Giữa miền đất Quảng Bình đầy nắng gió, nơi dãy núi đá vôi kỳ vĩ của Phong Nha – Kẻ Bàng trải dài như một bức tranh hùng tráng của thiên nhiên, Động Tiên Sơn hiện lên như một cung điện cổ tích ẩn sâu giữa lòng núi. Người ta thường ví nơi đây là “chốn bồng lai giữa trần gian”, bởi vẻ đẹp lộng lẫy của những khối thạch nhũ muôn hình vạn trạng, lung linh trong ánh sáng mờ ảo. Không ồn ào như phố thị, không náo nhiệt như những điểm du lịch quen thuộc, Động Tiên Sơn mang trong mình vẻ trầm mặc, huyền ảo một nơi khiến bước chân lữ khách phải chậm lại để chiêm ngưỡng và cảm nhận.
Ảnh: Bên trong Động Tiên Sơn
1. Thông tin tổng quan về động Tiên Sơn
Động Tiên Sơn, hay còn gọi là động Khô, nằm ở xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, cách trung tâm thành phố Đồng Hới khoảng 45km về phía Tây Bắc. Hang động thuộc khu vực Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nằm trên lưng chừng núi ở độ cao khoảng 200m so với mực nước biển, cách cửa động Phong Nha khoảng 1km. Để đến được động, du khách thường di chuyển bằng xe máy, ô tô hoặc taxi từ Đồng Hới, sau đó đi thuyền trên sông Son từ bến thuyền khoảng 30 phút để đến khu vực động Phong Nha, rồi leo bộ 583 bậc thang để lên cửa động.
Con đường lên động được cải tạo với hệ thống tay vịn, cầu kính ngắm cảnh, và giàn hoa leo tạo bóng mát, giúp hành trình thêm phần dễ chịu. Trên đường đi, du khách có thể ngắm nhìn khung cảnh làng quê Việt Nam với đồng lúa, nương ngô, bãi mía, và các con sông Chày, Troóc, Son chảy từ dãy Trường Sơn hùng vĩ, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Ảnh: Du khách tham quan Động Tiên Sơn
2. Lịch sử và quá trình hình thành động Tiên Sơn
Động Tiên Sơn được phát hiện vào năm 1935 bởi người dân địa phương và được một nữ khảo cổ học người Pháp, bà Colani, thám hiểm lần đầu tiên. Ban đầu, hang động được gọi là động Khô để phân biệt với động Phong Nha (hang động nước). Tuy nhiên, nhờ vẻ đẹp kỳ bí, tựa như chốn bồng lai tiên cảnh, người ta đổi tên thành Động Tiên Sơn.
Về mặt địa chất, hang được hình thành cách đây hàng chục triệu năm thông qua quá trình xói mòn của nước qua dãy núi đá vôi Kẻ Bàng. Quá trình kiến tạo địa chất đã tạo ra hệ thống thạch nhũ và măng đá độc đáo, với các cột đá và khối nhũ đá mang hình thù kỳ diệu. Mặc dù nằm ngay trên động Phong Nha, hai hang không thông nhau, tạo thành một cặp “song sinh của tạo hóa” với đặc điểm riêng biệt: một khô, một nước.
3. Đặc điểm địa chất và vẻ đẹp thiên nhiên
Động Tiên Sơn có chiều dài tổng cộng 980m, nhưng khu vực mở cửa cho du khách tham quan chỉ khoảng 400m từ cửa động, do phần còn lại là vực sâu 10m và bãi đá ngầm dài 500m, chỉ phù hợp cho các nhà thám hiểm chuyên nghiệp. Vòm hang cao, thoáng, với không gian rộng lớn, tạo cảm giác huyền bí và tráng lệ.
Hệ thống thạch nhũ trong hang là điểm nhấn nổi bật, với hàng nghìn khối nhũ đá tua tủa, mang màu sắc hư ảo từ vàng bạc đến cẩm thạch. Các cột đá và măng đá có hình thù kỳ diệu, như ruộng bậc thang hoặc các hình tượng tự nhiên, khiến du khách như lạc vào một cung điện của Ngọc Hoàng. Một đặc điểm độc đáo là một số phiến đá và cột đá có khả năng cộng hưởng âm thanh, phát ra tiếng vang như cồng chiêng hoặc trống khi gõ nhẹ, tạo nên trải nghiệm âm thanh hiếm có.
Ảnh: Hệ thống thạch nhũ và măng đá trong động Tiên Sơn
Ngoài ra, không gian bên trong hang được chiếu sáng hiện đại, giúp du khách dễ dàng chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thạch nhũ. Các vân đá lấp lánh dưới ánh sáng tạo cảm giác như bước vào một thế giới thần tiên, đúng với tên gọi “chốn bồng lai tiên cảnh”.
4. Giá vé tham quan
Để tham quan Động Tiên Sơn, du khách cần chuẩn bị các chi phí sau (cập nhật gần nhất vào năm 2025):
Vé tham quan (người lớn ≥1,3m): 80.000 VNĐ
Vé tham quan (trẻ em <1,3m): Miễn phí
Thuyền di chuyển (tối đa 12 người): 550.000/chuyến
Thuyền di chuyển thường được ghép nhóm để tiết kiệm chi phí, và du khách có thể đặt qua Sovaba Travel hoặc liên hệ trực tiếp với Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng. Hệ thống cầu kính, cầu bán nguyệt, và con đường hoa leo được lắp đặt từ năm 2014, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham quan, đặc biệt vào mùa cao điểm.
5. Kinh nghiệm tham quan và lưu ý
Để có chuyến đi trọn vẹn, du khách nên chọn thời điểm tham quan vào mùa khô (tháng 4 đến tháng 8), khi thời tiết mát mẻ, không có mưa lũ, thuận lợi cho việc di chuyển và leo bộ. Tránh mùa mưa (tháng 9 đến tháng 11) vì có thể gây khó khăn cho hành trình, đặc biệt là đoạn đường lên động.
Trang phục và đồ dùng cần thiết bao gồm:
Quần áo thoải mái, giày thể thao chống trơn trượt để leo 583 bậc thang.
Áo khoác mỏng và kem chống nắng nếu đi vào mùa hè.
Nước uống, mũ hoặc ô che nắng, và máy ảnh để ghi lại khoảnh khắc.
Lưu ý khi tham quan:
Không chạm vào thạch nhũ để tránh làm hư hại các kiến tạo địa chất tự nhiên.
Đi theo lối đi được quy định, không tự ý khám phá khu vực vực sâu hoặc bãi đá ngầm vì rất nguy hiểm.
Trẻ em và người lớn tuổi cần được hỗ trợ do địa hình có nhiều bậc thang và không bằng phẳng.
Du khách thường kết hợp tham quan Động Tiên Sơn với động Phong Nha trong cùng một ngày để tiết kiệm thời gian và chi phí.
6. Giá trị văn hóa và bảo tồn
Động Tiên Sơn không chỉ là một kỳ quan thiên nhiên mà còn gắn liền với các truyền thuyết địa phương, như câu chuyện về một người đánh cá dũng cảm và một tiên nữ, dẫn đến sự hình thành hang như một cung điện thiên đường. Hang cũng là một phần của hệ thống hang động lớn nhất thế giới, với giá trị địa chất được nghiên cứu bởi Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA), góp phần vào việc hiểu biết lịch sử địa chất khu vực.
Hiện nay, các nỗ lực bảo tồn được thực hiện thông qua việc hạn chế số lượng du khách, lắp đặt hệ thống chiếu sáng thân thiện với môi trường, và khuyến khích du khách không chạm vào thạch nhũ để bảo vệ hệ sinh thái hang động. Đây là một ví dụ điển hình về sự cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn di sản thiên nhiên.
Ảnh: Hệ thống chiếu sáng được lắp đặt thuận tiện cho việc tham quan
Khép lại hành trình khám phá Động Tiên Sơn, du khách như vừa bước ra từ một thế giới huyền thoại với thạch nhũ lung linh và không gian trầm mặc đến mê hoặc. Nằm ngay bên cạnh Động Phong Nha "Đệ nhất kỳ quan động", Động Tiên Sơn tựa như phần nối tiếp nhẹ nhàng, đầy thi vị, giúp chuyến đi trở nên trọn vẹn hơn bao giờ hết. Một bên là dòng sông ngầm huyền bí, một bên là hang khô rực rỡ sắc màu hai tuyệt tác của thiên nhiên hòa quyện, mang đến trải nghiệm vừa kỳ thú, vừa sâu lắng. Nếu đã đến Quảng Bình, hãy tham khảo tour tham quan kết hợp Động Phong Nha – Động Tiên Sơn, để thấy rằng thiên nhiên nơi đây không chỉ đẹp một cách lộng lẫy, mà còn có những điều kỳ diệu vượt xa trí tưởng tượng của con người.
