Du lịch Làng nghề Ninh Bình: TOP 5 Làng nghề Ninh Bình nổi tiếng lưu giữ tinh hoa truyền thống

Làng nghề thêu ren Văn Lâm là một trong những làng nghề cổ nhất Ninh Bình, với lịch sử hơn 700 năm. Nghề thêu bắt nguồn từ năm 1285, khi bà Trần Thị Dung - vợ của Thái sư Trần Thủ Độ - dạy dân làng cách dệt vải và thêu thùa theo phong cách triều đình nhà Trần. Đến nay, hầu hết các hộ gia đình ở đây đều sở hữu khung thêu, từ trẻ em 7-8 tuổi đến người cao niên đều tham gia, tạo nên một bức tranh sống động về sự kế thừa nghề thủ công.

Sản phẩm nổi bật bao gồm ga trải giường, rèm cửa, khăn bàn, tranh thêu và ảnh lưu niệm, với đường nét uyển chuyển, mịn màng và sống động. Những món đồ này không chỉ đẹp mà còn mang giá trị văn hóa cao, thường được du khách mua về làm quà.

Địa chỉ: Làng nằm tại xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, ngay cạnh khu du lịch Tràng An. Từ trung tâm Ninh Bình, bạn có thể đi xe máy hoặc taxi khoảng 10-15km, mất chưa đầy 30 phút. Kết hợp thăm Tràng An để có lịch trình hoàn hảo.

Trải nghiệm du lịch: Du khách có thể tham quan xưởng thêu, học cách thêu cơ bản và mua sản phẩm trực tiếp từ nghệ nhân. Vào các dịp lễ hội, làng tổ chức biểu diễn thêu ren, giúp bạn hiểu sâu hơn về quy trình. Lưu ý mang theo tiền mặt vì nhiều hộ chưa chấp nhận thanh toán thẻ.

Với hơn 400 năm lịch sử, làng nghề chạm khắc đá Ninh Vân là nơi sản sinh ra những tác phẩm đá hùng tráng từ thời vua Đinh và Tiền Lê. Làng nghề này gắn bó với đá núi địa phương, và hầu hết cư dân đều tham gia từ khâu đục đẽo đến hoàn thiện sản phẩm. Sản phẩm đa dạng từ tượng đài, bể cá cảnh, lư hương đến đồ nội thất như bàn ghế đá, tất cả đều mang đường nét tinh tế, sống động và uyển chuyển. Những món đồ này thường được sử dụng trong đình chùa, lăng mộ hoặc trang trí nhà cửa.

Địa chỉ: Thuộc làng Xuân Vũ, xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư. Từ Ninh Bình, đi theo hướng Hoa Lư khoảng 20km, dễ dàng tiếp cận bằng xe máy hoặc tour xe buýt địa phương.

Trải nghiệm du lịch: Quan sát nghệ nhân làm việc tại xưởng, thử tay nghề đục đá cơ bản (nếu được phép) và mua sản phẩm làm quà. Làng có cổng đá chạm khắc ấn tượng, lý tưởng cho ảnh check-in. Mùa khô (tháng 3-5) là thời điểm lý tưởng để thăm vì thời tiết dễ chịu.

Làng nghề cói Kim Sơn hình thành từ năm 1829 dưới thời doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ, khi ông khai hoang vùng ven biển để trồng cói. Nghề này đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, với chu kỳ sản xuất gắn bó như cây lúa. Sản phẩm nổi tiếng là chiếu cói bền đẹp, cùng các món đồ mỹ nghệ như túi xách, khay đựng, mũ nón và thảm trải sàn, được xuất khẩu sang hơn 20 quốc gia.

Địa chỉ: Gần nhà thờ đá Phát Diệm, huyện Kim Sơn. Từ Ninh Bình, di chuyển khoảng 30km bằng xe máy hoặc ô tô, mất 45 phút. Kết hợp thăm nhà thờ để chuyến đi thêm phong phú.

Trải nghiệm du lịch: Tham gia dệt cói thử, mua quà lưu niệm giá rẻ và học về quy trình từ trồng đến hoàn thiện. Làng thường tổ chức không gian trải nghiệm vào mùa hè, phù hợp cho gia đình có trẻ em.

Làng gốm Bồ Bát là một trong những cái nôi cổ xưa của nghề gốm Việt Nam, với lịch sử hình thành kéo dài hàng nghìn năm và được xem là nơi khởi nguồn của làng gốm Bát Tràng trứ danh. Trải qua nhiều biến động, nghề gốm tại Bồ Bát từng rơi vào quãng lặng, trước khi được khôi phục mạnh mẽ trong hơn một thập kỷ trở lại đây nhờ tâm huyết và nỗ lực gìn giữ nghề của các nghệ nhân địa phương.

Các sản phẩm gốm Bồ Bát hiện nay khá đa dạng, từ ấm chén, bát đĩa, lọ hoa đến chuông gió và tranh gốm mỹ thuật. Điểm nhận diện nổi bật của gốm Bồ Bát nằm ở sắc trắng tự nhiên đặc trưng, kết hợp cùng hoa văn tinh tế, mang vẻ đẹp mộc mạc nhưng sang trọng.

Địa chỉ: Thôn Bạch Liên, xã Yên Thành, huyện Yên Mô. Cách Ninh Bình khoảng 25km, đi bằng xe máy theo quốc lộ 1A.

Trải nghiệm du lịch: Thăm lò gốm, thử nặn gốm và mua sản phẩm thủ công. Đây là nơi lý tưởng để học về lịch sử gốm Việt, đặc biệt nếu bạn yêu thích đồ lưu niệm văn hóa.

Làng mộc Phúc Lộc là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời của Ninh Bình, với lịch sử hình thành kéo dài hàng trăm năm và hiện quy tụ khoảng 400 nghệ nhân gắn bó với nghề. Nghề mộc tại đây được truyền dạy qua nhiều thế hệ, nổi tiếng bởi kỹ thuật gia công tỉ mỉ, đường nét chạm khắc tinh xảo và sự chú trọng cao vào chất lượng sản phẩm.

Các sản phẩm của làng mộc Phúc Lộc rất đa dạng, từ giường, tủ, bàn ghế, cửa gỗ cho đến đồ thờ cúng. Nhiều hạng mục được chế tác phục vụ cho đình, chùa, nhà cổ, mang đậm giá trị thẩm mỹ và yếu tố truyền thống.

Địa chỉ: Phường Ninh Phong, thành phố Ninh Bình. Rất gần trung tâm, chỉ cách 5-10km, dễ đi bộ hoặc xe đạp nếu lưu trú tại thành phố.

Trải nghiệm du lịch: Quan sát thợ mộc làm việc, đặt hàng tùy chỉnh và mua đồ nội thất. Làng sôi động vào cuối năm, phù hợp cho du khách tìm quà Tết. 

Du lịch làng nghề Ninh Bình mang đến một cách tiếp cận khác, tập trung vào đời sống sản xuất và sinh hoạt truyền thống của người dân địa phương. Thông qua việc tham quan, quan sát và trải nghiệm trực tiếp tại các làng nghề, du khách có cơ hội hiểu rõ hơn về quy trình làm nghề, lịch sử hình thành cũng như giá trị sử dụng của từng sản phẩm thủ công. Đây là lựa chọn phù hợp cho những ai muốn tìm hiểu văn hóa địa phương một cách thực tế, đồng thời góp phần ủng hộ việc gìn giữ và phát triển các làng nghề truyền thống của Ninh Bình trong bối cảnh hiện đại.