Vườn Quốc gia Bạch Mã, với diện tích hơn 37.400 ha, được thành lập chính thức vào năm 1991 để bảo tồn hệ sinh thái đa dạng, nhưng câu chuyện của nó bắt đầu từ những năm 1930 dưới thời Pháp thuộc. Năm 1932, kỹ sư trưởng người Pháp M. Girard đã phát hiện ra vùng núi Bạch Mã – một "Đà Lạt thứ hai" của miền Trung nhờ khí hậu ôn đới mát mẻ, nhiệt độ trung bình chỉ 15-22°C và lượng mưa dồi dào lên đến 8.000 mm/năm. Với vị trí giao thoa giữa khí hậu Bắc và Nam, nơi đây nhanh chóng trở thành khu nghỉ dưỡng lý tưởng cho giới quý tộc Huế, quan chức Pháp và người Việt giàu có.

Từ năm 1936, người Pháp bắt đầu xây dựng hàng loạt biệt thự, và đến năm 1945, con số lên đến 139 công trình, nhiều nhất cả nước lúc bấy giờ. Những biệt thự này không chỉ phục vụ nghỉ dưỡng mà còn là nơi tổ chức các sự kiện xã hội sôi động như lễ rước đèn ngày 14/7 (Quốc khánh Pháp), tiệc ngoài trời tại công viên Đá Hát, hay các trận bóng tại sân vận động địa phương. Tên gọi "Bạch Mã" xuất phát từ truyền thuyết dân gian: hình mây trắng như ngựa lang thang trên núi, hoặc tiên ông cưỡi ngựa trắng chơi cờ tiên. Đến những năm 1960-1970, dưới thời Mỹ, Bạch Mã tiếp tục là điểm nghỉ ngơi cho lính Mỹ, nhưng chiến tranh đã khiến khu vực này dần hoang tàn. Ngày nay, những biệt thự Pháp cổ Bạch Mã không chỉ là di tích lịch sử mà còn góp phần vào du lịch sinh thái, giúp du khách hiểu hơn về quá khứ thuộc địa của Việt Nam.

