Về trang chủ

Làng nón lá Bố Liêu: Vẻ đẹp thủ công truyền thống Quảng Trị

Quảng Trị

Sovaba.travel

Cập nhật: 20/05/2025

Nằm nép mình giữa cánh đồng lúa bát ngát của huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, làng nghề nón lá Bố Liêu là một bức tranh quê hương đậm chất Việt. Hơn 100 năm qua, những chiếc nón lá mộc mạc nơi đây không chỉ là vật dụng che mưa che nắng, mà còn là biểu tượng văn hóa, lưu giữ hồn cốt của người dân vùng đất lửa. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá hành trình gìn giữ và phát triển nghề làm nón lá truyền thống tại thôn Bố Liêu, xã Triệu Hòa, nơi mà từng đường kim mũi chỉ là lời kể về lịch sử và tình yêu quê hương.

Làng nghề nón Bố Liêu
Ảnh: Làng nghề nón Bố Liêu 

1. Làng Bố Liêu - Cái nôi của nghề chằm nón hơn thế kỷ

Cách Thành cổ Quảng Trị khoảng 5km về phía Đông, thôn Bố Liêu mang trong mình vẻ đẹp cổ kính với lịch sử hơn 500 năm, được ghi chép trong Ô Châu Cận Lục của Dương Văn An. Dù diện tích sản xuất nhỏ hẹp, Bố Liêu đã phát triển nghề chằm nón lá từ thế kỷ 19, trở thành một nghề phụ quan trọng bên cạnh canh tác lúa nước.

Nghề làm nón lá ở Bố Liêu không chỉ là công việc, mà còn là nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và tình yêu với từng chiếc lá, từng vòng tre. Từ những ngày nông nhàn, người dân trong làng ngồi bên khung cửa, tỉ mẩn chằm từng chiếc nón, gửi gắm vào đó những câu chuyện đời thường, những ước mơ giản dị. Hiện nay, làng Bố Liêu còn khoảng 80 hộ dân gắn bó với nghề, dù con số này đang dần giảm do sự cạnh tranh của kinh tế thị trường.

2. Quy trình làm nón lá Bố Liêu

Để tạo ra một chiếc nón lá Bố Liêu hoàn chỉnh, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn công phu, từ việc chọn nguyên liệu đến hoàn thiện sản phẩm. Dưới đây là các bước chính trong quy trình làm nón:

Chọn và xử lý lá

Nguyên liệu chính để làm nón là lá cọ non được hái từ rừng Ba Lòng, xã Đakrông, Quảng Trị. Lá được chọn phải mềm, dai, và có màu xanh tự nhiên. Sau khi thu hoạch, lá được bó lại, phơi nắng 1-2 ngày để đạt độ khô phù hợp. Riêng lớp lá ngoài được sấy khô bằng lò than để giữ màu xanh tươi, tăng tính thẩm mỹ và độ bền cho nón.

Sau khi thu hoạch, lá được đem đi phơi nắng
Ảnh: Sau khi thu hoạch, lá được đem đi phơi nắng  

Chuẩn bị khung nón

Khung nón được làm từ tre hoặc trúc, được vót mỏng và uốn thành các vòng tròn. Những vòng tre này được nối bằng dây để tạo hình dáng nón, đòi hỏi sự chính xác để đảm bảo nón tròn đều, cân đối.

Chằm nón

Công đoạn chằm nón là bước quan trọng nhất, nơi người thợ thể hiện sự khéo léo qua từng mũi kim. Lá được xếp đều trên khung, cố định bằng dây cước và khâu tỉ mỉ thành hình chóp. Mỗi chiếc nón thường có 16 vành, tượng trưng cho vẻ đẹp trăng rằm, như câu thơ: “Bàn tay xây lá, tay xuyên nón; Mười sáu vành, mười sáu trăng lên”.

Công đoạn này đòi hỏi sư tỉ mỉ từ đôi tay
Ảnh: Công đoạn này đòi hỏi sư tỉ mỉ từ đôi tay 

Hoàn thiện

Sau khi khâu xong, nón được phơi nắng để lá sáng màu hơn, sau đó phủ một lớp dầu bóng để tăng độ bền và chống thấm nước. Một số chiếc nón cao cấp còn được trang trí hoa văn hoặc họa tiết, làm tăng giá trị thẩm mỹ.

Mỗi chiếc nón lá Bố Liêu là kết tinh của sự kiên trì và tâm huyết, mang theo hơi thở của đồng quê và nét đẹp văn hóa Việt.

3. Biểu tượng văn hóa đồng quê

Nón lá không chỉ là vật dụng che mưa che nắng, mà còn là biểu tượng văn hóa gắn liền với đời sống người Việt. Tại Bố Liêu, nón lá còn mang ý nghĩa sâu sắc hơn, khi nó se duyên cho nhiều đôi lứa, đồng hành cùng người nông dân trên đồng ruộng, và làm đẹp thêm những ngày lễ hội.

Trung bình mỗi năm, làng Bố Liêu sản xuất khoảng 50.000 chiếc nón, với giá bán từ 60.000 - 100.000 đồng/chiếc tùy thuộc vào chất lượng và thiết kế. Những chiếc nón cao cấp, được đặt làm theo yêu cầu, không chỉ phục vụ người dân địa phương mà còn xuất hiện tại các hội chợ, triển lãm, góp phần quảng bá văn hóa Quảng Trị.

Nón lá gắn liền với hình ảnh những người nông dân
Ảnh: Nón lá gắn liền với hình ảnh những người nông dân 

Năm 2020, sản phẩm nón lá Bố Liêu đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu, đánh dấu bước tiến trong việc bảo tồn và phát triển làng nghề. Hình ảnh chiếc nón lá nổi bật trên cổng làng Bố Liêu đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây.

4. Thách thức và hướng đi cho làng nghề nón lá Bố Liêu

Dù mang giá trị văn hóa to lớn, làng nghề nón lá Bố Liêu đang đối mặt với nhiều khó khăn:

  • Sự cạnh tranh từ sản phẩm công nghiệp: Các loại mũ hiện đại với giá rẻ và mẫu mã đa dạng khiến nón lá dần mất chỗ đứng trên thị trường.
  • Thiếu nhân lực trẻ kế thừa: Thu nhập từ nghề chằm nón không cao, khiến giới trẻ trong làng không còn mặn mà với nghề truyền thống. Chị Nguyễn Thị Hoa, một người thợ 46 tuổi tại Bố Liêu, chia sẻ: “Nghề nón không đủ chi tiêu trong nhà, chỉ là công việc làm thêm”.
  • Hạn chế về quy mô sản xuất: Làng nghề còn hoạt động nhỏ lẻ, thiếu cơ sở sản xuất tập trung và nguồn vốn đầu tư để mở rộng quy mô.

Tuy nhiên, cơ hội vẫn rộng mở nếu làng nghề biết cách đổi mới. Chính quyền địa phương đang lên kế hoạch phát triển du lịch làng nghề, kết hợp trưng bày sản phẩm và tổ chức trải nghiệm làm nón cho du khách. Đây là hướng đi tiềm năng để đưa nón lá Bố Liêu đến gần hơn với công chúng, đồng thời tạo thêm thu nhập cho người dân. Để làng nghề chằm nón Bố Liêu tiếp tục được gìn giữ và phát triển bền vững, không thể thiếu sự góp sức từ nhiều phía từ chính quyền địa phương, các nghệ nhân tận tụy, đến những du khách yêu mến và trân trọng giá trị văn hóa Việt.

Du lịch làng nghề giúp những nghề truyền thống không bị mai một
Ảnh: Du lịch làng nghề giúp những nghề truyền thống không bị mai một 

Nếu bạn yêu thích những trải nghiệm đậm chất bản địa, hãy một lần về với làng Bố Liêu. Bước chân vào đây, bạn sẽ được tận mắt chứng kiến những đôi tay khéo léo thoăn thoắt bên khung nón, lắng nghe tiếng cười nói rộn ràng, và cảm nhận được nét mộc mạc, chân chất nhưng vô cùng tinh tế của một nghề thủ công truyền thống.

Chiếc nón lá nơi đây không chỉ là một vật dụng đó là biểu tượng của sự bền bỉ, lòng sáng tạo và tình yêu quê hương sâu sắc. Một hành trình khám phá làng nghề Bố Liêu chắc chắn sẽ để lại trong lòng bạn những cảm xúc khó quên, và là cơ hội để kết nối sâu hơn với văn hóa Việt Nam đích thực.

Bài viết liên quan


Những đặc sản nên thử khi đến đảo Cồn Cỏ

Top món đặc sản bạn nên thử khi đến Cồn Cỏ – Hương vị biển đảo Quảng Trị

14/06/2025

Kinh nghiệm quan trọng khi đi du lịch đảo Cồn Cỏ lần đầu

Những kinh nghiệm quan trọng khi đi du lịch Đảo Cồn Cỏ lần đầu

14/06/2025

Vẻ đẹp hoang sơ của biển Triệu Lăng

Khám phá vẻ đẹp hoang sơ và bình yên tại biển Triệu Lăng, Quảng Trị

14/06/2025

Quá trình xây dựng thánh địa La Vang

Quá trình xây dựng Thánh địa La Vang - Quảng Trị

14/06/2025

Lưu ý về trang phục khi thăm thành cổ Quảng Trị

Những lưu ý về trang phục khi đến viếng thăm Thành Cổ Quảng Trị

14/06/2025

Mắm ruốc Quảng Trị

Đặc sản mắm ruốc Quảng Trị – Ăn là ghiền

14/06/2025

Bánh đúc rau câu Cửa Tùng

Bánh đúc rau câu Cửa Tùng - Quảng Trị

14/06/2025

Du lịch Quảng Trị

Du lịch Quảng Trị: Gắn kết lịch sử hào hùng với vẻ đẹp hiện đại đầy sức sống

14/06/2025

Săn mây tại đỉnh Cu Vơ

Săn mây tại đỉnh Cu Vơ – Đón bình minh giữa đại ngàn Quảng Trị

03/06/2025

Làng cổ Bích La

Vì sao gọi Làng cổ Bích La là “lò sinh quan, nôi sinh sĩ tử”

26/05/2025

Đảo Cồn Cỏ

Đảo Cồn Cỏ cách đất liền bao nhiêu? Khám phá thiên đường hoang sơ Quảng Trị

26/05/2025

Gỏi cá trích Cửa Tùng

Gỏi cá trích Cửa Tùng – Món ngon mang hồn vị biển Quảng Trị

26/05/2025

Lễ hội rước hến làng Mai Xá

Lễ hội rước hến ở làng Mai Xá: Hương vị quê nhà trong sắc màu truyền thống

26/05/2025

Tham quan cầu Hiền Lương - sông Bến Hải

Kinh nghiệm tham quan cầu Hiền Lương – sông Bến Hải

26/05/2025

Biển Cửa Tùng

Biển Cửa Tùng có gì đặc biệt? 5 lý do bạn nên đến ít nhất một lần

26/05/2025

Ẩm thực Quảng Trị

Ẩm thực Quảng Trị: Những món ngon nổi tiếng gây thương nhớ

24/05/2025

Trẻ em có nên tham quan địa đạo Vịnh Mốc

Trẻ em có nên tham quan Địa đạo Vịnh Mốc? Những điều cần biết

24/05/2025

Kiến trúc của Vương Cung thánh đường

Kiến trúc độc đáo của Vương cung Thánh đường La Vang - Quảng Trị

24/05/2025

Nghệ thuật dệt thổ cẩm của Bru - Vân Kiều

Nghệ thuật thêu thổ cẩm của phụ nữ dân tộc Bru - Vân Kiều ở Quảng Trị

24/05/2025

Mỗi tấc đất là một cuộc đời

Vì sao Thành cổ Quảng Trị được gọi là “Mỗi tấc đất là một cuộc đời”?

24/05/2025

Thành cổ Quảng Trị được xây dựng khi nào

Thành cổ Quảng Trị được xây dựng năm nào - Quá trình xây dựng và phát triển

24/05/2025

Kiến trúc thành cổ Quảng Trị

Tổng thể kiến trúc Thành cổ Quảng Trị qua lăng kính lịch sử và nghệ thuật

24/05/2025

Hồi ức thành cổ Quảng Trị

Hồi ức về cuộc chiến bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972: Khúc tráng ca bất tử

24/05/2025

Đài tưởng niệm trung tâm thành cổ Quảng Trị

Đài tưởng niệm trung tâm thành cổ Quảng Trị – Biểu tượng tưởng niệm liệt sĩ

24/05/2025

sovaba.travel

Nhà trưng bày “Vĩ tuyến 17 và khát vọng thống nhất”– Gợi lại thời kỳ lịch sử đau thương và kiêu hãnh

24/05/2025

Kinh nghiệm du lịch Quảng Trị tự túc

Lần đầu đến Quảng Trị? Bỏ túi ngay kinh nghiệm du lịch tự túc từ A–Z

23/05/2025

Tour cà phê ở Khe Sanh

Trải nghiệm tour cà phê ở Hướng Phùng - Khe Sanh

23/05/2025

Giếng cổ Gio An

Giếng cổ Gio An – Kỹ thuật khai thác nước của người Chăm cổ

23/05/2025

Công trình bên trong địa đạo Vịnh Mốc

Công trình bên trong Địa Đạo Vịnh Mốc – Kiến trúc sinh tồn trong chiến tranh

23/05/2025

Lễ hội góp phần thắt chặt tình đoàn kết

Lễ hội Ariêu Ping của người Pa Cô ở Quảng Trị: Bí ẩn và vẻ đẹp văn hóa đặc sắc

22/05/2025

Biểu tượng của nỗi đau chia cắt

Vì sao nói Hiền Lương – Bến Hải là "biểu tượng của nỗi đau chia cắt"?

22/05/2025

Canh ám làng Lam

Canh ám làng Lam – Đậm đà hương vị quê hương Quảng Trị

22/05/2025

Kinh nghiệm đi biển Cửa Tùng

Kinh nghiệm du lịch biển Cửa Tùng: Đi mùa nào, ở đâu, chơi gì?

21/05/2025

Ý nghĩa lịch sử chấn động của chiến thắng làng Vây

Cứ điểm Làng Vây – Nơi chứng kiến sự kiện quân sự lớn năm 1968

21/05/2025

Mang theo những gì khi đi Khe Sanh

Đi Khe Sanh nên mang theo gì? Những lưu ý cần biết trước chuyến đi

21/05/2025

Làng cổ Bích La

Bích La – Ngôi làng cổ 500 năm tuổi giữa lòng miền Trung

21/05/2025

Tàu ra đảo Cồn Cỏ

Lịch tàu ra đảo Cồn Cỏ và giá vé cập nhật mới nhất

21/05/2025

8 điểm đến ở Quảng Trị

Top 8 điểm đến ở Quảng Trị nhất định bạn phải đến một lần

21/05/2025

Hát ru Quảng Trị

Vang vọng câu hát ru - Tìm hiểu về hát ru Quảng Trị

20/05/2025

Bánh tu huýt Quảng Trị

Đặc sản bánh tu huýt Quảng Trị – Ngọt ngào quê mẹ

20/05/2025

Hòn ngọc giữa biển Đông

Đảo Cồn Cỏ: Vì sao được ví như “hòn ngọc giữa biển Đông” của Quảng Trị?

20/05/2025

Những con số ấn tượng về địa đạo Vịnh Mốc

Những con số ấn tượng về địa đạo Vịnh Mốc: Huyền thoại dưới lòng đất Quảng Trị

20/05/2025

Người Pa Cô Quảng Trị

Khám phá nét đẹp văn hóa người Pa Cô - Quảng Trị

19/05/2025

Cây cô đơn

Check-in cây cô đơn: điểm mới gây sốt tại Quảng Trị

19/05/2025

Cháo vạt giường

Cháo vạt giường – Món ăn gợi nhớ ký ức

19/05/2025

Check-in Khe Sanh

Top 5 điểm check-in đẹp nhất ở Khe Sanh cho tín đồ sống ảo

19/05/2025

Thánh địa La Vang có thu vé không

Thánh địa La Vang có thu vé không? Những điều cần lưu ý khi ghé thăm

19/05/2025

Xây dụng địa đạo Vịnh Mốc

Quá trình xây dựng Địa đạo Vịnh Mốc: Huyền thoại trong lòng đất lửa Quảng Trị

17/05/2025

Vương cung thánh đường

Vì sao Thánh địa La Vang được Giáo hội công nhận là Vương cung Thánh đường?

17/05/2025

Thành cổ Quảng Trị

Những dấu tích còn lại của thành cổ Quảng Trị - Một chiến trường khốc liệt

17/05/2025

Làng cổ Bích La

Ngược dòng thời gian, về thăm làng cổ Bích La - Quảng Trị

16/05/2025

Tham quan thành cổ Quảng Trị

Tham quan Thành cổ Quảng Trị có mất phí không? Thông tin chi tiết cần biết

14/05/2025

Du lịch Quảng Trị

Du lịch Quảng Trị – Hành trình khám phá vùng đất lịch sử và thiên nhiên hùng vĩ

12/05/2025

Xem tất cả

Điểm đến nổi bật