Lễ hội vật làng Sình Huế: Truyền thống, thời gian tổ chức & ý nghĩa văn hóa

Tọa lạc bên bờ hạ lưu sông Hương, làng Lại Ân (nay là làng Sình, thuộc phường Dương Nỗ, thành phố Huế) từ thuở xưa đã là một bãi đất bồi rộng lớn. Địa thế bằng phẳng này từng được các chúa Nguyễn chọn làm nơi luyện tập võ thuật cho quân lính. Tương truyền, một chàng trai làng vì quá say mê các miếng võ mà đã xin tòng quân. 

Sau này, khi trở về quê hương, ông đã truyền dạy lại những kỹ năng này cho con cháu, và môn vật dần trở thành một nét truyền thống của làng. Về sau, ông được dân làng tôn vinh là ông tổ môn vật, và Hội vật làng Sình ra đời, không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn là một cách để người dân rèn luyện sức khỏe và gìn giữ tinh thần thượng võ.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, Hội vật làng Sình vẫn được duy trì và phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, lễ hội này khác biệt so với nhiều nơi khác bởi mục đích chính không phải là tuyển chọn võ sĩ cho triều đình, mà đơn thuần là một sân chơi mang tính giải trí và gắn kết cộng đồng.

Hằng năm, cứ vào ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch, Hội vật làng Sình lại tưng bừng khai mạc. Đây là thời điểm mà không khí Xuân đang rộn ràng khắp mọi nẻo đường, và người dân Huế cũng như du khách từ khắp nơi đổ về làng Sình để hòa mình vào không khí lễ hội.

Ban đầu, Hội vật được tổ chức ngay tại sân đình làng Lại Ân. Nhưng với sự thu hút ngày càng lớn, một sới vật rộng rãi hơn đã được xây dựng trên một bãi đất ruộng cạnh đường giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng vạn người đến xem và cổ vũ.

Hội vật làng Sình không chỉ là một cuộc đấu sức mà còn là sự hòa quyện giữa các yếu tố tâm linh và văn hóa truyền thống. Lễ hội được chia thành hai phần chính: phần Lễ và phần Hội.

• Phần Lễ: Được tổ chức trang nghiêm tại đình làng Lại Ân. Các vị cao niên trong làng sẽ dâng hương, làm lễ tế các vị Thành Hoàng, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Đây cũng là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn và giữ gìn các giá trị tinh thần của cha ông.
• Phần Hội: Là linh hồn của lễ hội, nơi các đô vật thể hiện tài năng và tinh thần thượng võ. Thể lệ của Hội vật làng Sình rất đặc biệt: không chỉ những đô vật chuyên nghiệp mà bất kỳ ai có sức khỏe, đam mê đều có thể đăng ký tham gia. Dù là người dân địa phương hay du khách, tất cả đều được lên sới đấu. Trọng tài điều khiển trận đấu bằng tiếng trống, tạo nên một không khí rộn rã, kịch tính.

Các đô vật thi đấu không chỉ cần sức mạnh mà còn phải có kỹ thuật điêu luyện, sự mưu trí và nhanh nhẹn. Tuy nhiên, tinh thần thượng võ luôn được đặt lên hàng đầu: các đòn đánh nguy hiểm bị nghiêm cấm. Điều này không chỉ bảo vệ an toàn cho các đô vật mà còn thể hiện một nét văn hóa đẹp đẽ, coi trọng sự giao lưu, rèn luyện hơn là thắng thua.

Người thắng cuộc sẽ nhận được phần thưởng danh giá là "giải Cạn", nhưng điều quan trọng hơn cả là sự công nhận của cộng đồng và niềm tự hào về tinh thần "khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Mọi đô vật tham gia đều được trao thưởng, thể hiện sự động viên và tôn trọng đối với tất cả những người đã cống hiến cho lễ hội.

Hội vật làng Sình mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc:

• Tinh thần thượng võ và rèn luyện sức khỏe: Hội vật khuyến khích mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, rèn luyện sức khỏe, lòng dũng cảm và sự tự tin.
• Gắn kết cộng đồng: Đây là dịp để tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt. Người dân địa phương và du khách hòa mình vào không khí sôi động, cùng cổ vũ, động viên, tạo nên một cộng đồng đoàn kết, yêu thương.
• Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa: Lễ hội là một minh chứng sống động cho việc gìn giữ và truyền bá những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt là những nét đẹp văn hóa đặc trưng của người dân cố đô.

Hội vật làng Sình không chỉ là một lễ hội, mà đã trở thành một biểu tượng của văn hóa Huế. Với tinh thần vui tươi, đoàn kết và thượng võ, lễ hội này đã và đang tiếp tục thu hút du khách, trở thành một điểm đến du lịch ý nghĩa mỗi độ Xuân về.

Vượt lên trên một cuộc đấu sức thông thường, Hội vật làng Sình chính là tấm gương phản chiếu những giá trị văn hóa sâu sắc và bền vững của đất Cố đô. Đó là tinh thần thượng võ được hun đúc qua bao đời, là sự gắn kết cộng đồng thắm đượm tình người, và là lòng tự hào về một di sản cha ông đã dày công vun đắp. 

Mỗi tiếng trống giòn giã, mỗi miếng vật đẹp mắt không chỉ mang lại niềm vui ngày Xuân mà còn gửi gắm ước vọng về một cuộc sống an lành, một dân tộc khỏe mạnh. Lễ hội vật làng Sình, vì thế, không chỉ là một sự kiện văn hóa, mà đã trở thành một biểu tượng sống động của hồn cốt Huế, mãi mãi là điểm hẹn tinh thần của người dân địa phương và là một trải nghiệm khó quên đối với du khách mỗi khi đặt chân đến mảnh đất này.

Theo dõi Sovaba Travel để khám phá thêm nhiều câu chuyện thú vị về Huế, từ di sản, ẩm thực đến các làng nghề truyền thống.