Những cuộc chiến không tiếng súng diễn ra ở cầu Hiền Lương - Sông Bến Hải

Cuộc chiến "chọi cờ" là một trong những sự kiện nổi bật nhất tại cầu Hiền Lương, kéo dài suốt 14 năm (1954-1968). Đây là cuộc đối đầu về chiều cao và kích thước cột cờ giữa hai miền, thể hiện tinh thần không chịu khuất phục và khát vọng thống nhất đất nước.

• Bối cảnh: Sau khi giới tuyến được phân định, cột cờ ở bờ Bắc (Việt Nam Dân chủ Cộng hòa) và bờ Nam (Việt Nam Cộng hòa) trở thành biểu tượng quyền lực và ý chí. Cả hai bên liên tục nâng cấp cột cờ để khẳng định sự hiện diện của mình.
• Diễn biến:
  • Ban đầu, cột cờ ở bờ Nam được dựng cao 35 mét. Không chấp nhận để cờ ta thấp hơn cờ địch, năm 1962, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa điều động Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam gia công một cột cờ cao 38,6 mét tại bờ Bắc. Lá cờ đỏ sao vàng rộng 134 m², nặng 15 kg, được kéo lên đỉnh cột, trở thành cột cờ cao nhất giới tuyến.
  • Trong suốt 1956-1967, các chiến sĩ công an giới tuyến bờ Bắc đã treo tới 267 lá cờ với nhiều kích cỡ khác nhau, bất chấp bom đạn và sự phá hoại từ phía Mỹ - ngụy. Mỗi lần cột cờ bị bắn phá, nhân dân và chiến sĩ Vĩnh Linh lại dựng cột cờ mới, đảm bảo lá cờ Tổ quốc luôn tung bay kiêu hãnh.

Cuộc chiến "chọi cờ" không chỉ là cuộc đua về chiều cao mà còn là biểu tượng của tinh thần bất khuất, lòng yêu nước và khát vọng thống nhất. Lá cờ đỏ sao vàng phấp phới trên cột cờ bờ Bắc đã tiếp thêm động lực cho nhân dân hai miền, đặc biệt là người dân bờ Nam, trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

Song song với "chọi cờ", cuộc chiến "chọi loa" là một hình thức đối đầu tâm lý đặc biệt, diễn ra từ năm 1954 đến 1965, khi Mỹ bắt đầu ném bom miền Bắc.

• Bối cảnh: Cả hai miền sử dụng hệ thống loa phóng thanh để tuyên truyền, kêu gọi nhân dân và binh sĩ đối phương. Đây là cuộc chiến âm thanh nhằm chiếm lĩnh tư tưởng và khơi dậy tinh thần yêu nước.
• Diễn biến:
  • Bờ Bắc: Việt Nam Dân chủ Cộng hòa xây dựng hệ thống loa với tổng công suất lên tới 7.000W, bao gồm một loa chính 500W (đường kính 1,7m) và 20 loa 50W, 4 loa 250W do Liên Xô cung cấp. Hệ thống này được hỗ trợ bởi đường dây cao thế 6KVA dài 10 km từ thôn Tiên An đến Tùng Luật. Các chương trình phát thanh từ Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài truyền thanh Vĩnh Linh, cùng các bài hát, thơ ca, kịch nói cổ vũ tình yêu nước và khát vọng thống nhất được phát liên tục 11 tiếng mỗi ngày.
  • Bờ Nam: Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa đáp trả bằng các cụm loa công suất lớn do Tây Đức và Úc sản xuất, phát tới 14-15 tiếng mỗi ngày, thậm chí vào lúc 1-2 giờ sáng. Nội dung tuyên truyền của họ thường xuyên xuyên tạc lịch sử, ca ngợi chính quyền miền Nam và kích động chống phá miền Bắc.
  • Khi thuận gió, tiếng loa bờ Bắc có thể vang xa hơn 10 km, thu hút sự chú ý của nhân dân và binh sĩ bờ Nam. Nhiều bài thơ, bài hát do các nghệ sĩ miền Bắc thể hiện đã được binh sĩ đối phương "thuộc lòng".

Cuộc chiến "chọi loa" không chỉ là cuộc đối đầu về công nghệ âm thanh mà còn là cuộc đấu tranh tư tưởng. Những chương trình phát thanh từ bờ Bắc đã khơi dậy lòng yêu nước, tiếp thêm niềm tin cho nhân dân và binh sĩ bờ Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh thống nhất đất nước.

Một cuộc chiến độc đáo khác tại cầu Hiền Lương là "chọi màu sơn", thể hiện sự đối đầu trực quan giữa hai miền.

• Bối cảnh: Cầu Hiền Lương được chia thành hai phần, bờ Bắc sơn màu xanh, bờ Nam sơn màu vàng, tượng trưng cho sự chia cắt đất nước. Mỗi khi một bên sơn lại cầu, bên kia cũng ngay lập tức sơn lại để giữ màu sắc đồng nhất, thể hiện khát vọng thống nhất.
• Diễn biến:
  • Khi Việt Nam Cộng hòa sơn lại phần cầu bờ Nam, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa lập tức sơn lại phần bờ Bắc với màu sắc tương tự. Điều này dẫn đến một cuộc "chọi màu" kéo dài, nơi cả hai bên không muốn để màu sắc của mình bị lu mờ.
  • Năm 2014, tỉnh Quảng Trị phục hồi hai màu sơn xanh và vàng trên cầu Hiền Lương như một cách tái hiện lịch sử, nhắc nhở thế hệ sau về khát vọng thống nhất đất nước.

Cuộc chiến "chọi màu sơn" tuy đơn giản nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tinh thần kiên định và ý chí không khuất phục của nhân dân Việt Nam trong việc xóa bỏ ranh giới chia cắt.

Cầu Hiền Lương và sông Bến Hải không chỉ là chứng nhân lịch sử mà còn là biểu tượng của khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước. Những cuộc chiến "chọi cờ", "chọi loa", "chọi màu sơn" tuy không có tiếng súng nhưng thể hiện rõ tinh thần kiên cường, ý chí bất khuất và lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam.

Ngày nay, khu di tích Đôi bờ Hiền Lương thu hút hàng ngàn lượt khách tham quan mỗi năm, trở thành điểm đến giáo dục truyền thống yêu nước, nâng cao lòng tự hào dân tộc và ý thức về độc lập, toàn vẹn lãnh thổ. Khi đứng trước cầu Hiền Lương, du khách không chỉ cảm nhận được nỗi đau chia cắt mà còn trân trọng hơn giá trị của hòa bình và thống nhất. Để hiểu rõ hơn về lịch sử và câu chuyện phía sau từng địa điểm, hãy đặt tour tham quan cụm di tích Hiền Lương – Bến Hải tại sovaba.travel nơi bạn sẽ được đồng hành cùng hướng dẫn viên am hiểu, mang đến hành trình sâu sắc, đầy cảm xúc và đậm chất giáo dục lịch sử.