Lễ hội Tràng An: Khám phá lễ hội rước rồng trên sông nước độc đáo

Lễ hội Tràng An có từ thời nhà Đinh (thế kỷ X), gắn liền với việc vua Đinh Tiên Hoàng chọn Hoa Lư làm kinh đô và xây dựng hành cung Vũ Lâm (nay thuộc xã Trường Yên, huyện Hoa Lư).

• Tương truyền, sau khi lên ngôi, vua Đinh đã cho tổ chức lễ rước thần Thủy Tinh (rồng nước) để cầu mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.
• Người dân địa phương tin rằng rồng Thủy Tinh sẽ mang lại nguồn nước tưới tiêu cho cánh đồng lúa Trường Yên và bảo vệ vùng đất cố đô khỏi thiên tai.
• Từ đó, hàng năm vào tháng 3 âm lịch – thời điểm kết thúc vụ chiêm, người dân tổ chức lễ hội để tạ ơn thần linh và cầu mùa màng bội thu.

Ngày nay, lễ hội còn mang ý nghĩa tri ân các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, đồng thời quảng bá vẻ đẹp Tràng An ra thế giới.

Điều làm nên sự khác biệt của Lễ hội Tràng An so với hàng nghìn lễ hội khác ở Việt Nam chính là nghi thức rước rồng hoàn toàn trên sông nước:

• Hai con rồng dài hơn 10 mét, được làm bằng mây tre đan kín, phủ vảy vàng óng ánh, mắt gắn đèn LED, được đặt trên những chiếc thuyền lớn. Hàng chục trai tráng mặc áo the, khăn xếp, chèo thuyền theo nhịp trống chiêng rộn rã. 
• Đoàn rước xuất phát từ bến thuyền Tràng An - đi qua các hang động nổi tiếng: hang Sáng, hang Tối, hang Nấu Rượu, hang Ba Giọt… - vòng qua đền Trần - quay về cố đô Hoa Lư. Trên đường đi, người dân hai bên bờ sông và du khách trên hàng trăm thuyền khác cùng hò reo, tung hoa, rải muối gạo để “mời rồng về”.

Cảnh tượng hàng trăm thuyền bè chen chúc, cờ hoa rực rỡ, tiếng trống chiêng vang vọng giữa núi sông khiến nhiều du khách ví von: “Như một Vũ hội Rồng giữa lòng di sản”.

Để hiểu trọn vẹn không khí linh thiêng và nhịp lễ hội đặc trưng của vùng cố đô, cần nhìn vào toàn bộ lịch trình các nghi lễ diễn ra trong suốt những ngày hội Tràng An. Dưới đây là chương trình được tổ chức theo trình tự truyền thống:

Ngày mùng 7 tháng 3 âm lịch

• Lễ rước nước từ sông Sào Khê về đền Vua Đinh – nghi thức mở đầu mang ý nghĩa cầu cho quốc thái dân an.
• Lễ khai mạc diễn ra tại sân hành cung Vũ Lâm, chính thức mở màn không gian lễ hội.

Ngày mùng 8 (ngày chính hội)

• 6:00: Lễ tế nữ quan triều Đinh tại đền Vua Đinh.
• 8:00 – 11:00: Rước kiệu Vua Đinh và Vua Lê từ đền Vua Đinh sang đền Vua Lê – tái hiện truyền thống tôn vinh hai vị vua khai mở cơ nghiệp Đại Cồ Việt.
• 14:00 – 17:00: Rước rồng Thủy Tinh trên sông Sào Khê với đoàn rồng lớn nhất – điểm nhấn độc đáo thu hút đông đảo du khách.

Ngày mùng 9

• Rước rồng lần hai (quy mô nhỏ hơn) qua khu du lịch Tràng An.
• Các hoạt động văn hoá dân gian như hội thi gói bánh chưng, giã bánh giầy và đua thuyền truyền thống diễn ra sôi nổi.

Ngày mùng 10

• Tổ chức lễ tạ và bế mạc, khép lại những ngày hội mang đậm dấu ấn văn hoá – tâm linh cố đô.

Lịch trình trên không chỉ thể hiện sự trang trọng của lễ hội mà còn cho thấy chiều sâu văn hóa được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Để tận hưởng trọn vẹn không khí náo nhiệt nhưng vẫn giữ được sự thoải mái khi tham dự Lễ hội Tràng An, bạn cần một vài kinh nghiệm thực tế được đúc kết từ những mùa hội đông đúc trước đây. Dưới đây là những gợi ý quan trọng giúp hành trình của bạn diễn ra suôn sẻ và dễ chịu hơn:

Đặt tour hoặc đặt thuyền sớm: Lễ hội thường thu hút lượng khách khổng lồ, có năm lên tới 50.000 – 70.000 người. Vì vậy, bạn nên đặt thuyền Tràng An trước khoảng 1–2 tuần để tránh tình trạng hết chỗ hoặc phải chờ đợi quá lâu.

Lựa chọn thời điểm phù hợp: Thời điểm đẹp nhất để xem rước rồng là buổi chiều ngày mùng 8 hoặc sáng ngày mùng 9. Ánh nắng dịu, thời tiết dễ chịu và các nghi lễ đều diễn ra sôi nổi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chiêm ngưỡng đoàn rồng và chụp ảnh.

Trang phục thoải mái và chống nắng đầy đủ: Bạn sẽ phải di chuyển nhiều và đứng ngoài trời trong thời gian dài, vì vậy nên mặc trang phục thoải mái, mang theo mũ hoặc nón rộng vành, cùng kem chống nắng để bảo vệ làn da.

Chọn vị trí quan sát rồng lý tưởng
Một số điểm có tầm nhìn đẹp, nơi đoàn rồng đi ngang rất gần gồm:

• Cầu Trường Yên
• Bến thuyền Tràng An (khu vực gần hang Tối)
• Khu vực đền Trần

Kết hợp tham quan du lịch
Do các nghi lễ diễn ra ngay trong quần thể cố đô Hoa Lư và Tràng An, bạn hoàn toàn có thể kết hợp tham quan thêm các địa điểm nổi tiếng như đền Vua Đinh – Vua Lê, Hang Múa, Tam Cốc hay Bích Động để chuyến đi thêm trọn vẹn và đáng nhớ.

Lễ hội Tràng An không chỉ là một hành trình ngược dòng về với lịch sử cố đô, mà còn là trải nghiệm văn hoá – tâm linh độc đáo hiếm có, nơi thiên nhiên, tín ngưỡng và con người hòa làm một. Từ nghi lễ rước nước, rước kiệu đến đoàn rước rồng hùng tráng trên dòng Sào Khê, tất cả tạo nên một bức tranh sống động về đời sống tinh thần của người Việt xưa. Dành thời gian trở về Tràng An mùa lễ hội không chỉ giúp bạn hiểu hơn về cội nguồn văn hoá dân tộc, mà còn mang đến những khoảnh khắc bình yên giữa non nước mênh mang. Nếu bạn muốn tận hưởng trọn vẹn lễ hội mà không phải lo lắng về lịch trình, di chuyển hay đặt thuyền, các tour Tràng An trọn gói của Sovaba Travel là lựa chọn lý tưởng. Với lịch trình tối ưu, hướng dẫn viên am hiểu văn hoá và dịch vụ chuyên nghiệp, Sovaba Travel sẽ giúp bạn khám phá Lễ hội Tràng An một cách sâu sắc, trọn vẹn và thoải mái nhất.