Quảng Bình - Quảng Trị: Vùng đất di sản với 3 lễ hội truyền thống mới được công nhận

Lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn, thuộc phường Ba Đồn, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Trị (trước đây thuộc Quảng Bình), là một nghi thức truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân gian. Được tổ chức vào dịp đầu xuân, lễ hội này nhằm cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống bình an. Đây là dịp để người dân làng Tượng Sơn tưởng nhớ tổ tiên, thần linh và bày tỏ lòng biết ơn trời đất.

Nét độc đáo của lễ hội

• Nghi thức tâm linh: Lễ hội bắt đầu bằng các nghi lễ cúng bái tại đình làng, với sự tham gia của các bậc cao niên và cộng đồng dân cư. Các lễ vật như heo quay, xôi, rượu được chuẩn bị kỹ lưỡng để dâng lên thần linh.
• Hoạt động văn hóa: Sau phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với các trò chơi dân gian như kéo co, đấu vật, và các tiết mục múa lân, hát bội, tạo không khí vui tươi, đoàn kết.
• Ý nghĩa cộng đồng: Lễ hội là dịp để người dân địa phương và du khách giao lưu, thắt chặt tình làng nghĩa xóm, đồng thời truyền tải các giá trị văn hóa truyền thống đến thế hệ trẻ.

Lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là cơ hội để trải nghiệm văn hóa dân gian đặc sắc. 

Lễ hội đua thuyền trên sông Gianh là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời của người dân Quảng Trị, gắn liền với đời sống sông nước và tín ngưỡng cầu mùa, cầu ngư. Được tổ chức hàng năm, lễ hội không chỉ là hoạt động văn hóa mà còn là cơ hội để rèn luyện sức khỏe, thể hiện tinh thần đoàn kết và ý chí vượt khó của cộng đồng.

Điểm nhấn của lễ hội

• Cuộc đua thuyền đầy kịch tính: Các đội thuyền nam (bơi) và nữ (đua) từ các làng xã tham gia thi đấu trên dòng sông Gianh, với đường đua dài từ 15km (nữ) đến 24km (nam). Không khí sôi động với sự cổ vũ nhiệt tình của hàng vạn người dân hai bên bờ sông.
• Văn hóa bản địa: Lễ hội phản ánh đời sống sinh hoạt của người dân vùng sông nước, với các nghi lễ cầu mong mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa.
• Quy mô lớn: Lễ hội thu hút hàng ngàn người tham dự, từ người dân địa phương đến du khách trong và ngoài nước, tạo nên một không gian văn hóa rực rỡ.

Tham gia lễ hội đua thuyền trên sông Gianh, du khách không chỉ được hòa mình vào không khí náo nhiệt mà còn có cơ hội khám phá vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của sông Gianh, một trong những dòng sông nổi tiếng của miền Trung. Kết hợp chuyến đi với tham quan Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng hoặc biển Nhật Lệ, bạn sẽ có một hành trình trọn vẹn.

Lễ hội chùa Kim Phong - núi Thần Đinh, diễn ra tại xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Trị, là một sự kiện tâm linh quan trọng, gắn liền với ngôi chùa cổ kính nằm dưới chân núi Thần Đinh. Lễ hội được tổ chức để cầu an, cầu phúc và tưởng nhớ các vị thần, tổ tiên.

Đặc sắc của lễ hội

• Không gian linh thiêng: Chùa Kim Phong, nằm dưới chân núi Thần Đinh, mang vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc cổ. Các nghi lễ cúng bái được thực hiện trang nghiêm, với sự tham gia của đông đảo người dân và phật tử.
• Lễ rước nước thiêng: Một trong những nghi thức đặc biệt là lễ rước nước từ Giếng Tiên trên đỉnh núi Thần Đinh, mang ý nghĩa cầu mong sự bình an và thịnh vượng.
• Hoạt động văn hóa: Lễ hội còn có các chương trình nghệ thuật, triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội, và các hoạt động dân gian như thả đèn hoa đăng trên sông Nhật Lệ.

Du khách đến với lễ hội chùa Kim Phong không chỉ được trải nghiệm không gian tâm linh mà còn có cơ hội khám phá vẻ đẹp hùng vĩ của núi Thần Đinh và các di tích lịch sử lân cận như bến phà Quán Hàu. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích văn hóa, lịch sử và thiên nhiên.

Việc ba lễ hội trên được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân Quảng Trị mà còn góp phần:

• Bảo tồn giá trị văn hóa: Gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống, đặc biệt là trong bối cảnh hiện đại hóa.
• Thúc đẩy du lịch: Các lễ hội này thu hút du khách trong và ngoài nước, góp phần quảng bá hình ảnh Quảng Bình - Quảng Trị như một điểm đến văn hóa và thiên nhiên hấp dẫn.
• Gắn kết cộng đồng: Các hoạt động lễ hội tạo cơ hội để người dân địa phương giao lưu, chia sẻ và truyền tải văn hóa đến thế hệ trẻ.

Ba lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn, Đua thuyền trên sông Gianh, và Chùa Kim Phong - núi Thần Đinh không chỉ là những sự kiện văn hóa đặc sắc mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Việc được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là minh chứng cho giá trị độc đáo của các lễ hội này, đồng thời mở ra cơ hội để Quảng Bình (cũ) - Quảng Trị trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam.