Thành cổ Quảng Trị, được xây dựng từ thời vua Gia Long (1809) và hoàn thiện dưới triều vua Minh Mạng (1837), ban đầu là một công trình quân sự và hành chính của triều đình nhà Nguyễn. Tuy nhiên, nơi đây thực sự đi vào lịch sử dân tộc qua trận chiến 81 ngày đêm (28/6 – 16/9/1972), một trong những trận đánh ác liệt nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong 81 ngày đó, hơn 328.000 tấn bom đạn đã dội xuống khu vực chưa đầy 3km², tương đương sức công phá của 7 quả bom nguyên tử. Hàng ngàn chiến sĩ Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã anh dũng hy sinh, nhiều người mãi mãi không tìm thấy hài cốt, hòa quyện vào đất mẹ Quảng Trị.
Được xây dựng vào năm 1997, Đài tưởng niệm trung tâm Thành cổ Quảng Trị được thiết kế như một ngôi mộ tập thể, tưởng nhớ những người lính đã ngã xuống. Với hình dáng tròn, đài được đắp bằng đất, chính giữa là cây đèn thờ cao 8,1m, tượng trưng cho 81 ngày đêm oanh liệt. Xung quanh đài là 81 bức phù điêu, như 81 tờ lịch ghi lại từng ngày của cuộc chiến, bắt đầu từ 28/6 và kết thúc vào 16/9/1972.
Thiết kế của đài mang đậm triết lý âm dương của văn hóa Việt Nam:
- Hình bát giác dưới chân tượng trưng cho bát quái.
- Bốn lối bậc cấp dẫn lên đài tượng trưng cho tứ tượng.
- Tầng dâng hương đại diện cho lưỡng nghi.
- Mái đình cách điệu với bình thái cực, biểu tượng của sự hài hòa và siêu thoát.
Đài tưởng niệm không chỉ là nơi để thắp nén hương thơm tri ân các liệt sĩ mà còn là cầu nối giữa trời và đất, giúp linh hồn những người đã khuất được siêu thoát, mang lại sự an ủi cho những trái tim còn sống.