Hiển Lâm Các: Vẻ đẹp "Thập Nhất Trùng Diên" và sự uy nghi vô song của triều đại

Hiển Lâm Các Huế được khởi công xây dựng vào năm 1821 và hoàn thành chỉ sau một năm, vào năm 1822, dưới triều đại vua Minh Mạng – vị hoàng đế tài ba của nhà Nguyễn. Đây là thời kỳ hoàng kim của triều Nguyễn, khi vua Minh Mạng quyết tâm khôi phục và tôn vinh các bậc tiền nhân, đặc biệt là các vị vua sáng lập và những quan đại thần có công lao lớn lao. Công trình được dựng lên cùng lúc với Thế Miếu – ngôi miếu thờ các vua Nguyễn, nằm ngay trước mặt tiền của nó, tạo nên một tổng thể hài hòa trong khu vực miếu thờ của Hoàng thành Huế.

Vị trí chiến lược này không phải ngẫu nhiên. Hiển Lâm Các được thiết kế như một đài kỷ niệm, nơi ghi nhớ công đức của các bậc đế vương và công thần, đồng thời khẳng định vị thế tối thượng của triều đại. Qua hơn 200 năm tồn tại, di tích đã trải qua nhiều lần trùng tu, với lần phục hồi toàn diện nhất vào năm 2001, nhờ sự đầu tư từ các chuyên gia bảo tồn. Ngày nay, nó vẫn là một phần không thể tách rời của Quần thể di tích Cố đô Huế – Di sản Văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận năm 1993.

Điều làm nên sức hút "vô song" của Hiển Lâm Các chính là kiến trúc "Thập Nhất Trùng Diên" – 11 lớp mái chồng diêm độc đáo, một trong những công trình có số lớp mái cao nhất trong lịch sử kiến trúc Việt Nam. Với chiều cao lên đến 17 mét và mặt bằng rộng khoảng 20 mét vuông, tòa tháp gỗ này nổi bật như một biểu tượng uy nghi giữa lòng Hoàng thành. Được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ quý, kết hợp nền đất hình chữ nhật lát gạch Bát Tràng, bó gạch vồ và vôi vữa, Hiển Lâm Các toát lên vẻ thanh tú nhưng vững chãi, chống chọi qua bao thăng trầm thời gian.

Cấu trúc chia thành ba tầng rõ rệt, mỗi tầng mang một nét tinh xảo riêng:

• Tầng 1 (5 gian): Nền cao tiếp cận bằng 9 bậc cấp đá xanh Thanh Hóa hai bên, với lối đi giữa dành riêng cho vua, hai bên đắp nổi hình rồng uyển chuyển. Các cột kèo được chạm khắc tinh tế hình rồng, hoa lá, cây cối 
• Tầng 2 (3 gian): Rộng rãi hơn, nối liền bằng cầu thang gỗ với tay vịn chạm nổi chữ "thọ", "vạn" và đầu đuôi rồng, tượng trưng cho trường thọ và phú quý.
• Tầng 3 (1 gian): Đỉnh cao nhất, chỉ chứa một bình rượu màu vàng biểu tượng cho sự tinh túy và quyền lực tối thượng.

Toàn bộ công trình được chống đỡ bởi 24 cột gỗ lớn, với 12 mái chính và hệ thống chồng diêm phức tạp lên đến 11 lớp. "Thập Nhất Trùng Diên" không chỉ là kỹ thuật xây dựng mà còn là nghệ thuật biểu đạt quyền uy: mỗi lớp mái chồng lên nhau như các tầng trời, thể hiện sự vươn mình của triều đại Nguyễn hướng tới sự bất diệt. Trang trí thêm bằng mảnh sành sứ đắp nổi và hoành phi "Hiển Lâm Các" sơn son thếp vàng, tạo nên vẻ lộng lẫy, nguy nga hiếm có.

Hiển Lâm Các không chỉ là một tòa tháp đẹp, mà còn là nơi lưu giữ linh hồn của triều đại Nguyễn. Với vai trò đài kỷ niệm, nó tôn vinh công trạng của các vị vua như Gia Long, Minh Mạng và các quan đại thần, nhắc nhở hậu thế về đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Trong bối cảnh triều Nguyễn – triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, công trình này khẳng định sự hùng mạnh, văn minh của dân tộc, nơi kiến trúc hòa quyện với triết lý Nho giáo: uy nghiêm nhưng hài hòa với thiên nhiên.

Hơn nữa, Hiển Lâm Các góp phần quan trọng vào giá trị tổng thể của Cố đô Huế, liên kết chặt chẽ với Thế Miếu và Cửu Đỉnh, tạo nên một không gian thiêng liêng. Đối với du khách và người yêu lịch sử, thăm viếng nơi đây là cơ hội để suy ngẫm về sự trường tồn của văn hóa Việt, nơi vẻ đẹp "Thập Nhất Trùng Diên" không chỉ là hình thức mà còn là thông điệp về sức mạnh tinh thần.

Hiện nay, Hiển Lâm Các là một phần của vé tham quan Quần thể di tích Cố đô Huế (khoảng 200.000 VNĐ/người lớn). Bạn có thể ghé thăm quanh năm, nhưng lý tưởng nhất là mùa thu (tháng 9-11) khi thời tiết Huế dịu mát, dễ dàng ngắm nhìn toàn bộ kiến trúc từ xa. Kết hợp với tour xe đạp quanh Hoàng thành hoặc buổi biểu diễn nhạc cung đình, chuyến đi sẽ trở nên trọn vẹn.

Để bảo tồn di tích, du khách nên tuân thủ quy định: không chạm khắc, không vứt rác và chụp ảnh có trách nhiệm. Với những nỗ lực bảo vệ từ UNESCO và chính quyền địa phương, Hiển Lâm Các hứa hẹn sẽ tiếp tục tỏa sáng, truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau.

Hiển Lâm Các không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo trong quần thể Đại Nội Huế, mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần tôn vinh và đạo lý triều Nguyễn. Mỗi đường nét chạm khắc, mỗi tầng mái uốn cong đều chứa đựng thông điệp sâu xa về quyền lực, công đức và nhân nghĩa, giúp du khách hiểu hơn về bản sắc cung đình và giá trị văn hóa Việt Nam thời phong kiến. Để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp “Thập Nhất Trùng Diên” và sự uy nghi vô song của Hiển Lâm Các, bạn nên dành thời gian trải nghiệm tour du lịch Đại Nội Huế trọn gói cùng Sovaba – hành trình giúp du khách khám phá sâu từng di tích, nghe hướng dẫn viên chuyên nghiệp kể lại những câu chuyện cung đình xưa, và tận hưởng dịch vụ tiện nghi, lịch trình khoa học, tiết kiệm thời gian.