Hang Nấu Rượu Tràng An (Ninh Bình): Truyền thuyết bí ẩn và kinh nghiệm tham quan

Hang Nấu Rượu nằm trong Khu du lịch sinh thái Tràng An, thuộc xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Cách trung tâm thành phố Ninh Bình khoảng 7km về phía Tây Nam, hang động này là một phần của Quần thể danh thắng Tràng An - Di sản Thiên nhiên và Văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận năm 2014. Với chiều dài khoảng 250m, độ sâu trung bình 1,5-2m và vòm hang cao từ 3-5m, Hang Nấu Rượu mang đặc trưng của hệ thống hang động đá vôi karst – một "bảo tàng địa chất ngoài trời" điển hình của Ninh Bình.

Hang nằm bên dòng sông Ngô Đồng uốn lượn, bao quanh bởi những dãy núi đá vôi trùng điệp và thảm thực vật xanh mướt. Điểm đặc biệt là mạch nước ngầm sâu hơn 10m bên trong hang, tạo nên một hệ sinh thái thủy văn độc đáo. Theo các nghiên cứu địa chất, khu vực này hình thành từ hàng triệu năm trước do quá trình phong hóa đá vôi, tạo nên những nhũ đá óng ánh, hình thù kỳ lạ, khiến du khách liên tưởng đến một cung điện dưới lòng đất. Hang Nấu Rượu không chỉ là điểm tham quan thiên nhiên mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa giữa địa chất và văn hóa Việt Nam cổ.

Tên gọi "Hang Nấu Rượu" không phải ngẫu nhiên mà gắn liền với những câu chuyện huyền bí từ thời phong kiến. Theo truyền thuyết dân gian, xưa kia, vua Đinh Tiên Hoàng (thế kỷ 10) thường sai người chưng cất rượu ở đây để tiến vua hoặc dùng trong các nghi lễ triều đình. Nước trong hang được cho là tinh khiết, có vị ngọt tự nhiên, giúp rượu nấu ra thơm ngon đặc biệt. Khi nạo vét lòng hang, người ta từng tìm thấy nhiều bình gốm cổ dùng để đựng rượu, củng cố thêm cho truyền thuyết này.

Ngoài ra, Hang Nấu Rượu còn liên quan đến các di tích lân cận như Đền Trần hay Phủ Khống, nơi thờ các vị anh hùng dân tộc. Điều này nhấn mạnh giá trị văn hóa của khu vực, biến hang động thành một phần của "di sản sống" – nơi lịch sử và thiên nhiên hòa quyện.

Là một phần của hệ karst Tràng An, Hang Nấu Rượu sở hữu địa hình uốn khúc, với vòm hang thấp hình vòm và những khối nhũ đá lấp lánh dưới ánh sáng le lói. Độ sâu nước trong hang dao động từ 1,5-2m, cho phép thuyền nan di chuyển dễ dàng. Mạch nước ngầm sâu hơn 10m không chỉ cung cấp nguồn nước sạch mà còn tạo nên hệ thống thủy văn kết nối với các hang động khác như Hang Tối, Hang Sáng.

Về mặt sinh thái, khu vực xung quanh là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm, góp phần vào đa dạng sinh học của Vườn Quốc gia Cúc Phương gần đó. Thiên nhiên ở đây thay đổi theo mùa: Mùa xuân, hoa nở rộ; mùa hè, lúa chín vàng trên sông Ngô Đồng; mùa thu, không khí mát mẻ; mùa đông, sương mù huyền ảo. Những đặc điểm này khiến Hang Nấu Rượu trở thành điểm lý tưởng cho du lịch sinh thái, giúp du khách trải nghiệm sự hài hòa giữa đá, nước và rừng.

Để chuyến tham quan Hang Nấu Rượu Tràng An diễn ra thuận lợi và trọn vẹn, việc chuẩn bị chu đáo là điều cần thiết. 

• Cách di chuyển đến Hang Nấu Rượu: Hang Nấu Rượu chỉ có thể tiếp cận bằng thuyền theo tuyến Tràng An 1 hoặc tuyến Tam Cốc. Giá vé thuyền khoảng 250.000 VND/người lớn, bao gồm người chèo thuyền kiêm hướng dẫn viên địa phương.
• Thời gian lý tưởng để tham quan: Thời điểm tốt nhất là mùa xuân (tháng 2-4) khi thời tiết mát mẻ, hoa nở và ít mưa. Mùa thu (tháng 9-11) cũng lý tưởng với không khí se lạnh. Tránh mùa hè (tháng 5-8) vì nắng nóng và mùa mưa lũ (tháng 7-10) có thể làm nước dâng cao, ảnh hưởng an toàn. Nên khởi hành sớm sáng (7-9h) để tránh đông đúc và tận hưởng không khí yên bình.
• Lịch trình tham quan gợi ý: Tuyến tham quan phổ biến là Tuyến 1 Tràng An (3-4,5 giờ): Bắt đầu từ bến thuyền, qua Đền Trình, Hang Tối, Hang Sáng, đến Hang Nấu Rượu, rồi tiếp tục Đền Trần, Hang Ba Giọt, và kết thúc tại Phủ Khống.

Trong suốt chuyến đi, bạn sẽ được nghe kể về truyền thuyết Tràng An, chiêm ngưỡng thung lũng xanh, các dãy núi đá vôi và tha hồ chụp ảnh.

Sau khi khám phá Hang Nấu Rượu, du khách có thể tiếp tục mở rộng hành trình để cảm nhận đầy đủ vẻ đẹp văn hóa – sinh thái của vùng Tràng An. Những điểm đến lân cận dưới đây không chỉ tiện di chuyển mà còn mang đến trải nghiệm đa dạng, giúp chuyến đi trở nên trọn vẹn hơn.

Các điểm tham quan gần Hang Nấu Rượu

• Tam Cốc – Bích Động: Một trong những biểu tượng của du lịch Ninh Bình, nơi bạn có thể ngồi thuyền xuyên ba hang động kỳ ảo và ghé thăm chùa Bích Động cổ kính.
• Phủ Khống và Đền Trần: Cách Hang Nấu Rượu chỉ khoảng 1 km, là nơi thờ các vị anh hùng thời Trần, gắn liền với nhiều dấu mốc lịch sử.
• Vườn Quốc gia Cúc Phương: Cách khoảng 20 km, là không gian lý tưởng cho những ai yêu trekking, khám phá hệ sinh thái rừng nguyên sinh và quan sát động vật quý hiếm.

Với vị trí thuận tiện và cảnh quan phong phú, du khách hoàn toàn có thể kết hợp các điểm đến này trong cùng một ngày để có một hành trình khám phá Ninh Bình đầy đủ và ấn tượng.

Nhìn rộng ra toàn bộ quần thể Tràng An, Hang Nấu Rượu chỉ là một mảnh ghép, nhưng lại là mảnh ghép giúp du khách hiểu sâu hơn về đời sống, tín ngưỡng và dấu tích sinh hoạt của cư dân cổ xưa nơi vùng di sản. Sự hòa quyện giữa truyền thuyết, cảnh quan và dấu tích khảo cổ khiến địa điểm này trở thành điểm dừng chân đáng chú ý cho những ai muốn khám phá Tràng An ở tầng sâu hơn một chuyến đi thông thường. Nếu bạn đang tìm một lịch trình khoa học, thuận tiện và có người dẫn đường am hiểu để khám phá đầy đủ Tràng An, tour du lịch Tràng An trọn gói của Sovaba Travel là lựa chọn phù hợp. Lộ trình được thiết kế tối ưu, đảm bảo bạn không bỏ lỡ các điểm quan trọng và có đủ thời gian thưởng ngoạn cảnh quan đặc trưng của di sản. Đây là cách đơn giản nhất để trải nghiệm Tràng An một cách đầy đủ, mạch lạc và giàu thông tin.