Khi nhắc đến Phong Nha - Kẻ Bàng, người ta thường nghĩ ngay đến những hang động kỳ vĩ, những dãy núi đá vôi trùng điệp và dòng sông Son trong xanh chảy lững lờ. Nhưng giữa lòng di sản thiên nhiên ấy, có một nơi lặng lẽ hơn, dịu dàng hơn, mang trong mình vẻ đẹp của những tán rừng nguyên sinh, những loài cây quý hiếm và những thanh âm yên bình của núi rừng, đó chính là Vườn thực vật Phong Nha. Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một điểm đến của những người yêu thiên nhiên mà còn là nơi chứa đựng nhiều câu chuyện thú vị về hệ sinh thái phong phú của miền Trung đầy nắng gió.
Ảnh: Hệ sinh vật phong phú ở Vườn thực vật Phong Nha
1. Thông tin chi tiết về Vườn thực vật Phong Nha
Vườn thực vật Phong Nha, hay người dân địa phương vẫn gọi thân thuộc là "Thác Gió - Vườn Thực Vật", là một phần không thể thiếu của Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nơi đã hai lần được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới vào năm 2003 và 2015.
Với diện tích hơn 41ha, Vườn Thực Vật không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi gìn giữ và bảo tồn thiên nhiên theo hai cách rất đặc biệt. Một phần rừng tự nhiên được giữ nguyên vẹn để bảo tồn tại chỗ (Insitu) cây cối, muông thú cứ thế mà sinh sôi, phát triển trong môi trường tự nhiên. Phần khác lại là những loài cây từ nơi xa được đưa về đây chăm sóc, gọi là bảo tồn chuyển chỗ (Exsitu). Hiếm có khu bảo tồn nào lại kết hợp hài hòa cả hai phương thức như thế.
Từ năm 2015, Vườn Thực Vật chính thức mở cửa đón khách du lịch. Những ai yêu thiên nhiên, thích khám phá sự phong phú của cây cối và muông thú đều tìm về đây. Đi bộ dưới những tán rừng dày, lắng nghe tiếng chim hót, tiếng suối róc rách, nhìn thấy tận mắt bao loài cây rừng quý hiếm, cảm giác như được hòa mình vào lòng mẹ thiên nhiên, bình yên và mộc mạc.
Đối với những ai yêu rừng, yêu cây cỏ, Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một điểm đến, mà còn là nơi để người ta hiểu hơn về cái giá trị của sự sống, sự cân bằng của tự nhiên giữa bao nhiêu đổi thay.
Ảnh: Vườn thực vật mở cửa đón du khách
2. Đa dạng sinh học và thực vật ở Vườn Thực Vật Phong Nha
Nhắc đến Vườn Thực Vật Phong Nha, người ta không chỉ nhớ đến khung cảnh rừng xanh mát mà còn ấn tượng bởi sự phong phú của các loài cây cỏ nơi đây. Đi dưới tán rừng dày, nhìn lên là những tán lim xanh cao vút, nhìn xuống lại thấy cỏ dại chen chân, dương xỉ xanh rờn mọc dày bên rìa lối đi.
Theo các nhà nghiên cứu, Vườn Thực Vật hiện có hơn 513 loài thực vật bậc cao có mạch thuộc 327 chi, 122 họ của 4 ngành. Trong đó, có những loài cây nằm trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ IUCN, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Những cái tên như lim xanh, huỳnh, gụ lau, nghe quen thuộc mà cũng đầy trân quý. Lim xanh, bách xanh đá được xem là "báu vật" của rừng, góp phần gìn giữ sự cân bằng của hệ sinh thái.
Ảnh: Lim xanh - loài cây thân gỗ quý hiếm
Bên cạnh những cây gỗ quý, rừng còn có đủ các loại cây ăn quả như xoài, chuối, vừa nuôi dưỡng động vật hoang dã, vừa phục vụ cuộc sống của người dân địa phương. Dưới bóng cây, những bụi lan rừng khoe sắc, những cụm dương xỉ xanh mướt làm mềm đi sự gồ ghề của đá và đất.
Người ta nói rừng Phong Nha như một "hiệu thuốc xanh" giữa lòng thiên nhiên. Nào là lá khôi, bò khai, chè dây, dạ cổ lam, những cây dược liệu dân dã mà hữu ích. Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một khu bảo tồn, mà còn là nơi gắn bó mật thiết với đời sống của người dân địa phương. Mỗi cây cỏ nơi đây đều góp phần tạo nên một hệ sinh thái cân bằng, nuôi dưỡng và bảo vệ đất rừng. Đi dạo dưới bóng cây, nghe tiếng lá rơi xào xạc, lòng người bỗng thấy yêu hơn cái vẻ đẹp bình dị và đầy sức sống của rừng Phong Nha.
3. Các điểm tham quan chính trong Vườn Thực Vật Phong Nha
Khi đến Vườn Thực Vật Phong Nha, có mấy chỗ nhất định bạn phải ghé qua, vừa đẹp vừa thú vị, khiến ai đi rồi cũng nhớ mãi.
- Thác Gió: Đây có lẽ là điểm nổi bật nhất của khu vườn. Thác cao hơn 30 mét, nước đổ ào ào từ suối Ba Khe xuống tạo thành hồ nước trong xanh, sâu khoảng 18 mét, rộng chừng 50 mét vuông. Mùa nắng nóng, nhiều người thích ra đây tắm suối, ngâm mình trong làn nước mát lạnh rồi chụp vài tấm ảnh làm kỷ niệm. Cảm giác đứng dưới chân thác, nghe tiếng nước đổ rì rầm, hít hà mùi rừng núi hoang sơ, thật sự khó quên.
Ảnh: Thác Gió - Vườn thực vật Phong Nha
- Hồ Vàng Anh: Hồ nằm ngay trên suối Ba Khe, nước trong xanh nhìn thấy đáy, phản chiếu bóng cây xanh mát. Người ta thường ra đây ngồi thư giãn, nhìn nước chảy hay nhúng chân xuống hồ để cảm nhận cái mát lành. Có khi may mắn, bạn sẽ thấy cá bơi lội tung tăng dưới làn nước trong veo, vừa gần gũi vừa bình yên.
- Nhà trưng bày mẫu vật: Đây là nơi bày biện các mẫu vật quý hiếm, từ cây cỏ đến động vật trong rừng Phong Nha. Nếu muốn tìm hiểu thêm về những loài thực vật, động vật đặc trưng của khu rừng này, bạn nên ghé qua. Nhìn những mẫu vật được sắp xếp cẩn thận, nghe những câu chuyện về hệ sinh thái rừng già, tự dưng thấy thiên nhiên thật kỳ diệu và đáng trân quý.
Ảnh: Nhà trưng bày mẫu vật ở Vườn thực vật Phong Nha
Vườn thực vật còn có mấy lối đi bộ khá thú vị, phù hợp cho mọi người, từ người già đến trẻ nhỏ. Tuyến ngắn nhất đi khoảng 40 phút là tới Thác Gió, còn tuyến dài nhất đi chừng 2-3 giờ sẽ gặp cây sao cổ thụ to lớn, đứng sừng sững giữa rừng sâu. Trên đường đi, nếu may mắn, bạn có thể bắt gặp khỉ chuyền cành, chim hót líu lo hay vài chú bò sát phơi nắng. Đi giữa rừng, hít thở không khí trong lành, nghe tiếng chim kêu, lá xào xạc, cảm giác ấy thật yên bình, chẳng dễ gì tìm thấy nơi phố thị.
4. Thông tin tham quan và cách đi đến Vườn Thực Vật Phong Nha
Vườn Thực Vật Phong Nha nằm trên đường 20 Quyết Thắng, thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Từ trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng đến đây khoảng 15 km, đi xe máy, ô tô hay đạp xe cũng được, mất chừng 25 phút là tới nơi. Đường đi cũng dễ, chỉ cần hỏi người dân hoặc dùng bản đồ là tìm ra ngay.
- Giá vé: Người lớn 40.000 đồng, trẻ em dưới 1,3 mét thì miễn phí. Nếu đi xe máy, phí gửi xe chỉ có 4.000 đồng thôi, vừa rẻ vừa tiện.
- Giờ mở cửa: Từ 7 giờ sáng đến 5 giờ 30 chiều, nên bạn có thể dành cả buổi sáng hoặc buổi chiều để tham quan, tránh lúc trời nắng gắt giữa trưa cho thoải mái hơn.
Nếu thích tự do, bạn có thể tự túc chạy xe đến. Nếu muốn tiện hơn thì đặt tour Vườn thực vật Phong Nha qua các công ty du lịch như Sovaba Travel, tour trọn gói sẽ lo hết mọi thứ.
5. Vai trò vủa Vườn Thực Vật Phong Nha trong bảo tồn và phát triển
Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là một khu rừng xanh mát, mà còn là cả một câu chuyện dài về sự gìn giữ và bảo vệ thiên nhiên. Người ta hay nói rừng Phong Nha như một "lá phổi xanh" của vùng đất Quảng Bình, nơi mà từng gốc cây, ngọn cỏ đều mang trong mình giá trị sống quý báu.
Ở đây, rừng được giữ lại theo hai cách rất đặc biệt. Cây cối, muông thú sống tự nhiên trong rừng sâu, đó là bảo tồn tại chỗ (Insitu), giống như những gì vốn có từ bao đời nay. Còn những loài thực vật quý hiếm được mang về từ nơi khác, chăm chút trong khu vườn này gọi là bảo tồn di dời (Exsitu). Ít có vườn quốc gia nào áp dụng cả hai phương thức bảo tồn một cách hài hòa như thế.
Nhờ sự hợp tác của các nhà khoa học từ Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội và Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Vườn quốc gia, nhiều loài cây quý hiếm đã được tìm thấy ở đây. Trong đó, nổi bật nhất là bách xanh núi đá, loài cây có tuổi đời lên tới 500-600 năm, đứng sừng sững giữa rừng già, chứng nhân cho biết bao thăng trầm của thiên nhiên.
Ảnh: Bách xanh - một trong những cây gỗ quý trong sách đỏ
6. Trải nghiệm cá nhân và xu hướng du lịch sinh thái tại Vườn Thực Vật Phong Nha
Người từng ghé qua Vườn Thực Vật Phong Nha thường bảo, đây như một "thiên đường xanh" giữa lòng nắng gió Quảng Bình. Buổi sáng, không khí mát lành, nghe tiếng chim ríu rít, đôi khi bắt gặp vài chú khỉ chuyền cành, vài chú bò sát lẩn mình trong lá khô. Đặc biệt, tuyến trekking được yêu thích bởi đi sâu vào rừng, qua cây sao cổ thụ khổng lồ, nơi ong rừng làm tổ, chim rừng tìm về làm tổ ấm.
Xu hướng du lịch sinh thái ngày càng được nhiều người yêu thích. Họ muốn tìm về những nơi yên bình, nơi thiên nhiên còn nguyên sơ, chưa bị xô bồ bởi phố thị. Vườn Thực Vật Phong Nha trở thành điểm dừng chân lý tưởng cho những ai muốn hít thở khí trời trong lành, ngắm nhìn cảnh vật hoang sơ và học hỏi về bảo tồn thiên nhiên.
Vườn Thực Vật Phong Nha không chỉ là nơi để đi, để khám phá mà còn là nơi để lắng nghe và cảm nhận. Cảm nhận sự sống xanh tươi, cảm nhận cái sức sống mạnh mẽ của cỏ cây, muông thú giữa thiên nhiên hoang dã. Đối với người dân Quảng Bình, khu vườn này không chỉ mang lại lợi ích du lịch mà còn là niềm tự hào về sự đa dạng sinh học, về tình yêu và trách nhiệm với rừng.
Mỗi lần bước chân vào Vườn Thực Vật Phong Nha, nghe tiếng lá xào xạc dưới chân, ngước nhìn bóng cây cổ thụ tỏa rợp cả một khoảng trời, lòng người tự nhiên nhẹ nhõm, như bỏ lại sau lưng mọi lo toan. Thiên nhiên nơi đây thật bình yên, giản dị mà sâu lắng. Nếu bạn muốn đến để ngắm nhìn sự phong phú của hệ sinh thái rừng, trải nghiệm cái mát lành của rừng xanh, có thể tham khảo các tour Vườn Thực Vật Phong Nha của Sovaba Travel hoặc liên hệ qua hotline 0934.733.223 để được tư vấn tận tình nhé!