Sau Hiệp định Genève năm 1954, đất nước Việt Nam tạm thời bị chia cắt làm hai miền với Vĩ tuyến 17 làm ranh giới. Sông Bến Hải hiền hòa và cầu Hiền Lương thơ mộng bỗng chốc trở thành giới tuyến quân sự tạm thời. Đôi bờ Bắc - Nam, cùng chung một dòng máu Lạc Hồng, lại bị ngăn cách bởi ranh giới nghiệt ngã. Quảng Trị, với vị trí địa lý đặc biệt, đã trở thành tâm điểm của sự chia cắt, nơi cuộc sống của người dân hai bờ đối diện nhau trong hoàn cảnh hoàn toàn khác biệt.
Thời kỳ Vĩ tuyến 17 tồn tại là giai đoạn đầy "đau thương". Hàng triệu gia đình ly tán, người thân ở hai đầu nỗi nhớ chỉ có thể nhìn về nhau qua làn khói thuốc, hoặc gửi gắm tâm tư qua hệ thống loa phóng thanh đối bờ. Cuộc sống dưới bom đạn ác liệt, sự hy sinh thầm lặng của những người con Quảng Trị ở tuyến đầu đều in dấu sâu đậm vào lịch sử. Tuyến giới tuyến tạm thời này tồn tại suốt 21 năm, trở thành biểu tượng rõ nét nhất cho nỗi đau chia cắt đất nước.


