Mè xửng Huế – Hương vị truyền thống trong gói quà xứ mộng mơ

Mè xửng Huế từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh ẩm thực của vùng đất kinh kỳ, nơi từng là trung tâm văn hóa của triều Nguyễn. Tên gọi “mè xửng” gói trọn cả hồn cốt món quà quê: “mè” là hạt vừng rang vàng bùi béo, còn “xửng” chỉ kỹ thuật nấu đường cô đặc tạo nên độ dẻo dai rất riêng. 

Không chỉ đơn thuần là món ăn vặt, mè xửng mang trong mình ý nghĩa gắn kết cộng đồng, thường hiện diện trong mâm cỗ Tết, ngày giỗ chạp hay làm quà biếu trân quý. Vị ngọt thanh của đường mạch nha, quyện với cái bùi thơm của mè và đậu phộng rang, đã khiến thực khách gần xa khó lòng quên được.

Ngày nay, mè xửng Huế không chỉ là món kẹo dân dã mà còn được xem như biểu tượng của sự tinh tế, khéo léo và tâm hồn mộng mơ của người Huế. Mỗi miếng kẹo là sự kết tinh của đôi bàn tay nghệ nhân, vừa giản dị vừa trang nhã, đủ để trở thành món quà ý nghĩa gửi trao người thân, bạn bè sau mỗi chuyến ghé thăm cố đô.

Mè xửng Huế được làm từ những nguyên liệu đơn giản nhưng đòi hỏi sự chọn lọc kỹ lưỡng:

• Mè (vừng): Hạt mè được rang vàng, tạo hương thơm bùi đặc trưng.
• Đậu phộng: Đậu phộng rang giòn, bổ sung vị béo và độ giòn tan.
• Mạch nha: Thành phần tạo độ dẻo, mang đến vị ngọt thanh.
• Đường cát trắng: Tạo độ ngọt hài hòa, không gắt.
• Bột gạo hoặc bột năng: Giúp kẹo có kết cấu mềm dẻo, không dính răng.
• Vani hoặc gừng (tùy loại): Tăng thêm hương vị đặc trưng, nhất là với mè xửng gừng.

Sự kết hợp tinh tế giữa các nguyên liệu này tạo nên một món kẹo với hương vị cân bằng: ngọt nhưng không ngấy, dẻo nhưng không dính, thơm bùi từ mè và đậu phộng.

Mè xửng Huế có nhiều biến thể, đáp ứng đa dạng khẩu vị của người thưởng thức:

• Mè xửng dẻo: Loại phổ biến nhất, nổi bật với độ dẻo mềm, vị ngọt thanh, được bọc bởi lớp mè rang vàng. Đây là lựa chọn lý tưởng để làm quà.
• Mè xửng giòn: Có thêm lớp bánh đa nướng bên ngoài, mang lại cảm giác giòn tan khi cắn. Loại này phù hợp với những ai yêu thích vị ngọt nhẹ và kết cấu cứng cáp hơn.
• Mè xửng gương: Mỏng, trong suốt như tấm gương, với vị ngọt thanh và thoảng hương gừng, mang đến trải nghiệm độc đáo.

Theo Viện Dinh dưỡng Trung ương, một chiếc kẹo mè xửng (40g) cung cấp khoảng 164 kcal, tương đương năng lượng của một tô bún cỡ vừa. Với nguyên liệu tự nhiên như mè, đậu phộng, và mạch nha, mè xửng không chỉ ngon mà còn cung cấp năng lượng nhanh chóng, phù hợp làm món ăn vặt hoặc quà tặng ý nghĩa.

Mè xửng Huế ra đời từ sự tỉ mỉ và bàn tay khéo léo của những người thợ làm kẹo, nơi từng công đoạn đều đòi hỏi sự kiên nhẫn và tinh tế. Người Huế thường rang mè và đậu phộng trên lửa nhỏ để giữ trọn hương thơm bùi béo mà không làm cháy khét. Đường cát trắng được nấu cùng mạch nha, khuấy liên tục cho đến khi sánh đặc, trong vắt, rồi hòa quyện cùng bột gạo hay bột năng để tạo nên độ dẻo mềm đặc trưng. Khi hỗn hợp ấy được đổ vào khuôn đã rải sẵn lớp mè vàng óng, cán mỏng và rắc thêm một lớp mè phủ bên trên, hương thơm ngọt ngào lan tỏa khắp gian bếp. Đợi kẹo nguội, người thợ lại khéo léo cắt thành từng miếng vừa vặn, gói ghém cẩn thận để kẹo giữ được hương vị lâu bền.

Dẫu ngày nay có sự hỗ trợ của máy móc, nhiều cơ sở uy tín ở Huế vẫn trung thành với cách làm truyền thống, bởi chỉ khi ấy mè xửng mới đạt được độ trong, dẻo mà không dính răng, giữ nguyên hương thơm giòn bùi của mè và đậu phộng. Chính sự chỉn chu và tinh tế trong từng công đoạn đã khiến mè xửng không đơn thuần là một món kẹo, mà còn là biểu tượng cho sự khéo léo, nhẫn nại và tâm hồn thanh tao của người Huế.

Cách thưởng thức mè xửng Huế đúng điệu là nhâm nhi cùng một tách trà nóng, đặc biệt là trà sen - loại trà đặc trưng của Huế. Vị ngọt thanh của kẹo hòa quyện với vị chát nhẹ của trà tạo nên trải nghiệm ẩm thực tinh tế, mang đậm nét văn hóa cố đô. Nếu không có trà sen, bạn có thể thay bằng trà xanh hoặc các loại trà khác.

Mè xửng Huế là món ăn vặt lý tưởng cho mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ đến người lớn tuổi. Với bao bì sang trọng, dễ bảo quản, đây cũng là lựa chọn quà tặng hoàn hảo cho gia đình, bạn bè, hoặc đối tác sau chuyến du lịch Huế.

Dưới đây là những thương hiệu và địa chỉ uy tín để mua mè xửng Huế:

• Mè Xửng Thiên Hương: Thành lập từ năm 1940, đây là thương hiệu lâu đời nhất, nổi tiếng với mè xửng dẻo và giòn chuẩn vị. Địa chỉ: 20 Chi Lăng, Phú Cát, TP. Huế. Giá tham khảo: 17.000–20.000 VNĐ/gói 150g.
• Mè Xửng Nam Thuận: Được yêu thích bởi sự đa dạng sản phẩm, từ mè xửng dẻo, giòn đến kẹo đậu phộng. Địa chỉ: 201 Huỳnh Thúc Kháng, TP. Huế. Giá tham khảo: 10.000 VNĐ trở lên.
• Mè Xửng Tài Ký: Nổi bật với quy trình sản xuất truyền thống, cho phép du khách tham quan. Địa chỉ: 49 Ngô Thì Nhậm, TP. Huế.
• Mè Xửng Phú Cường: 13b Duy Tân, An Cựu, Huế, Thành phố Huế
• Chợ Đông Ba: Nơi tập trung nhiều thương hiệu mè xửng, tiện lợi cho du khách. Địa chỉ: 02 Trần Hưng Đạo, TP. Huế.

Nếu không đến Huế, bạn có thể đặt mua mè xửng từ các trang web uy tín như:

• dacsanhue.info: Cung cấp nhiều loại mè xửng từ Thiên Hương, Thiên Bảo với giá từ 30.000–110.000 VNĐ/gói.
• phuocvihoian.com: Mè xửng Phước Vị, giá 34.000 VNĐ/bịch 200g.
• quahueonline.com: Đa dạng sản phẩm từ Thiên Hương, giao hàng nhanh.

Giá tham khảo

• Mè xửng dẻo: 35.000 VNĐ/bịch 200g.
• Mè xửng giòn: 30.000–50.000 VNĐ/bịch 160–400g.
• Mè xửng gương: Giá tương tự, tùy thương hiệu và trọng lượng.

Mè xửng Huế không chỉ là một món kẹo, mà còn là câu chuyện về văn hóa, sự khéo léo và tâm hồn của người dân cố đô. Dù bạn thưởng thức tại chỗ hay mang về làm quà, mè xửng luôn là cách tuyệt vời để cảm nhận hương vị truyền thống của Huế. Hãy thử nhâm nhi một miếng mè xửng cùng tách trà sen, và bạn sẽ hiểu vì sao món quà xứ mộng mơ này lại khiến bao người say đắm.