Về làng Chuồn thưởng thức bánh xèo cá kình: Món ngon khó quên ở Huế

Làng Chuồn, hay còn gọi là làng An Truyền, thuộc xã Phú An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 7-10km. Đây là một ngôi làng cổ với lịch sử hình thành từ thời các chúa Nguyễn, gắn bó chặt chẽ với hệ thống đầm phá Tam Giang – một trong những đầm nước lợ lớn nhất Đông Nam Á. Theo các tài liệu lịch sử, làng Chuồn được hình thành từ thế kỷ 17, khi cư dân từ các vùng khác di cư đến đây khai hoang, lập nghiệp dựa vào nghề đánh bắt thủy sản và làm ruộng. Tên gọi "Chuồn" xuất phát từ vị trí làng nằm cạnh đầm Chuồn, nơi nước lợ dồi dào cá tôm, tạo nên nền kinh tế địa phương dựa trên ngư nghiệp và làng nghề truyền thống như làm mắm ruốc, nước mắm.

Ngày nay, làng Chuồn không chỉ là điểm đến du lịch sinh thái mà còn nổi tiếng với chợ làng, nơi họp chợ từ sáng sớm, nhộn nhịp với tiếng cười nói của ngư dân và du khách. Du lịch làng Chuồn thường kết hợp với khám phá đầm phá, chèo thuyền ngắm hoàng hôn, hoặc tham gia lễ hội làng Chuồn diễn ra vào dịp Tết Nguyên Đán, với các hoạt động văn hóa như hát ruộng, đua thuyền và thưởng thức đặc sản địa phương. Chính bối cảnh thiên nhiên hữu tình, kết hợp với ẩm thực dân dã, đã biến làng Chuồn thành "thiên đường" cho những ai yêu thích trải nghiệm chân thực tại Huế.

Bánh xèo cá kình, hay còn gọi là bánh khoái cá kình, là món ăn đặc sản của Huế, đặc biệt gắn liền với làng Chuồn. Khác với bánh xèo miền Nam to lớn, nhân tôm thịt phong phú, bánh xèo cá kình Huế có kích thước nhỏ gọn chỉ bằng bàn tay, vỏ giòn tan làm từ bột gạo, và nhân chính là nguyên con cá kình – một loại cá nước lợ nhỏ, thân dẹt, da đen, thịt ngọt và ít xương. Món ăn này được coi là "độc lạ" vì cách chế biến đặt cả con cá lên mặt bánh, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa vị giòn của vỏ bánh, ngọt bùi của cá và cay nồng của nước mắm.

Nguồn gốc của món bánh xèo cá kình bắt nguồn từ cuộc sống bình dị của người dân làng Chuồn. Từ thế kỷ 19, khi cá kình dồi dào từ đầm phá Tam Giang (mùa cao điểm từ tháng 4 đến tháng 6 âm lịch), người dân đã sáng tạo cách chế biến để tận dụng nguyên liệu địa phương. Ban đầu, đây là món ăn hàng ngày của ngư dân, giúp bổ sung dinh dưỡng sau những chuyến đánh bắt vất vả. Dần dần, nhờ hương vị độc đáo, món ăn lan tỏa và trở thành biểu tượng ẩm thực Huế, thậm chí được nhắc đến trong thơ ca và các tài liệu văn hóa địa phương như một phần của "bản giao hưởng ẩm thực xứ Huế". Lý do món ăn nổi tiếng nằm ở sự tươi ngon của cá kình, loại cá chỉ sống ở vùng nước lợ, có thịt chắc, ngọt tự nhiên, và cách ăn kèm mắm cay giúp khử tanh hiệu quả.

Bánh xèo cá kình làng Chuồn từ lâu đã trở thành một món ăn gắn liền với vùng phá Tam Giang. Điểm đặc biệt nằm ở nguyên liệu, tất cả đều tươi mới và gắn với nếp sống địa phương. Cá kình nhỏ, mình đen, thịt chắc, thường chỉ dài 5–7 cm, được người dân vừa đánh bắt xong đã mang về chế biến ngay. Khi đặt nguyên con cá kình lên bánh, thực khách có thể cảm nhận được trọn vẹn vị ngọt thanh, dai béo của cá sông hòa quyện cùng lớp vỏ giòn rụm từ bột gạo làng Chuồn.

Đi kèm với bánh là những loại rau vườn dân dã: xà lách, rau thơm, khế chua, chuối chát… tạo nên sự cân bằng tuyệt vời giữa béo, chua, chát, ngọt. Đặc biệt, nước mắm Huế pha cay nồng tỏi ớt chính là linh hồn giúp hương vị thăng hoa. Một chiếc bánh xèo cá kình vì thế không chỉ là món ăn vặt mà còn là sự kết tinh của ẩm thực xứ Huế, mộc mạc, dân dã nhưng đậm đà khó quên. Không quá cầu kỳ, nhưng bánh xèo cá kình lại có sức hút kỳ lạ: ăn một lần sẽ nhớ mãi, bởi trong từng miếng bánh giòn tan còn phảng phất nhịp sống ven phá, nơi con người và thiên nhiên gắn bó khăng khít từ bao đời.

Để tận hưởng trọn vẹn, hãy ăn bánh xèo cá kình khi còn nóng hổi, cuốn với rau sống, chuối chát và khế để cân bằng vị. Chấm ngập vào nước mắm pha cay vị ngọt của cá hòa quyện với cay nồng của ớt, tạo cảm giác "tê đầu lưỡi" khó quên. Ở làng Chuồn, người dân thường ăn vào buổi sáng hoặc chiều muộn, kèm cháo hải sản hoặc nem lụi để tăng phần hấp dẫn. Du khách nên thử tại chỗ để cảm nhận không khí làng chài, nghe chuyện từ ngư dân về cách đánh bắt cá kình.

Dưới đây là một số quán bánh xèo cá kình nổi tiếng nếu bạn có cơ hội đến Huế:

• Quán O Lợi – Chợ làng Chuồn: Nằm ngay trung tâm chợ, mở cửa từ 5-6h sáng. Bánh tươi, giá 10k/chiếc, đông khách vào buổi sáng. Đặc điểm: Cá kình tươi đánh bắt tại chỗ, không gian dân dã.
• Quán Hằng Liên: Địa chỉ 97 Nguyễn Sinh Cung (trung tâm Huế) hoặc 126 Phạm Văn Đồng. Giá 15-30k/chiếc, mở từ 15h-21h. Nổi tiếng với bánh to, 2-3 con cá, kèm mực nướng.
• Bánh Khoái Cá Kình - Quang: 149a Bà Triệu, Xuân Phú, Huế, Thành phố Huế

Bánh xèo cá kình làng Chuồn không chỉ là một món ăn dân dã mà còn là biểu tượng ẩm thực gắn liền với đời sống ven phá Tam Giang. Mỗi chiếc bánh là sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt của cá tươi, độ giòn của bột gạo, cùng hương rau vườn và nước mắm cay nồng xứ Huế. Thưởng thức bánh xèo cá kình, du khách không chỉ no lòng mà còn cảm nhận được cả hồn quê, sự mộc mạc và tình người xứ Huế.

Nếu bạn yêu thích khám phá ẩm thực và văn hóa bản địa, đừng quên theo dõi Sovaba Travel để cập nhật thêm nhiều câu chuyện thú vị và kinh nghiệm du lịch Huế. Biết đâu, chuyến đi tiếp theo của bạn sẽ đưa bạn về làng Chuồn, ngồi bên bếp lửa nghe tiếng “xèo” vui tai và thưởng thức trọn vẹn hương vị đặc trưng của mảnh đất cố đô.