Điện Thái Hòa Huế: Trái tim chính trị và nghi lễ quan trọng nhất triều Nguyễn

Điện Thái Hòa được khởi công xây dựng vào năm 1805 dưới thời vua Gia Long, nhưng vị trí khi đó nằm cách vị trí hiện tại khoảng 45m về phía Tây Bắc. Mãi đến năm 1833, vua Minh Mạng mới cho dời điện đến vị trí hiện tại và xây dựng lại với quy mô đồ sộ hơn.

Trải qua nhiều lần trùng tu lớn nhỏ, đặc biệt là đợt "đại gia trùng kiến" dưới thời vua Khải Định năm 1923 để chuẩn bị cho lễ Tứ tuần Đại khánh tiết, diện mạo của điện Thái Hòa đã có những thay đổi. Tuy nhiên, nét kiến trúc và trang trí cơ bản vẫn được bảo tồn một cách nguyên vẹn, giữ lại hồn cốt cổ kính của nó. Gần đây nhất, sau gần ba năm tu bổ cẩn thận (2021-2024), Điện Thái Hòa đã được khánh thành trở lại vào ngày 23/11/2024, tiếp tục tỏa sáng với vẻ đẹp rực rỡ và lộng lẫy.

Một trong những điểm nhấn kiến trúc của Điện Thái Hòa chính là lối xây dựng trùng thiềm điệp ốc (nhà kép, mái chồng). Toàn bộ cung điện được chống đỡ bởi 80 cột gỗ lim được sơn thếp và trang trí hình rồng vờn mây tinh xảo.

Điện được chia làm hai phần: nhà trước (tiền điện) có 7 gian, và nhà sau (chính điện) có 5 gian. Hai phần này được nối liền một cách khéo léo bằng hệ thống trần vòm mai cua (máng thừa lưu), tạo nên một không gian nội thất liên tục, thống nhất và vô cùng rộng rãi. Mái điện được lợp ngói hoàng lưu ly (ngói ống tráng men vàng), chia thành ba tầng chồng mí lên nhau, tạo ảo giác về chiều cao và tránh cảm giác nặng nề.

Bạn có biết, Điện Thái Hòa còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc qua những con số? Cả kiến trúc và trang trí của điện đều đặc biệt chú trọng đến con số 5 và 9. Chín con rồng được đắp nổi trên mái điện, trang trí trên ngai vàng và các bệ đỡ. Số 9 còn xuất hiện ở các bậc thềm dẫn vào điện, thể hiện quyền lực tối cao của Hoàng đế.

Đúng như tên gọi của nó, “Thái Hòa” mang ý nghĩa về sự hòa hợp, cân bằng. Đây không chỉ là nơi làm việc mà còn là biểu tượng quyền lực tuyệt đối của triều Nguyễn.

Điện Thái Hòa và sân chầu rộng lớn phía trước là nơi diễn ra các buổi đại triều quan trọng nhất của triều đình, bao gồm:

• Lễ Đăng Quang: Nơi 13 vị vua nhà Nguyễn, từ Gia Long đến Bảo Đại, chính thức lên ngôi.
• Sinh nhật vua: Lễ mừng thọ của Hoàng đế.
• Đại triều hàng tháng: Cứ vào ngày mùng 1 và 15 âm lịch, các quan từ nhất phẩm đến cửu phẩm đều phải tề tựu tại sân chầu, đứng theo thứ hạng đã được đánh dấu trên hai dãy đá. Chỉ có Tứ trụ và hoàng thân quốc thích mới được diện kiến nhà vua bên trong điện.

Khi đứng trước Điện Thái Hòa, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc tuyệt mỹ mà còn có thể cảm nhận được không khí trang nghiêm của một thời đại lịch sử huy hoàng. Nơi đây chính là trái tim chính trị, là trung tâm của mọi nghi lễ và quyết sách quan trọng nhất của vương triều phong kiến cuối cùng tại Việt Nam.

Là một phần của Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới từ năm 1993, Điện Thái Hòa là điểm đến không thể bỏ qua cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Khi hoàng hôn buông xuống, ánh chiều vàng phủ lên những mái ngói lưu ly của Điện Thái Hòa, ta bỗng nhận ra nơi đây không chỉ đơn thuần là một di tích. Đó là chứng nhân cho bao thăng trầm, vinh quang lẫn bi tráng của một triều đại. Ngai vàng đã lùi vào quá khứ, nhưng sự uy nghiêm, tinh hoa kiến trúc và ý nghĩa sâu xa của cái tên “Thái Hòa” vẫn còn vang vọng, như nhắc nhở thế hệ hôm nay về một giai đoạn lịch sử cần được gìn giữ.

Để lắng nghe những câu chuyện ấy trọn vẹn hơn, bạn có thể tham gia tour tham quan Đại Nội Huế cùng Sovaba Travel. Với lịch trình được thiết kế chuyên sâu, hướng dẫn viên am hiểu văn hóa – lịch sử, hành trình này sẽ đưa bạn đi từ chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc đến thấu cảm chiều sâu lịch sử, để mỗi bước chân trong Hoàng Thành đều trở thành một trải nghiệm đáng nhớ.