Nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Nơi thời gian ngừng trôi bên nếp nhà

Nhà lưu niệm nằm ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, cách trung tâm thành phố Đồng Hới khoảng 40km về phía Nam. Ngôi nhà được xây dựng năm 1977 trên nền đất cũ, nơi Đại tướng cửa hàng chào đời năm 1911. Với mái lá, cổng gỗ mộc mạc và hàng duối xanh tươi, ngôi nhà tựa như một bức tranh quê, nơi thời gian trôi mãi, chỉ còn lại hơi thở của lịch sử.

Dòng sông Kiến Giang đi ngang qua nhà, trốn thoát như dải bạc bạc, là chứng nhân cho những ngày thơ mộng của Đại tướng. Người ta vẫn truyền tai nhau rằng, cậu bé Giáp năm nào từng hồn nhiên tắm mát bên dòng sông, từng ngồi dưới tán khế già chăm chỉ học bài, từng theo bước cha đi thăm những cánh đồng lúa bạt ngàn. Dòng sông ấy, như người bạn tri kỷ thầm lặng, đã vun đắp nên tâm hồn cương nghị mà chan chứa chất thơ của vị tướng huyền thoại. Ghé thăm nơi đây, du khách không chỉ thấy một ngôi nhà, mà còn cảm nhận được tiếng thì thầm của lịch sử, như những ngọn gió khẽ lay động từng cánh hoa bên hiên, gợi lên bao điều lắng đọng trong lòng người. 

Ngôi nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp nằm tại làng An Xá, được xây dựng lại vào năm 1977 trên chính mảnh đất nơi Người cất tiếng khóc chào đời năm 1911. Tuy không còn giữ nguyên hình dáng ban đầu, ngôi nhà gỗ theo lối kiến trúc "thượng chua hạ gõ" với tường xây, nền lát gạch vẫn đậm nét quê hương. Đến năm 2002, căn nhà ba gian hai chái lợp ngói cùng dãy nhà ngang lợp tranh được phục dựng, bài trí những vật dụng quen thuộc như tủ sách, phản gỗ, bộ tràng kỷ, rương chí góc, tủ thờ…, gợi lại nếp sống mộc mạc của Đại tướng thuở nhỏ. Trong khuôn viên, cây khế cổ thụ hơn trăm năm tuổi vẫn vững chãi tỏa bóng, chứng kiến tuổi thơ của Người bên dòng Kiến Giang. Chiến tranh từng tàn phá gần như toàn bộ ngôi nhà xưa, chỉ riêng cây khế còn kiên cường tồn tại, trở thành dấu mốc thiêng liêng để phục dựng ngôi nhà trên nền đất cũ.

Bước vào bên trong, ngôi nhà ba gian giản dị tạo lòng người bằng khuâng. Những vật dụng quen thuộc của làng quê Lệ Thủy xưa - thuần, rác, chum, vại - được sắp đặt giới hạn, như những mảnh ghép của một thời đã qua. Trên Tường, những bức ảnh Đại tướng chụp cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng các chiến sĩ, như những thước phim cam, kể lại hành trình của một đời người cống hiến.

Đặc biệt, những cuốn sổ lưu bút dày cột, dòng chữ chật kín của du khách thập phương, là minh chứng cho tình yêu và kính mắt dành cho Đại tướng. Mỗi dòng chữ, như một nhành hoa dâng lên bàn thờ, thơm ngát lòng tri ân. Dù trải qua trận lũ lịch sử năm 2020, khi nhiều kỷ vật quý giá bị tổn hại, ngôi nhà vẫn được phục hồi, như chính tinh thần bất khuất của Đại tướng, luôn vươn lên từ khó khăn.

Ngày 14/12/2024, Nhà tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp được khánh thành ngay cạnh Nhà lưu niệm, như một lời nhạc trầm bổng trong bản giao hưởng quê hương. Hai tầng cao, với kiến ​​trúc nhà Việt cổ, được xây dựng trên nền đất liền thổ bên sông Kiến Giang, mang vẻ đẹp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Tầng hai là không gian trưng bày kỷ vật, nơi du khách có ngưỡng những hiện vật gắn thể bó với cuộc đời Đại tướng, từ những bức bức thư tay đến những tấm huy chương ngọc.

Nhà tưởng niệm, như một ngọn lửa nhỏ, thắp sáng thêm niềm tự hào của dân Quảng Bình. Nó không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là một “địa chỉ đỏ”, giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước và tinh thần cách mạng. Đứng trước tượng Đại tướng, nhiều người như lắng lại, cảm nhận được sự giản dị mà cao quý của một người đã sống đời vì dân tộc.

Để tìm về An Xá, nơi lưu giữ những dấu ấn tuổi thơ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bạn chỉ cần một hành trình khoảng 40-60 phút từ thành phố Đồng Hới về phía Nam. Xe ô tô sẽ là lựa chọn thuận tiện, nhưng nếu bạn muốn hòa mình vào khung cảnh thanh bình của vùng quê Lệ Thủy, chiếc xe máy sẽ đưa bạn len lỏi qua những con đường làng rợp bóng cây xanh, tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp mộc mạc nơi đây. Google Maps sẽ là người dẫn đường tận tâm, đưa bạn đến cổng nhà Đại tướng, nơi hàng cây xanh và mái lá đơn sơ như một lời chào đón thân thương.

Hành trình tri ân sẽ thêm trọn vẹn nếu bạn dành thời gian ghé thăm Vũng Chùa - Đảo Yến, nơi Đại tướng yên nghỉ vĩnh hằng, cách Đồng Hới khoảng 65km. Nằm dưới chân núi Thọ hùng vĩ, hướng tầm mắt ra biển Đông bao la, khu mộ mang một vẻ đẹp vừa uy nghiêm, vừa thanh bình, tựa như chính cuộc đời vị tướng huyền thoại. Thời gian mở cửa dâng hương tại đây là từ 7:00 đến 11:30 sáng và từ 13:30 đến 17:00 chiều. Để chuyến đi được chu đáo, bạn có thể liên hệ trước qua số điện thoại 0966.196.012 để nhận được sự hướng dẫn tận tình, hoặc tham khảo các tour du lịch Vũng Chùa - Đảo Yến để có một hành trình ý nghĩa.

Nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ là nơi lưu giữ ký ức về tuổi thơ giản dị của vị tướng huyền thoại, mà còn là biểu tượng thiêng liêng của lòng yêu nước, của cội nguồn dân tộc. Mỗi hiện vật, mỗi góc nhà đều chất chứa câu chuyện về một con người đã cống hiến trọn đời cho đất nước. Đến thăm nơi đây, lòng người như lắng lại, để thêm trân trọng những giá trị truyền thống và tự hào về một vị anh hùng của dân tộc Việt Nam.