Khám phá bánh phu thê gói lá dứa Huế – Món bánh truyền thống đầy ý nghĩa

Bánh phu thê không phải là món ăn ngẫu nhiên mà có một câu chuyện lịch sử gắn liền với triều đại nhà Lý, cách đây hơn 800 năm. Theo truyền thuyết, vào năm 1225, vua Lý Anh Tông dẫn quân đi đánh giặc ở biên giới phía Bắc. Người vợ trẻ của ngài, thương chồng vất vả nơi chiến trường, đã tự tay vào bếp làm những chiếc bánh từ bột nếp, đậu xanh và dừa nạo. Bà gửi bánh theo sứ giả ra tiền tuyến, và kỳ diệu thay, những chiếc bánh vẫn giữ được độ dẻo dai, không hề hỏng sau hành trình dài ngày. Khi nhận được, nhà vua xúc động trước tình cảm vợ chồng keo sơn ấy, liền đặt tên bánh là "phu thê" – tượng trưng cho sự gắn bó bền chặt như lớp vỏ dẻo quấn lấy nhân ngọt.

Ban đầu, bánh phu thê được làm đầu tiên tại làng Đình Bảng (Bắc Ninh), nơi gắn bó với triều Lý, và thường dùng làm lễ vật tiến vua hoặc trong các dịp ăn hỏi ở Hà Nội. Sau này, món bánh "di cư" vào Huế qua các thương nhân và triều đình nhà Nguyễn, được biến tấu để phù hợp với khẩu vị miền Trung. Phiên bản bánh phu thê Huế gói lá dứa nổi bật với lớp vỏ xanh mướt từ nước cốt lá dứa, gói bằng lá dừa tươi thay vì lá dong như ở Bắc, tạo nên hương thơm đặc trưng và màu sắc hài hòa tượng trưng cho sự tươi mới của tình yêu. Ngày nay, bánh không chỉ là đặc sản mà còn là món quà biếu tết hoặc lễ hội, lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt qua từng lớp bột dẻo.

Tên gọi "phu thê" đã nói lên tất cả: bánh đại diện cho tình vợ chồng thủy chung, son sắt, một lòng một dạ. Lớp vỏ dẻo dai quấn chặt lấy nhân ngọt ngào, giống như cách người phụ nữ ôm ấp, che chở cho chồng con qua bao gian khó. Trong văn hóa Huế, nơi ẩm thực luôn gắn với triết lý sống, bánh xu xê còn mang màu sắc ngũ hành: trắng của bột lọc (kim), vàng đậu xanh (thổ), xanh lá dứa (mộc), đỏ dây buộc (hỏa), và đen lạt tre (thủy) – biểu thị sự hài hòa, viên mãn trong hôn nhân.

Không chỉ dừng ở ý nghĩa biểu tượng, bánh còn là phần không thể thiếu trong lễ cưới truyền thống. Ở Huế, các cặp đôi thường dùng bánh phu thê làm quà hỏi, gửi gắm lời chúc phúc cho một cuộc sống vợ chồng bền lâu. 

Điểm hấp dẫn của bánh phu thê Huế không nằm ở sự cầu kỳ trong cách chế biến, mà ở sự tinh tế trong từng nguyên liệu được chọn lọc. Vỏ bánh được làm từ bột năng pha cùng nước cốt lá dứa, tạo nên màu xanh mát mắt và độ dẻo trong suốt đặc trưng. Thêm một chút dầu dừa hay dầu ăn giúp lớp vỏ mềm mại, bóng bẩy hơn, vừa đẹp vừa ngon.

Nhân bánh lại mang hương vị phong phú: đậu xanh bùi, dừa tươi sần sật, vị ngọt dịu từ đường, thoảng thêm mùi thơm của mè rang. Tất cả hòa quyện, tạo nên sự cân bằng giữa vị béo – ngọt – bùi, khiến chiếc bánh tuy giản dị nhưng khó quên.

Khác với phiên bản ở Bắc Ninh thường gói bằng lá dong, bánh phu thê xứ Huế lại sử dụng lá dứa tươi. Chính lớp lá xanh mướt này không chỉ giữ độ ẩm, mà còn mang đến hương thơm nhẹ nhàng, khiến món bánh mang “dáng vẻ cố đô” rất riêng. Ngoài ra, dây buộc bằng lạt tre đỏ cũng là một chi tiết giàu biểu tượng, tượng trưng cho tình duyên son sắt và sự kết nối bền chặt của đôi lứa.

Du lịch Huế mà chưa thử bánh phu thê gói lá dứa thì thật phí! Dưới đây là top địa chỉ uy tín:

• Tiệm bánh phu thê - Thuận: Đường Nguyễn Thiện Thuật, Thuận Hoà, Huế, Thành phố Huế
• Chợ Đông Ba (Huế): Mua trực tiếp từ các sạp gia truyền, giá rẻ hơn 30.000 VNĐ/hộp, tươi ngon nhất.
• Bánh phu thê Sáu Thí: GHJ5+PX6, An Thành, Quảng Điền, Thành phố Huế

Bánh phu thê gói lá dứa Huế không chỉ là một món bánh ngọt dân gian, mà còn là biểu tượng của tình yêu thủy chung, của sự gắn kết bền chặt trong hạnh phúc lứa đôi. Với màu xanh dịu mắt từ lá dứa, vị dẻo bùi của đậu xanh, xen lẫn cái béo thơm của dừa, chiếc bánh nhỏ bé đã trở thành một phần ký ức ngọt ngào trong đời sống người dân xứ Huế. Ngày nay, bánh phu thê không chỉ xuất hiện trong lễ cưới hỏi hay các dịp trọng đại, mà còn là món quà tinh tế gửi gắm thông điệp yêu thương. Nếu có dịp đặt chân đến Huế, đừng quên thưởng thức món bánh truyền thống này để cảm nhận hồn cốt ẩm thực cố đô.