Bài chòi Huế không phải là một trò chơi ngẫu hứng, mà có cội nguồn từ cuối thế kỷ XVI – đầu thế kỷ XVII, gắn liền với hành trình khẩn hoang và chống thú dữ của cư dân miền Trung. Khi ấy, người dân dựng những chòi cao ven rừng để canh gác mùa màng, xua đuổi thú hoang. Trong những đêm dài canh giữ, để vơi bớt nỗi buồn và mệt nhọc, họ cất lên tiếng hát đối đáp từ chòi này sang chòi khác. Dần dần, trò chơi bài lá kết hợp cùng làn điệu dân ca ra đời đặt nền móng cho bài chòi ngày nay.
Theo nhiều sử liệu, Đào Duy Từ – vị anh hùng dân tộc, chính là người đã sáng tạo và định hình hội bài chòi, biến chòi canh miền núi thành một sân chơi văn hóa gắn kết cộng đồng. Từ những lá bài giản dị (tương tự bài tứ sắc, tam cúc), bài chòi từng bước phát triển thành lễ hội dân gian đặc sắc, lan tỏa khắp dải đất miền Trung từ Quảng Bình đến Bình Thuận, trong đó Huế là một trong những cái nôi quan trọng.
