Địa hình Quảng Bình - Những thông tin cần thiết

Quảng Bình có tổng diện tích tự nhiên 8.065,27 km2, chiếm 2,41% diện tích cả nước, với địa hình hẹp và dốc từ Tây sang Đông, nằm trên sườn Đông dãy Trường Sơn. Địa hình được chia thành ba vùng chính:  

• Vùng núi cao: Chiếm hơn 85% diện tích, chủ yếu ở phía Tây, với các dãy núi thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Đây là khu vực karst cổ xưa, hình thành từ hơn 400 triệu năm trước, nổi bật với hệ thống hang động phức tạp, bao gồm hơn 104 km hang động, trong đó có: Hệ thống Động Phong Nha: Dài hơn 44,5 km, với tour thuyền đi sâu 1,500 m, đạt 7 tiêu chí hang động đẹp nhất thế giới. Sơn Đoòng, dược khám phá năm 2009, được cho là có đường hầm lớn nhất thế giới về đường kính và tính liên tục, với bằng chứng về hoạt động nhiệt thủy, thạch nhũ khổng lồ.
• Vùng đồi và trung du: Bao gồm các huyện như Bố Trạch, Quảng Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy, Đồng Hới, với địa hình trung bình, phù hợp cho nông nghiệp và chăn nuôi.  
• Vùng đồng bằng ven biển: Chiếm gần 15% diện tích, bao gồm các bãi biển như Nhật Lệ, Bãi Đá Nhảy, và vùng cát ven biển ở Quảng Trạch, Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy, Ba Đồn, Đồng Hới. Đây là khu vực phát triển đánh bắt hải sản nhờ thềm lục địa rộng gấp 2,6 lần diện tích đất liền.  
• Hệ thống sông ở Quảng Bình tuy ngắn và dốc nhưng đóng vai trò quan trọng. Có 5 con sông chính là Roòn, Gianh, Lý Hòa, Dinh, Nhật Lệ với tổng lưu vực 7.778 km², tổng chiều dài 343 km, cung cấp khoảng 4 tỷ m³ nước mỗi năm.

Về đất đai, Quảng Bình có 10 nhóm đất chính. Đất xám chiếm phần lớn (khoảng 63,95% diện tích), tiếp theo là đất tầng mỏng, đất cát và đất phù sa, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp.

Bên cạnh tài nguyên đất đai, Quảng Bình còn sở hữu hệ sinh thái phong phú và đa dạng sinh học. Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, khu rừng nguyên sinh quý giá của tỉnh, đã được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới từ năm 2003 và mở rộng vào năm 2015.  Nơi đây rộng hơn 123.000 ha, bao quanh là vùng đệm lớn, gồm ba khu chính: khu bảo vệ nghiêm ngặt, khu phục hồi sinh thái và khu hành chính/dịch vụ. Rừng che phủ phần lớn diện tích, trong đó có tới 84% là rừng nguyên sinh, thuộc hệ rừng mưa nhiệt đới với thảm thực vật phong phú.  

Về đa dạng sinh học, vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng là mái nhà chung của hàng ngàn loài động, thực vật quý hiếm. Cụ thể, hơn 2.700 loài cây cỏ, trong đó có hơn 400 loài đặc trưng của Việt Nam, phản ánh sự phong phú và đặc sắc của thảm thực vật khu vực. Về động vật, khu vực này ghi nhận 1.074 loài động vật có xương sống, thuộc 338 giống, 134 họ và 43 bộ khác nhau. Bên cạnh đó, còn có 352 loài động vật không xương sống, trong đó ngành thân mềm gồm 10 loài thuộc 8 chi và 6 họ, còn ngành chân khớp chiếm ưu thế với 292 loài thuộc 5 lớp khác nhau. Những con số này cho thấy Phong Nha - Kẻ Bàng là một trong những trung tâm đa dạng sinh học quan trọng bậc nhất của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

Ngoài rừng xanh bạt ngàn, Phong Nha - Kẻ Bàng còn có thế giới hang động kỳ bí với nhiều loài sinh vật đặc biệt như bọ cạp hang, cá không mắt, thằn lằn, rắn và dơi tất cả đều thích nghi với bóng tối và môi trường ẩm ướt trong lòng đất.

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, từ rừng già, sông suối đến hệ thống hang động độc đáo, tạo điều kiện lý tưởng cho du lịch sinh thái và mạo hiểm. Những hoạt động nổi bật tại Quảng Bình gồm:  

- Khám phá hang động: Du khách có thể đi thuyền vào Động Phong Nha, trekking xuyên rừng đến Hang Én, hay tham gia hành trình chinh phục Sơn Đoòng – hang động lớn nhất thế giới, thu hút du khách từ khắp nơi.  

- Trải nghiệm thiên nhiên: Chèo kayak trên sông Son, cắm trại trong rừng, hay thử sức với trượt zipline tại sông Chày - Hang Tối, mang lại cảm giác vừa thư giãn, vừa phiêu lưu.  

- Nghỉ dưỡng ven biển: Bãi Đá Nhảy với những khối đá có hình thù độc đáo là điểm check-in yêu thích của nhiều du khách. Đây cũng là địa điểm từng xuất hiện trong bộ phim "Người Bất Tử" (2018) và đặc biệt, không thu phí tham quan.  

Những năm gần đây, du lịch Quảng Bình hướng đến sự bền vững hơn. Các tour du lịch sinh thái khuyến khích bảo vệ môi trường, như cắm trại không để lại rác, hạn chế khí thải carbon và phát triển khu nghỉ dưỡng xanh ven biển. Điều này cũng phù hợp với định hướng phát triển năng lượng sạch của tỉnh, với các dự án điện gió, điện mặt trời, tận dụng điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa để vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ thiên nhiên.

Địa hình Quảng Bình cũng góp phần ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống và văn hóa của người dân. Phía Tây là vùng đồi núi hiểm trở, đất đai chủ yếu là đất đỏ vàng, thích hợp trồng cây công nghiệp và phát triển lâm nghiệp. Rừng ở đây bao phủ hơn 615.000 ha, với trữ lượng gỗ tự nhiên dồi dào, tạo nguồn sinh kế cho nhiều hộ gia đình gắn bó với nghề rừng.  

Dọc theo bờ biển, người dân tận dụng thềm lục địa rộng lớn để phát triển nghề đánh bắt hải sản. Trữ lượng biển ước tính khoảng 100.000 tấn mỗi năm, với nhiều loại hải sản quý như tôm hùm, tôm sú, mực ống, cùng các rạn san hô rộng hàng chục ha. Những bãi san hô trắng không chỉ là nguồn nguyên liệu cho nghề mỹ nghệ mà còn góp phần tạo nên hệ sinh thái biển phong phú.  

Địa hình cũng gắn liền với đời sống văn hóa địa phương. Lễ hội đền Nam Hải Vương tại Bãi Đá Nhảy là một nét tín ngưỡng độc đáo, nơi người dân dùng nước từ giếng Cóc, một tảng đá có hình con cóc tự nhiên, để thờ cúng, thể hiện lòng thành kính với biển cả. Nhà thờ Tam Tòa, với gác chuông sừng sững bên dòng Nhật Lệ, là chứng tích chiến tranh, nằm giữa khung cảnh ven biển đầy trầm mặc, ghi dấu bao thăng trầm lịch sử.

Quảng Bình không chỉ được thiên nhiên ưu ái với núi non, hang động và biển cả, mà còn là vùng đất lý tưởng để khám phá và trải nghiệm. Từ những dãy núi hùng vĩ, hệ thống hang động kỳ bí đến những bãi biển trong xanh, nơi đây có đủ vẻ đẹp để níu chân bất cứ ai yêu thiên nhiên.  

Nếu bạn đang tìm một hành trình đáng nhớ, hãy thử một tour du lịch Quảng Bình. Trekking xuyên rừng Phong Nha - Kẻ Bàng, khám phá những hang động tuyệt đẹp hay đơn giản là thả mình thư giãn ở Bãi Đá Nhảy. Mỗi chuyến đi không chỉ mang lại trải nghiệm mới mẻ mà còn là dịp để chung tay bảo vệ thiên nhiên, giữ gìn vẻ đẹp này cho mai sau.