Vai trò của Vườn Thực Vật Phong Nha trong công tác bảo tồn thiên nhiên

Ẩn mình trên tuyến đường 20 Quyết Thắng, cách trung tâm Phong Nha chừng 10 km, Vườn Thực Vật trải rộng hơn 41 ha như một cuốn sách mở về lịch sử sinh thái Việt Nam. Nơi đây không chỉ là bức tranh thu nhỏ của Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, mà còn là nơi lưu giữ hơn 513 loài thực vật bậc cao có mạch, thuộc 327 chi, 122 họ, phân bố trong 4 ngành chính. Trong đó, có 16 loài thực vật quý hiếm đang nằm trong Sách Đỏ Việt Nam (2007), và 24 loài thuộc nhóm IIA, được bảo vệ theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Đáng chú ý, 82 loài tại đây cũng được ghi nhận trong Sách đỏ IUCN (2020).

Hệ thực vật nơi đây bao gồm 14 dạng sống khác nhau và mang lại nhiều giá trị sử dụng thực tiễn. Trong đó, nổi bật là 251 loài cây dược liệu, 163 loài cây gỗ quý, 68 loài cây làm cảnh, và 54 loài cây có thể sử dụng làm thực phẩm. Mỗi loài cây không chỉ là một phần của thiên nhiên, mà còn đang lặng lẽ đấu tranh để tồn tại giữa lằn ranh mong manh của tuyệt chủng.

Vườn Thực Vật không chỉ bảo tồn tại chỗ mà còn dang tay ôm lấy những giống loài từ xa, qua các chương trình di thực đầy tâm huyết. Đó là cách mà nguồn gen quý giá được giữ gìn, như một lời cam kết với đất trời rằng sự sống sẽ không bị lãng quên.

Vườn Thực Vật Phong Nha, không ồn ào, không phô trương, nơi đây được ví như người gác đền trung thành của hệ sinh thái quý hiếm, nơi sự sống vẫn được nhen lên từng chút, bằng tình yêu và trách nhiệm.

Che chở cho những linh hồn quý hiếm

Dưới bóng rừng nhiệt đới, Vườn Thực Vật Phong Nha là nơi trú ẩn cuối cùng của những loài sinh vật đang dần mờ nhạt trong ký ức nhân loại. Tiếng gọi của chim công - loài chim mang vẻ đẹp như một bài ca thiên nhiên hay bước chân nhẹ nhàng của sóc đen, khỉ đuôi dài vang vọng như lời nhắc nhở về sự mong manh của sự sống. Trung tâm Cứu hộ, Bảo tồn và Phát triển Sinh vật tại đây đã dang tay cứu vớt nhiều cá thể, để rồi thả chúng về với rừng sâu, nơi chúng thuộc về. Trồng bổ sung 130 loài cây rừng để tạo nên bộ sưu tập trên 500 loài cây rừng khác nhau, không chỉ tái sinh rừng mà còn khôi phục ký ức xanh của một thời đất trời chưa bị xâm lấn.

Ngọn lửa tri thức soi lối tương lai

Vườn Thực Vật không chỉ là nơi bảo tồn mà còn là ngọn hải đăng của tri thức. Những hóa thạch san hô 4 tia, những mẫu huệ biển lưu giữ trong nhà trưng bày là lời thì thầm từ 400 triệu năm trước, kể về một hành trình địa chất kỳ vĩ. Các nhà khoa học, với lòng say mê và kiên nhẫn, đã tìm thấy ở đây những câu trả lời cho hệ sinh thái rừng nhiệt đới trên núi đá vôi  một kỳ quan hiếm hoi của nhân loại. Mỗi nghiên cứu là một nhát cuốc đào sâu vào lòng đất mẹ, để hiểu và bảo vệ những gì còn sót lại.

Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một không gian vật chất, mà còn là một ngôi trường vô hình, nơi con người học cách lắng nghe tiếng nói của đất trời. Đến đây, giữa tiếng gió thổi qua thác Gió hay ánh mắt tò mò của một chú khỉ trên cành cao, du khách không chỉ thấy mà còn cảm nhận được nhịp đập của sự sống. Đó là cách mà nơi này gieo mầm ý thức bảo tồn, từ những em nhỏ lần đầu đặt chân vào rừng đến những lữ khách dày dạn kinh nghiệm.

Hiện nay, khi thế giới đang quay cuồng trong cơn lốc của biến đổi khí hậu và đô thị hóa, Vườn Thực Vật đứng đó như một lời cảnh tỉnh. Những trải nghiệm như ngắm hoa phong lan nở giữa rừng sâu hay lắng nghe tiếng suối Vàng Anh chảy không chỉ là hành trình khám phá, mà còn là cuộc đối thoại giữa con người và thiên nhiên, một cuộc đối thoại mà chúng ta không thể mãi trì hoãn.

Vườn Thực Vật Phong Nha không khép mình trong sự tĩnh lặng của bảo tồn, mà mở lòng đón những bước chân khám phá. Với các tuyến đường mòn trải dài 4.000 m, nơi đây dẫn lối con người qua những cánh rừng nguyên sinh, qua dòng suối mát lành và những khoảnh khắc mạo hiểm khi đu dây vượt khe. Nhưng điều đáng trân trọng hơn cả là sự cân bằng tinh tế: du lịch không phải kẻ xâm lược, mà là người bạn đồng hành của bảo tồn. Mỗi bước chân được kiểm soát, mỗi hoạt động được định hướng để thiên nhiên không phải trả giá cho sự tò mò của con người.

Nguồn thu từ du lịch không chỉ nuôi sống cộng đồng địa phương, mà còn giảm bớt gánh nặng khai thác tài nguyên. Đó là cách mà Vườn Thực Vật biến những giá trị vô hình của thiên nhiên thành sức mạnh hữu hình cho sự trường tồn.

Khi những cơn bão biến đổi khí hậu gầm gào và bóng tối của sự phát triển vô độ phủ lên Trái Đất, Vườn Thực Vật Phong Nha đứng đó như một ngọn núi bất khuất. Với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và tâm huyết của những người gác rừng, nơi đây đang vẽ nên một tầm nhìn xa: bảo tồn không chỉ là giữ gìn hôm nay, mà là trao gửi cho mai sau một thế giới vẫn còn xanh, vẫn còn sống. Khi những dự án mới được khởi động, Vườn Thực Vật không chỉ là nơi bảo vệ, mà còn là nơi khơi nguồn cảm hứng để con người sống hòa hợp hơn với thiên nhiên.

Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một mảnh đất, mà là một câu chuyện - câu chuyện về sự sống, về trách nhiệm và về hy vọng. Nơi đây, mỗi nhành cây, mỗi sinh vật đều mang trong mình ký ức của đất trời và lời nhắn gửi cho con người: rằng thiên nhiên không phải thứ để chiếm đoạt, mà là để chở che. Nếu có dịp đặt chân đến đây trong năm nay, đừng ngần ngại đặt tour tham quan Vườn Thực Vật Phong Nha của Sovaba Travel qua hotline 0934.733.223 để lắng nghe tiếng gió, ngắm nhìn ánh mắt của những loài vật hoang dã, và cảm nhận trọng trách mà chúng ta mang trên vai trọng trách gìn giữ một di sản không chỉ của Việt Nam, mà của cả nhân loại.