Hến ở Quảng Trị, đặc biệt là hến từ làng Mai Xá (Gio Mai, Gio Linh), nổi tiếng với kích thước nhỏ, thịt chắc, ngọt và thơm. Loài hến này thường được đánh bắt từ các con sông như sông Hiếu, sông Thạch Hãn, nơi chúng sinh sống tự nhiên dưới lớp bùn.Người dân nơi đây không chỉ coi hến là nguồn thực phẩm mà còn là biểu tượng của sự khéo léo và sáng tạo trong ẩm thực. Từ những nguyên liệu đơn sơ, họ đã biến hến thành các món ăn độc đáo, đậm đà hương vị miền Trung.Dưới đây là những món ngon từ hến độc đáo, đậm đà hương vị Quảng Trị, khiến bất kỳ thực khách nào cũng phải mê mẩn!Bún hến Mai XáBún hến Mai Xá là món ăn được vinh danh trong top 100 món ăn đặc sản tiêu biểu của Việt Nam (theo Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam, 2022). Không giống như cơm hến Huế, bún hến Mai Xá sử dụng chắt chắt – một loại hến nhỏ hơn, màu đậm, mang vị ngọt đậm đà. Món ăn này kết hợp bún gạo mềm mịn, thịt hến xào thơm, rau sống, đậu phộng rang, hành phi và nước chấm đặc trưng từ mắm ruốc.Cách chế biến:Chuẩn bị hến: Hến được ngâm trong nước vo gạo hoặc nước có vài lát ớt trong 2-3 giờ để nhả sạch cát. Sau đó, luộc hến, tách lấy thịt và giữ lại nước luộc để làm nước dùng.Xào hến: Phi thơm hành tím, cho hến vào xào cùng sả băm, ớt bột, tiêu và một chút nước mắm để tăng độ đậm đà.Làm nước chấm: Mắm ruốc được pha loãng với nước luộc hến, thêm ớt chỉ thiên, tỏi băm và đường để tạo vị cay nồng đặc trưng.Trình bày: Bún gạo được trụng nóng, xếp hến xào lên trên, thêm rau sống (rau muống, bắp chuối, giá đỗ), đậu phộng rang, hành phi và chan nước mắm.Để món bún hến thơm ngon hơn, hãy dùng hến tươi và xào ở lửa lớn để giữ độ giòn ngọt. Rau sống cần tươi để tăng độ hấp dẫn.Ảnh: Bún hến Mai XáHến xúc bánh tráng Hến xào xúc bánh tráng là món ăn dân dã, thường được dùng làm món nhậu hoặc ăn chơi. Món này nổi bật với vị ngọt của hến, cay nồng của ớt và hương thơm của các loại rau gia vị như rau răm, hành lá.Cách chế biến:Sơ chế hến: Sau khi ngâm và luộc, tách lấy thịt hến, để ráo.Xào hến: Phi thơm hành tỏi, thêm sả băm và ớt tươi, cho hến vào xào ở lửa lớn. Nêm nếm với nước mắm, đường, bột ngọt và một chút tiêu. Khi hến săn lại, thêm rau răm hoặc hành lá, đảo đều rồi tắt bếp.Thưởng thức: Hến xào được xúc bằng bánh tráng nướng giòn tan. Vị béo ngọt của hến, cay nồng của gia vị và giòn rụm của bánh tráng tạo nên sự hòa quyện hoàn hảo.Mẹo nhỏ: Có thể thêm lá hẹ hoặc mộc nhĩ thái sợi để món ăn thêm phong phú. Bánh tráng nên nướng vừa vàng để giữ độ giòn.Ảnh: Hến xúc bánh tráng Cháo hếnCháo hến là món ăn nhẹ, dễ tiêu hóa, đặc biệt phù hợp trong những ngày nóng bức. Nước luộc hến ngọt thanh được dùng làm nước nấu cháo, kết hợp với gạo tẻ và thịt hến xào, tạo nên món ăn bổ dưỡng, thơm ngon.Cách chế biến:Nấu cháo: Gạo tẻ vo sạch, rang sơ cho thơm, sau đó nấu với nước luộc hến đến khi cháo nhừ.Xào hến: Hến được xào với hành tím, sả, ớt bột và gia vị cho thơm.Hoàn thiện: Múc cháo ra bát, thêm hến xào, hành ngò, tiêu và ớt tươi. Có thể ăn kèm bánh đa nướng để tăng độ ngon.Mẹo nhỏ: Để cháo có vị ngọt tự nhiên, hãy giữ nguyên nước luộc hến và không thêm quá nhiều gia vị.Canh hến nấu rau muống Canh hến nấu rau muống là món ăn quen thuộc trong mâm cơm gia đình Quảng Trị. Vị ngọt của hến hòa quyện với vị thanh mát của rau muống, tạo nên món canh dễ ăn, bổ dưỡng.Cách chế biến:Sơ chế: Hến luộc, lấy nước và thịt riêng. Rau muống nhặt sạch, cắt khúc.Nấu canh: Đun sôi nước luộc hến, cho rau muống vào nấu chín, thêm thịt hến và nêm nếm với muối, nước mắm, tiêu. Có thể thêm gừng băm để tăng độ thơm.Thưởng thức: Canh hến ăn nóng với cơm trắng, kèm nước mắm ớt là chuẩn vị.Nếu thích vị chua nhẹ, có thể thêm một chút me hoặc sấu vào canh.Ảnh: Canh hến nấu rau muống Ẩm thực Quảng Trị mang đậm dấu ấn miền Trung với vị cay nồng, màu sắc rực rỡ và sự cầu kỳ trong chế biến. Hến, dù là nguyên liệu dân dã, lại được người dân nơi đây nâng tầm thành những món ăn tinh tế, thể hiện sự khéo léo và sáng tạo. Các món hến không chỉ xuất hiện trong bữa cơm gia đình mà còn là món quà mời khách, thể hiện lòng hiếu khách của con người Quảng Trị.Hến không chỉ là nguyên liệu mà còn là linh hồn của ẩm thực Quảng Trị. Từ bún hến Mai Xá nức tiếng, hến xúc bánh tráng cay nồng, đến cháo hến thanh mát hay canh hến dân dã, mỗi món ăn đều mang đậm bản sắc văn hóa và tâm hồn của người dân nơi đây. Nếu có dịp ghé thăm Quảng Trị, đừng quên thưởng thức những món ngon từ hến và cảm nhận sự tinh tế trong từng hương vị.