngôi chùa.Đại Hồng Chung: Quả chuông được đúc dưới thời vua Gia Long (năm 1808), nặng hơn 800kg và cao 1,4m, vẫn còn nguyên vẹn đến ngày nay, là một minh chứng lịch sử quý giá.Giếng Hàm Long: Nằm dưới chân đồi về phía bắc, giếng nước này nổi tiếng với nguồn nước trong, ngọt và mát. Truyền thuyết kể rằng mạch nước phun ra từ một tảng đá có hình đầu rồng, và nước giếng từng được dùng để dâng lên vua chúa. Giếng Hàm Long đã đi vào câu ca dao quen thuộc của người Huế: "Nước Hàm Long đã trong lại ngọt / Em thương anh rày có bụt chứng tri."Khu Tháp Tổ: Nơi đây là quần thể mộ tháp của các vị Tổ khai sơn và trụ trì quá cố, trong đó có tháp của Tổ Giác Phong, được xây dựng từ năm 1714. Khu tháp mang kiến trúc hình bát giác, là nơi linh thiêng để tưởng niệm công lao của các vị tiền bối.Hàm Long Sơn Chí: Chùa còn lưu giữ tác phẩm bằng chữ Hán này của Điềm Tịnh cư sĩ, ghi lại lịch sử phát triển của Phật giáo Thuận Hóa, là một tài liệu quý báu về Phật giáo vùng đất cố đô.Chùa Báo Quốc không chỉ là nơi chiêm bái, tu học mà còn là một kho tàng văn hóa, nơi mỗi viên gạch, mỗi công trình đều kể một câu chuyện về lịch sử và tâm linh. Đến với chùa, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa vẻ đẹp cổ kính, không gian thanh tịnh và bề dày truyền thống đáng tự hào của một ngôi cổ tự xứ Huế.Ảnh: Giếng Hàm Long - Chùa Báo QuốcTrải qua bao thăng trầm của thời gian và lịch sử, chùa Báo Quốc vẫn đứng đó, uy nghi trên đồi Hàm Long, như một chứng nhân thầm lặng của đất cố đô. Mỗi hiện vật, mỗi góc kiến trúc tại đây không chỉ là di sản vật chất mà còn là những câu chuyện tâm linh, những bài học về lòng từ bi và sự kiên định. Vượt ra khỏi ý nghĩa của một chốn thờ tự, chùa Báo Quốc đã trở thành biểu tượng của sự bình yên và tri thức, nơi mà vẻ đẹp cổ kính hòa quyện cùng giá trị văn hóa sâu sắc. Ghé thăm ngôi cổ tự này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc độc đáo mà còn được lắng lòng, tìm thấy sự an lạc và thấu hiểu hơn về con đường phát triển của Phật giáo Việt Nam nói chung và xứ Huế nói riêng.Theo dõi Sovaba Travel để cùng khám phá thêm những câu chuyện thú vị về một Huế cổ kính và nên thơ, từ di sản, ẩm thực đến các làng nghề.