Động Phong Nha, một kỳ quan thiên nhiên tuyệt đẹp nằm trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam. Nơi đây có một lịch sử khám phá lâu đời và thú vị.
Giai đoạn trước khi được khám phá chính thức
Từ lâu lắm rồi, người dân địa phương đã biết đến Động Phong Nha như một hang động kỳ bí nằm sâu trong núi đá vôi ở Quảng Bình. Trên vách đá vẫn còn những chữ Chăm cổ, cho thấy từ thời xa xưa, khi nơi này còn thuộc Vương quốc Chăm Pa, người Chăm đã khám phá ra hang động này.

Vào năm 1550, danh thần Dương Văn An là người đầu tiên ghi chép về Động Phong Nha trong tác phẩm Ô Châu cận lục, đánh dấu sự xuất hiện của kỳ quan này trên văn bản sử học.
Trước khi được các nhà khoa học chính thức khảo sát và nghiên cứu, Động Phong Nha đã gắn bó mật thiết với đời sống của cư dân bản địa. Họ xem nơi đây như một chốn linh thiêng để cầu may mắn, hoặc là nơi trú ẩn trong những giai đoạn lịch sử đầy biến động.
Đến năm 1824, dưới triều vua Minh Mạng, Động Phong Nha được sắc phong là “Diệu Ứng Chi Thần”, thể hiện sự tôn kính đối với vẻ đẹp và sự linh thiêng của hang động. Các vua triều Nguyễn sau đó tiếp tục ghi nhận nơi đây là “Thần Hiển Linh”, khẳng định vị thế đặc biệt của Phong Nha trong tâm thức văn hóa dân tộc.
Giai đoạn khám phá bởi các nhà thám hiểm
Giai đoạn khám phá động Phong Nha bởi các nhà thám hiểm đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hiểu biết về nơi đây. Năm 1899, Léopold Michel Cadière - một nhà thám hiểm người Pháp, đã trở thành người phương Tây đầu tiên tiến hành khảo sát bên trong động Phong Nha.
Trong chuyến thám hiểm, ông đã ghi chép cẩn thận về cấu trúc địa chất và hệ thống hang động, mở ra những nghiên cứu khoa học đầu tiên về kỳ quan thiên nhiên này. Các tài liệu của Cadière mô tả chi tiết về sự rộng lớn của hang, những khối thạch nhũ độc đáo cùng dòng sông ngầm chảy bên trong, giúp thế giới bên ngoài có cái nhìn đầu tiên về vẻ đẹp kỳ vĩ của Phong Nha.

Khám phá và nghiên cứu hiện đại
Giai đoạn khám phá và nghiên cứu hiện đại về động Phong Nha bắt đầu từ thập niên 1990. Khi các nhà khoa học Việt và Anh trong hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA) cùng nhau tiến hành những cuộc khảo sát chi tiết. Những nghiên cứu này không chỉ tập trung vào việc mô tả lại những gì đã biết, mà còn mở rộng phạm vi khám phá, phát hiện ra nhiều nhánh hang mới và đánh giá sâu sắc giá trị địa chất độc đáo của động.

