Cơm cháy là món ăn bình dị nhưng lại mang trong mình cả một tinh hoa ẩm thực, được chế biến một cách tương đối công phu, quyết định đến 50% sự thành công của món đặc sản này. Chính sự kết hợp tuyệt vời với thịt dê núi đã khiến món ăn này trở thành biểu tượng của vùng đất cố đô, được người dân tự hào truyền tụng trong câu ca:
"Rượu ngon cơm cháy thịt dê,
Ninh Bình chào đón khách về tham quan.
Dạo chơi non nước Tràng An,
Hạ Long trên cạn, đại ngàn Cúc Phương.”
Bí quyết chọn gạo và chế biến
- Chọn gạo: Phải là gạo ngon, thường là gạo tám thơm dẻo hoặc trộn giữa gạo dẻo và gạo khô để đạt độ giòn xốp lý tưởng.
- Nấu cơm: Cơm được nấu thật khéo, chín vừa, không khô, đặc biệt phải dùng nồi gang dày và nấu bằng than củi để nhiệt tỏa đều, tạo ra phần cơm cháy vàng thơm, không bị khét ở đáy nồi.
- Tạo hình và chiên: Cơm sau khi nấu được ép thành từng tấm mỏng, phơi nắng cho khô, sau đó mang đi chiên ngập trong dầu cho đến khi giòn rụm, có màu vàng nắng đẹp mắt và các hạt gạo phồng lên như cốm rang.

Linh hồn của món ăn: Nước sốt đậm đà
Cơm cháy dù giòn tan nhưng sẽ không thể thiếu nước sốt ăn kèm. Đây chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt của đặc sản Ninh Bình.
- Thành phần: Nước sốt thường được chế biến từ nhiều nguyên liệu như thịt dê, thịt bò, tim cật lợn xào cùng các loại rau củ như cần tây, hành tây, cà chua, cà rốt, nấm, sau đó nêm nếm gia vị đậm đà.
- Tuyệt phẩm sốt thịt dê: Ngon nhất và đặc trưng nhất vẫn là nước sốt thịt dê. Hương thơm đặc trưng của thịt dê núi hòa quyện cùng vị ngọt tự nhiên của rau củ tạo nên một thứ nước sốt sánh, béo ngậy, đậm đà khó cưỡng.
Khi thưởng thức, miếng cơm cháy giòn rụm được rưới hoặc chấm ngập trong nước sốt nóng hổi, kết hợp cùng vị ngọt tự nhiên của thịt và rau củ, tạo nên một trải nghiệm vị giác khó quên.

