Cầu Gianh Quảng Bình - Biểu tượng lịch sử và vẻ đẹp thiên nhiên

Cầu Gianh, bắc qua sông Gianh tại Km624+799 trên Quốc lộ 1A, nối phường Quảng Thuận (thị xã Ba Đồn) với xã Hạ Trạch (huyện Bố Trạch), được khởi công xây dựng từ năm 1995 và hoàn thành vào cuối năm 1998. Với chiều dài 746,6m, 9 nhịp, và chiều rộng 12m, cây cầu là một trong những công trình quan trọng cuối cùng trên tuyến Quốc lộ 1A thời kỳ đó.

Trước khi cầu Gianh được xây dựng, bến phà Gianh là tuyến giao thông huyết mạch, chứng kiến những năm tháng chiến tranh khốc liệt. Trong thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh (1570-1786), sông Gianh là ranh giới chia cắt Đàng Trong và Đàng Ngoài, với những cuộc giao tranh đẫm máu kéo dài gần nửa thế kỷ. Bến phà Gianh cũng ghi dấu ấn trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nơi 114 liệt sĩ, trong đó 78 người là nhân viên bến phà, đã hy sinh để bảo vệ tuyến đường huyết mạch.

Sông Gianh, còn được gọi là Đại Linh Giang, là dòng sông linh thiêng trong tâm thức người dân Quảng Bình. Phát nguyên từ đỉnh núi Cô Pi cao 2.017m thuộc dãy Trường Sơn, sông Gianh dài khoảng 160km, chảy qua các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Bố Trạch, Quảng Trạch, và thị xã Ba Đồn trước khi đổ ra biển Đông tại cửa Gianh.

Trong lịch sử, sông Gianh là “vết chém trên 200 năm” trên thân hình đất nước, như cách nhà thơ Phạm Ngọc Cảnh ví von. Đây là nơi chứng kiến sự phân chia Bắc - Nam trong thời kỳ Trịnh - Nguyễn, và sau này là tuyến lửa trong kháng chiến chống Mỹ, với các địa danh như phà Xuân Sơn, phà Long Đại, và cảng Gianh.

Cầu Gianh không chỉ là một công trình giao thông mà còn là điểm nhấn trong bức tranh thiên nhiên hùng vĩ của Quảng Bình. Từ trên cầu, du khách có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng dòng sông Gianh uốn lượn như dải lụa bạc, hai bên là những dãy núi xanh biếc và cánh đồng lúa trù phú. Đặc biệt, vào bình minh hoặc hoàng hôn, ánh sáng phản chiếu trên mặt nước tạo nên khung cảnh huyền ảo, khiến lòng người không khỏi xao xuyến.

Khúc trung lưu của sông Gianh, từ chân ga Lệ Sơn đến cầu Chợ Gát, được đánh giá là đoạn đẹp nhất với dòng nước trong xanh, chảy êm đềm giữa không gian núi non hùng vĩ. Thượng nguồn sông Gianh, với những ghềnh thác và hang động kỳ bí như động Phong Nha, động Thiên Đường, hay hang Sơn Đoòng, mang đến vẻ đẹp hoang sơ, bí ẩn.

Sông Son, một nhánh nhỏ của sông Gianh, là điểm đến không thể bỏ qua khi khám phá khu vực này. Nằm trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, sông Son nổi bật với màu nước xanh lục, uốn lượn quanh những dãy núi đá vôi, tạo nên vẻ đẹp sơn thủy hữu tình. Du khách có thể chèo thuyền hoặc chèo kayak trên sông Son để tận hưởng không gian yên bình và khám phá các hang động tuyệt đẹp.

Một trong những trải nghiệm tuyệt vời nhất khi đến Cầu Gianh là ngồi thuyền xuôi dòng sông Gianh. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, lắng nghe tiếng sóng vỗ vào vách đá, và cảm nhận sự bình yên của vùng đất lịch sử. Các tour du lịch Quảng Bình thường kết hợp tham quan làng nghề truyền thống như làng đan lát Thọ Đơn.

Bến phà Gianh, nay là di tích lịch sử, là nơi lưu giữ những ký ức hào hùng của dân tộc. Du khách có thể ghé thăm Tượng đài chiến thắng Sông Gianh và cảng Gianh để tìm hiểu thêm về quá khứ oanh liệt của vùng đất này.

Đến sông Gianh, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức các món đặc sản Quảng Bình như cháo canh, cá trắm sông Son, hay tôm cọng. Cá trắm sông Son, với thịt ngọt dai nhờ nguồn nước trong lành, là món ăn được nhiều du khách yêu thích.

Cầu Gianh nằm cách trung tâm thành phố Đồng Hới khoảng 38km. Du khách có thể di chuyển bằng xe máy, ô tô, hoặc xe buýt theo tuyến đường Hoàng Diệu – Trịnh Hoài Đức – Phan Đình Phùng – Quốc lộ 1A. Hành trình này không chỉ đưa bạn đến Cầu Gianh mà còn cho phép ngắm nhìn cảnh đẹp dọc đường.

Cầu Gianh không phải là điểm đến sôi động hay phô trương, nhưng với những ai yêu lịch sử, yêu nét mộc mạc của một vùng quê ven sông, nơi đây có sức hút riêng. Vừa là tuyến giao thông huyết mạch, vừa là chứng nhân cho những biến chuyển của vùng đất Quảng Bình, cầu Gianh gợi lên cảm xúc về sự gắn bó, đổi thay và vươn lên mạnh mẽ. Nếu có dịp ghé qua, đừng chỉ đi ngang qua cây cầu này, hãy dừng lại, hít một hơi gió sông, và để lòng mình chạm vào dòng chảy của thời gian.