Khám phá Rú Chá – Khu rừng ngập mặn huyền bí và hấp dẫn ở Huế

Rú Chá không chỉ đơn thuần là một khu rừng ngập mặn, mà còn ẩn chứa trong mình giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt của xứ Huế. Tên gọi “Rú Chá” bắt nguồn từ loài cây chá (hay còn gọi là cây đước) mọc dày đặc, chiếm đến hơn 90% diện tích rừng. Trải qua hàng trăm năm tồn tại, từ diện tích ban đầu chỉ khoảng 4 hecta, khu rừng giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn mặn, giữ ngọt và bảo vệ nguồn thủy sản cho vùng đất liền.

Theo truyền thuyết địa phương, Rú Chá đã có từ rất lâu đời. Về sau, chính quyền và người dân trồng bổ sung thêm nhiều loài cây ngập mặn khác như bần, sú, vẹt, dừa nước, tạo nên hệ sinh thái đa dạng và phong phú. Ngày nay, nơi đây không chỉ góp phần bảo tồn thiên nhiên mà còn là nguồn sinh kế cho cộng đồng địa phương nhờ thủy sản dồi dào như cá bống thệ, cá mú, lươn và kình.

Điểm nhấn văn hóa độc đáo của Rú Chá chính là miếu thờ Bà Đức Thánh Mẫu nằm ngay giữa rừng. Ngôi miếu cổ kính, linh thiêng này gắn liền với câu chuyện kỳ bí: sau một trận lũ lớn, người dân phát hiện một vật thiêng trôi dạt vào và lập miếu thờ phụng. Hàng năm, vào ngày 3/3 âm lịch, nơi đây diễn ra lễ hội lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách đến cầu bình an, may mắn. Chính những câu chuyện huyền bí và sắc màu văn hóa dân gian ấy đã làm nên sức hút đặc biệt của Rú Chá – một điểm đến không chỉ đẹp về cảnh quan mà còn sâu lắng về tâm linh và văn hóa Huế.

Rú Chá tọa lạc tại làng Thuận Hòa, xã Hương Phong, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Đây là khu rừng ngập mặn nguyên sinh duy nhất còn sót lại trên hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai, hệ thống đầm phá lớn nhất Đông Nam Á. Với diện tích khoảng 5 hecta (đã được mở rộng lên 22 hecta nhờ trồng thêm), Rú Chá nằm ở hạ lưu sông Hương, cách trung tâm Huế khoảng 14-15km về hướng đông.

Để đến đây, bạn có thể khởi hành từ trung tâm Huế theo Quốc lộ 49B hướng về biển Thuận An. Tiếp tục đi thẳng đến khi thấy biển chỉ dẫn cầu Tam Giang và phá Tam Giang, rồi rẽ trái qua cầu. Sau khi vượt qua đập Thảo Long khoảng 4km, bạn sẽ đến được Rú Chá. Đường đi đã được bê tông hóa và mở rộng, nên dễ dàng di chuyển bằng xe máy, ô tô hoặc xe đạp. Nếu thuê xe máy tại Huế, giá dao động từ 120.000 - 150.000 VNĐ/ngày, có thể thuê từ các khách sạn, homestay hoặc dịch vụ cho thuê xe địa phương.

Nếu đi theo nhóm, bạn có thể chọn xe ô tô 4-7 chỗ để thoải mái hơn. Thời gian di chuyển chỉ khoảng 30-45 phút, rất tiện lợi cho một chuyến đi trong ngày. Lưu ý, nếu đi vào mùa mưa (tháng 10-12), đường có thể trơn trượt, nên kiểm tra thời tiết trước.

Là khu rừng ngập mặn nguyên sinh độc nhất trên hệ đầm phá Tam Giang, Rú Chá sở hữu hệ sinh thái phong phú và độc đáo. Cây chá mọc cao 2-4m, với bộ rễ chằng chịt, tạo nên một tán rừng um tùm, che phủ lối đi bê tông xuyên qua rừng. Quả cây chá trông giống như hạt tiêu, và rừng thay lá theo mùa, đặc biệt đẹp vào thu khi lá chuyển sang màu vàng, cam, đỏ rực rỡ, tạo nên bức tranh thiên nhiên ma mị như trong cổ tích.

Hệ động vật ở đây cũng đa dạng: Du khách có thể bắt gặp cua ba khía đỏ chót ẩn náu trong hang, hoặc cá thòi lòi - loài cá hiếm có khả năng di chuyển trên bùn. Rừng còn là nơi trú ngụ của nhiều loài thủy sản, góp phần vào việc bảo vệ môi trường bằng cách chống xói mòn đất và ngăn mặn. Với vai trò "lá phổi xanh" của Cố đô Huế, Rú Chá giúp cải thiện chất lượng không khí và hỗ trợ du lịch sinh thái bền vững.

Đến Rú Chá Huế, bạn sẽ có vô vàn hoạt động để khám phá và thư giãn:

• Dạo bộ qua rừng: Lối đi bê tông uốn lượn dưới tán cây chá mang lại cảm giác yên bình, như lạc vào khu rừng huyền bí. Đây là hoạt động lý tưởng cho trekking nhẹ nhàng và chụp ảnh check-in.
• Chèo thuyền khám phá: Thuê thuyền (giá khoảng 200.000 - 300.000 VNĐ/chuyến) để len lỏi qua các kênh rạch hẹp, quan sát hệ sinh thái từ gần. Đây là cách tốt nhất để trải nghiệm vẻ đẹp hoang sơ và chụp ảnh nghệ thuật.
• Leo tháp quan sát: Từ tháp canh rừng, bạn có thể ngắm toàn cảnh rừng Rú Chá và đầm phá Tam Giang, đặc biệt đẹp vào lúc hoàng hôn. Đây là spot yêu thích của các nhiếp ảnh gia.
• Thăm miếu thờ và cầu nguyện: Ghé miếu Bà Đức Thánh Mẫu để tìm hiểu văn hóa địa phương và cầu may mắn. Nếu trùng lễ hội, bạn còn có cơ hội tham gia các hoạt động dân gian.
• Cắm trại và picnic: Tổ chức bữa ăn ngoài trời, thưởng thức hải sản tươi từ đầm phá. Một số du khách còn thử câu cá hoặc nôm cá theo kiểu truyền thống để trải nghiệm cuộc sống ngư dân.
• Chụp ảnh theo chủ đề: Mặc áo dài hoặc trang phục truyền thống để chụp ảnh giữa rừng lá vàng, tạo nên những bức hình "sống ảo" ấn tượng.

Thời điểm tốt nhất để khám phá Rú Chá là từ tháng 2 đến tháng 9, khi thời tiết Huế khô ráo, dễ chịu cho các hoạt động ngoài trời. Đặc biệt, tháng 9 (mùa thu) là lúc rừng thay lá, với màu sắc rực rỡ như vàng, cam, đỏ, tạo nên vẻ đẹp ma mị, lãng mạn. Sáng sớm hoặc chiều muộn là giờ đẹp nhất để tránh nắng và ngắm hoàng hôn trên đầm phá.

Tránh đi vào mùa mưa (tháng 10-12) vì đường trơn và có thể ngập nước. Nếu đi mùa hè, hãy đến sáng sớm để tận hưởng không khí mát mẻ.

Để chuyến đi Rú Chá Huế suôn sẻ và an toàn, hãy lưu ý những mẹo sau:

• Chuẩn bị trang phục và đồ dùng: Mặc quần áo dài tay, dùng kem chống nắng, thuốc chống muỗi vì rừng rậm rạp. Mang theo nước uống, mũ nón và pin dự phòng cho điện thoại.
• Bảo vệ môi trường: Không hái lá, bẻ cành hay vứt rác bừa bãi để giữ gìn vẻ đẹp nguyên sơ của rừng.
• Ăn uống và lưu trú: Gần Rú Chá có các quán ăn địa phương phục vụ hải sản tươi như tôm, cua từ đầm phá. Nếu ở lại, chọn homestay tại Hương Phong hoặc khách sạn tại trung tâm Huế để tiện di chuyển.
• An toàn: Nếu chèo thuyền, tuân thủ hướng dẫn của người địa phương. Trẻ em và người lớn tuổi nên có người kèm.
• Chi phí ước tính: Một chuyến đi trong ngày khoảng 500.000 - 1.000.000 VNĐ/người, bao gồm thuê xe, thuyền và ăn uống.

Kết hợp chuyến đi với các điểm gần như biển Thuận An hoặc đầm phá Tam Giang để hành trình phong phú hơn.

Khám phá Rú Chá Huế không chỉ là chuyến đi ngắm cảnh, mà còn là hành trình tìm về sự tĩnh lặng giữa thiên nhiên, lắng nghe những câu chuyện văn hóa – tâm linh được lưu truyền qua bao thế hệ. Khu rừng ngập mặn độc đáo này mang đến cho du khách một góc nhìn khác về Huế: không chỉ có lăng tẩm, chùa chiền hay sông Hương thơ mộng, mà còn có cả một “kho báu xanh” nguyên sơ, giàu giá trị sinh thái và văn hóa. Nếu có dịp đặt chân đến Huế, đừng quên ghé Rú Chá, để tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí, hít thở không khí trong lành và mang về những kỷ niệm khó quên bên phá Tam Giang.