Ở Quảng Trị, ớt không chỉ là một loại gia vị mà còn là một phần không thể tách rời trong đời sống ẩm thực. Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm từng viết: “Biết ăn ớt để đánh lừa cái lưỡi”, người Quảng Trị cũng dùng vị cay để làm dịu đi sự đạm bạc của bữa ăn trong những ngày khó khăn. Vùng đất này, với khí hậu khắc nghiệt, nắng nóng gay gắt và mưa dầm kéo dài, đã hun đúc nên thói quen ăn cay như một cách để chống chọi với thời tiết và làm phong phú thêm hương vị món ăn.Ớt dầm Câu Nhi ra đời từ chính mảnh đất khô cằn của làng Câu Nhi, nơi người dân đã tận dụng điều kiện tự nhiên để trồng những giống ớt cay nồng, giàu hương vị. Loại ớt này không chỉ xuất hiện trong bữa cơm gia đình mà còn hiện diện trong các dịp lễ Tết, cúng giỗ, như một biểu tượng của sự đậm đà và kiên cường của con người Quảng Trị.Làng Câu Nhi, thuộc xã Hải Tân, huyện Hải Lăng, là nơi nổi tiếng với nghề trồng ớt truyền thống. Những cây ớt được trồng trên đất cát pha, chịu cái nắng gay gắt của miền Trung, tạo nên những quả ớt nhỏ nhưng cay nồng, thơm đặc trưng. Ớt dầm Câu Nhi không chỉ là sản phẩm của đất trời mà còn là kết tinh của bàn tay khéo léo và kinh nghiệm chế biến của người dân nơi đây. Từ khâu chọn giống, trồng trọt, đến cách muối ớt, tất cả đều được thực hiện với sự tỉ mỉ và tinh tế, tạo nên một món gia vị độc đáo, không lẫn với bất kỳ vùng miền nào khác.Để tạo nên món ớt dầm Câu Nhi đặc trưng, không chỉ cần sự khéo léo mà còn là tâm huyết của người chế biến.Lựa chọn nguyên liệuĐể làm nên món ớt dầm Câu Nhi chuẩn vị, nguyên liệu chính là yếu tố quyết định. Những quả ớt được chọn thường là giống ớt chỉ thiên hoặc ớt mọi – loại ớt nhỏ, cay nồng, có mùi thơm đặc trưng. Ớt phải được thu hoạch đúng độ chín, đảm bảo độ tươi và vị cay đậm đà. Ngoài ra, các nguyên liệu khác như tỏi, muối, và nước mắm nguyên chất cũng được tuyển chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng.Ảnh: Nguyên liệu làm ớt dầm là ớt chỉ thiên Kỹ thuật muối ớt tinh tếQuy trình muối ớt dầm Câu Nhi đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm lâu năm. Sau khi thu hoạch, ớt được rửa sạch, phơi heo héo dưới nắng để giảm bớt độ ẩm, giúp ớt giữ được độ giòn. Tiếp theo, ớt được xếp thành từng lớp trong các vại sành, xen kẽ với muối hạt và một chút tỏi băm nhuyễn. Tỷ lệ muối và nước mắm được cân chỉnh cẩn thận để tạo nên vị mặn vừa đủ, không lấn át vị cay tự nhiên của ớt.Sau khi ủ trong vại khoảng vài tháng, ớt dầm Câu Nhi đạt đến độ chín muồi, với màu sắc đỏ rực, vị cay nồng hòa quyện cùng hương thơm của tỏi và nước mắm. Khi cắn một miếng ớt dầm, thực khách sẽ cảm nhận được sự giòn tan, vị cay xè lan tỏa, và hậu vị mặn mà, đậm đà khó quên.Ớt dầm Câu Nhi trong ẩm thựcỚt dầm Câu Nhi là gia vị không thể thiếu trong các món ăn Quảng Trị, từ món đơn giản như cơm trắng, rau luộc, đến các món cầu kỳ như cá kho hay thịt chưng. Chỉ cần một chút ớt dầm chấm cùng nước mắm nguyên chất, bữa cơm đã trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Đặc biệt, trong những ngày Tết, ớt dầm Câu Nhi thường được dùng để ăn kèm bánh chưng, bánh tét, giúp cân bằng vị béo và tăng thêm hương vị.Không chỉ được yêu thích trong nước, ớt dầm Câu Nhi còn ghi dấu ấn trên thị trường quốc tế. Với hương vị độc đáo và chất lượng vượt trội, sản phẩm này đã được xuất khẩu sang Đài Loan, trở thành niềm tự hào của người dân Quảng Trị. Sự thành công của ớt dầm Câu Nhi không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân làng Câu Nhi mà còn góp phần quảng bá văn hóa ẩm thực Quảng Trị. Món gia vị này là minh chứng cho sự sáng tạo và khéo léo của con người trong việc biến những nguyên liệu giản đơn thành một sản phẩm mang giá trị văn hóa và kinh tế cao.Để ớt dầm Câu Nhi không chỉ giữ được hương vị thơm ngon mà còn phát huy tối đa công dụng trong bữa ăn, việc sử dụng và bảo quản đúng cách là điều vô cùng quan trọng.Cách sử dụngChấm trực tiếp: Ớt dầm Câu Nhi thường được dùng làm nước chấm, kết hợp với nước mắm nguyên chất hoặc tỏi băm.Kèm món chính: Thêm ớt dầm vào các món kho, luộc, hoặc nướng để tăng hương vị.Làm gia vị: Sử dụng ớt dầm để ướp thịt, cá, hoặc làm topping cho các món ăn vặt.Cách bảo quảnĐể giữ được độ tươi ngon, ớt dầm Câu Nhi nên được bảo quản trong lọ thủy tinh kín, để ở nơi khô ráo, thoáng mát hoặc trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu được bảo quản đúng cách, ớt dầm có thể giữ được hương vị trong vòng 6-12 tháng.Ảnh: Ớt dầm Câu Nhi có thể bảo quản được lâu Ớt dầm Câu Nhi không chỉ là một món gia vị mà còn là biểu tượng của sự kiên cường, sáng tạo và bản sắc văn hóa Quảng Trị. Từ những cây ớt nhỏ bé trên mảnh đất khô cằn, người dân Câu Nhi đã tạo nên một đặc sản cay nồng, đậm đà, chinh phục cả những thực khách khó tính nhất. Nếu có dịp ghé thăm Quảng Trị, đừng quên thưởng thức và mang về một hũ ớt dầm Câu Nhi để cảm nhận trọn vẹn “linh hồn” của ẩm thực nơi đây.