Quốc Học Huế – Ngôi trường hơn 120 năm tuổi giữa lòng cố đô

Trường Quốc Học Huế, tên đầy đủ là Trường THPT Chuyên Quốc Học, tọa lạc tại số 12 đường Lê Lợi, phường Vĩnh Ninh, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Với vị trí ngay trung tâm thành phố, đối diện Bia Quốc Học và bên dòng sông Hương mộng mơ, ngôi trường nổi bật với cổng chính sơn đỏ rực rỡ, dễ dàng thu hút ánh nhìn của du khách. Khuôn viên rộng hơn 10.000 m², được bao phủ bởi những tán cây xanh mát, mang đến không gian yên bình, thơ mộng. 

Được thành lập ngày 23/10/1896 theo chỉ dụ của vua Thành Thái và nghị định của Phủ Toàn quyền Đông Dương, Trường Quốc Học là trường Pháp - Việt đầu tiên tại xứ Đông Dương. Ban đầu mang tên Pháp Tự Quốc Học Đường, trường chuyên dạy tiếng Pháp, sau đó bổ sung chữ Nho và chữ Quốc ngữ, phục vụ mục tiêu đào tạo nhân tài cho triều đình và chính quyền thuộc địa.

Qua các giai đoạn lịch sử, trường đã trải qua nhiều lần đổi tên:

• 1896–1936: École Primaire Supérieure (tức Trường Cao đẳng Tiểu học)
• 1936–1954: Trường Trung học Khải Định.
• 1955–1956: Trường Trung học Ngô Đình Diệm.
• 1956–nay: Trở lại tên Trường Quốc Học, được tu sửa theo kiến trúc Pháp thế kỷ XX.

Trường Quốc Học là cái nôi đào tạo nhiều nhân tài kiệt xuất của Việt Nam, như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng Bí thư Trần Phú, Phạm Văn Đồng, nhà sử học Đào Duy Anh, và bác sĩ Đặng Văn Ngữ. Năm 1907, Nguyễn Tất Thành (tức Chủ tịch Hồ Chí Minh) từng học tại đây, là một trong 10 học sinh xuất sắc nhất kỳ thi vượt cấp vào lớp đệ nhị niên trung học niên khóa 1908–1909.

Ngày 26/3/1990, trường được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia, và đến ngày 31/12/2020, được xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa to lớn của ngôi trường.

Trường Quốc Học Huế là một kiệt tác kiến trúc, kết hợp hài hòa giữa phong cách Pháp cổ điển và nét truyền thống Á Đông. Được xây dựng lại kiên cố vào năm 1915, trường thay thế các dãy nhà tranh vách đất ban đầu bằng những tòa nhà gạch đỏ, lợp ngói, mang đậm dấu ấn kiến trúc Pháp thế kỷ XX. Các đặc trưng kiến trúc nổi bật bao gồm:

• Cổng trường và hàng rào đỏ sẫm: Cổng chính được thiết kế theo kiểu tam quan, sơn đỏ, lợp ngói hoàng lưu ly, với các họa tiết hoa sen mang âm hưởng Việt Nam. Qua nhiều lần cải tạo, cổng trường hiện nay là sự kết hợp giữa kiến trúc Đông Dương và Pháp.
• Tòa nhà chính: Các dãy nhà có mái hiên rộng, tường dày, cửa sổ chớp kính, tạo cảm giác thông thoáng và mát mẻ. Nhà hội trường trung tâm với bố cục đăng đối mang đến vẻ đẹp trang nghiêm, hài hòa.
• Khuôn viên xanh mát: Những hàng cây cổ thụ, thảm cỏ xanh và sân trường rộng rãi tạo nên không gian vừa uy nghi vừa gần gũi. 

Giữa sân trường, bức tượng Nguyễn Tất Thành bằng đồng cao 3 mét, được dựng năm 1990, là điểm nhấn quan trọng. Tượng khắc họa hình ảnh Người cầm cuốn sách, thể hiện tinh thần hiếu học và trí tuệ. Ngay vị trí trung tâm trường, câu nói nổi tiếng của đại học sĩ Thân Nhân Trung – “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” được khắc trang trọng, như lời nhắc nhở về sứ mệnh đào tạo nhân tài của ngôi trường.

Quốc Học Huế không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là biểu tượng của tri thức và lòng yêu nước. Ngôi trường đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh xuất sắc, với hơn 1.000 học sinh hiện tại, phần lớn đều đỗ vào các trường đại học danh tiếng trong và ngoài nước. Trường được Chính phủ chọn là một trong ba trường THPT chất lượng cao của Việt Nam, cùng với trường Lê Hồng Phong (TP.HCM) và Chu Văn An (Hà Nội).

Quốc Học Huế là nơi chứng kiến những bước ngoặt lịch sử quan trọng. Những năm đầu thế kỷ XX, Nguyễn Tất Thành đã tham gia các phong trào yêu nước tại đây, đặt nền móng cho hành trình tìm đường cứu nước. Các phong trào do Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh khởi xướng cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư tưởng của học sinh Quốc Học, biến ngôi trường thành cái nôi của tinh thần yêu nước.

Với giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo, Quốc Học Huế trở thành điểm check-in không thể bỏ qua khi du lịch Huế. Du khách không chỉ đến để chụp ảnh mà còn để tìm hiểu về bề dày lịch sử và cảm nhận không gian trầm mặc, thơ mộng của cố đô.

Vì vẫn là một trường học đang hoạt động, du khách cần chọn thời gian phù hợp để tham quan:

• Buổi chiều (thứ 2–thứ 7): Từ 13h45 đến 17h15, sau giờ học chính khóa.
• Chủ nhật: Mở cửa cả ngày, lý tưởng để tham quan thoải mái.
• Mùa khô (tháng 3–tháng 8): Thời tiết nắng đẹp, phù hợp để chụp ảnh và khám phá không gian trường.

Nằm ngay trung tâm thành phố, Quốc Học Huế dễ dàng tiếp cận bằng nhiều phương tiện:

• Xe máy: Thuê xe máy (100.000–120.000 VND/ngày) để tự do khám phá.
• Taxi/Xích lô: Phù hợp để ngắm cảnh Huế, đặc biệt với du khách muốn trải nghiệm chậm rãi.
• Đi bộ: Nếu lưu trú gần trung tâm, bạn có thể đi bộ dọc đường Lê Lợi, tận hưởng không khí cố đô.

Quốc Học Huế là thiên đường cho những tín đồ yêu thích chụp ảnh. Một số góc chụp đẹp bao gồm:

• Cổng trường đỏ rực: Nổi bật với kiến trúc tam quan và màu sắc ấn tượng.
• Hành lang và cầu thang cổ kính: Mang đậm phong cách Pháp, phù hợp cho các bức ảnh hoài cổ.
• Sân trường và tượng đài Nguyễn Tất Thành: Không gian rộng rãi, xanh mát, lý tưởng cho ảnh tự nhiên.
• Hàng cây xanh: Tạo khung cảnh thơ mộng, đặc biệt vào mùa lá rụng.

Lưu ý khi tham quan

• Trang phục: Lựa chọn trang phục lịch sự, như áo dài hoặc áo sơ mi, tránh đồ hở hang để tôn trọng môi trường giáo dục.
• Hành vi: Giữ yên lặng, không làm ồn để tránh ảnh hưởng đến học sinh và giáo viên.
• Chi phí: Tham quan miễn phí, chỉ tốn phí gửi xe nếu sử dụng phương tiện cá nhân.

Trường Quốc Học Huế không chỉ là một ngôi trường học, mà còn là biểu tượng rực rỡ của trí tuệ, văn hóa và lịch sử Việt Nam. Sở hữu kiến trúc giao thoa tinh tế giữa Đông – Tây, bề dày hơn 120 năm lịch sử và vị trí thơ mộng bên bờ sông Hương, nơi đây mang đến cho du khách một hành trình khám phá vừa cổ kính, vừa lãng mạn. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các điểm đến hấp dẫn, ẩm thực đặc trưng và kinh nghiệm tham quan Huế, hãy tham khảo ngay Cẩm nang du lịch Huế tại Sovaba để hoàn thiện chuyến đi của mình.