Huế và những lễ hội truyền thống: Hơi thở văn hóa suốt 4 mùa

Thời gian: Diễn ra hai năm một lần vào các năm chẵn, với các hoạt động trải dài suốt năm (năm 2024 từ 7-12/6, năm 2025 dự kiến vào tháng 3).
Địa điểm: Thành phố Huế, các địa điểm chính như Đại Nội, Ngọ Môn, sông Hương.
Ý nghĩa: Tôn vinh di sản văn hóa cố đô, kết nối nghệ thuật truyền thống và hiện đại.

Festival Huế là sự kiện văn hóa & nghệ thuật lớn nhất của Cố đô, mỗi kỳ tổ chức đều thu hút hàng triệu du khách trong và ngoài nước. Khởi nguồn từ năm 1992 với tên gọi Festival Việt – Pháp, sự kiện đã dần khẳng định vị thế là cầu nối văn hóa, đưa Huế trở thành điểm hẹn giao lưu giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế. Trải qua hơn ba thập kỷ, Festival Huế không chỉ là nơi tôn vinh giá trị di sản và nghệ thuật truyền thống mà còn mở ra không gian sáng tạo, kết nối với hơi thở đương đại. Năm 2024, với chủ đề “Di sản Văn hóa với Hội nhập và Phát triển”, Festival hứa hẹn mang đến chuỗi hoạt động đa dạng và hấp dẫn như:

• Lễ khai mạc và Ban Sóc: Diễn ra tại Ngọ Môn, Đại Nội, tái hiện không khí cung đình xưa.
• Biểu diễn nghệ thuật đường phố: Các đoàn nghệ thuật trong nước và quốc tế trình diễn lân – sư – rồng, ca múa nhạc dân gian.
• Các hoạt động cộng đồng: Chợ quê, thả diều, cờ người, triển lãm thủ công mỹ nghệ.

Đặt vé khách sạn sớm để tránh “cháy phòng” và mang theo trang phục thoáng mát, giày dép thoải mái vì các hoạt động thường diễn ra ngoài trời.

Thời gian: Diễn ra trong khuôn khổ Festival Huế, thường vào tháng 3 hoặc tháng 6
Địa điểm: Thành phố Huế, các sân khấu ngoài trời và di tích lịch sử.
Ý nghĩa: Quảng bá vẻ đẹp áo dài, biểu tượng văn hóa Việt Nam.

Lễ hội Áo Dài Huế là một trong những sự kiện được mong đợi nhất, nơi quy tụ các nhà thiết kế nổi tiếng để giới thiệu những bộ sưu tập áo dài từ cổ điển đến hiện đại. Trên nền nhạc cung đình đặc trưng của Cố đô, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những tà áo dài thướt tha, lộng lẫy do các người mẫu chuyên nghiệp trình diễn, tạo nên một không gian nghệ thuật vừa truyền thống vừa đương đại. Lễ hội không chỉ là dịp tôn vinh quốc phục, mà còn tái hiện trọn vẹn vẻ đẹp thanh lịch, duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam. Điểm nhấn đặc sắc của sự kiện là những màn diễu hành áo dài trên các tuyến phố lớn ở Huế, triển lãm áo dài kết hợp ánh sáng và âm nhạc độc đáo, cùng các hoạt động tương tác hấp dẫn như thử mặc áo dài hay chụp ảnh check-in, mang đến cho du khách trải nghiệm vừa văn hóa vừa gần gũi.

Lưu ý: Nếu bạn muốn tham gia diễu hành, hãy đăng ký sớm với ban tổ chức và chuẩn bị trang phục áo dài phù hợp để hòa mình vào không khí lễ hội.

Thời gian: Tháng 3 và tháng 7 âm lịch
Địa điểm: Điện Huệ Nam, xã Hương Thọ, TP. Huế.
Ý nghĩa: Tôn vinh Thánh Mẫu Thiên Y A Na, cầu quốc thái dân an.

Lễ hội Điện Hòn Chén (còn gọi là Điện Huệ Nam) là một trong những lễ hội tâm linh quan trọng bậc nhất ở Huế, gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu – di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Diễn ra trên dòng sông Hương thơ mộng, lễ hội gây ấn tượng mạnh mẽ bởi đám rước Thánh Mẫu bằng thuyền rồng rực rỡ, uy nghiêm. Hàng trăm thanh đồng, đạo hữu trong trang phục truyền thống, cùng cờ phướn, long kiệu rực sắc màu đã tạo nên bức tranh vừa huyền ảo vừa linh thiêng, phản ánh đời sống tín ngưỡng phong phú của người dân xứ Huế.

Các nghi thức nổi bật:

• Rước Thánh Mẫu: Đoàn thuyền rồng xuất phát từ 352 Chi Lăng, rước về Điện Huệ Nam.
• Lễ Chánh Tế: Nghi thức long trọng cầu nguyện quốc thái dân an tại đình làng Hải Cát.
• Hầu đồng và hát thờ: Những màn diễn xướng đặc sắc, mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian Việt Nam.

Mẹo du lịch: Hãy mặc trang phục lịch sự, tránh làm ồn trong các nghi lễ và tham gia tour du lịch tâm linh để hiểu rõ hơn về tín ngưỡng thờ Mẫu.

Thời gian: 15/4 âm lịch (tháng 5 dương lịch).
Địa điểm: Chùa Thiên Mụ, các chùa lớn tại Huế.
Ý nghĩa: Kỷ niệm ngày sinh, thành đạo và nhập niết bàn của Đức Phật.

Lễ Phật Đản tại Huế là một trong những sự kiện tôn giáo – văn hóa quan trọng, thu hút hàng ngàn tăng ni, Phật tử và du khách thập phương. Trong dịp này, các ngôi chùa lớn như Thiên Mụ, Từ Đàm được trang hoàng rực rỡ với hoa sen, cờ phướn, đèn lồng, tạo nên bầu không khí trang nghiêm mà vẫn thanh tịnh. Nổi bật trong lễ hội là nghi thức rước Phật từ các chùa lớn về trung tâm thành phố, tiếp đó là hoạt động thả đèn hoa đăng trên sông Hương, biến dòng sông trở thành một dải sáng lung linh huyền ảo. Ngoài ra, các nghi lễ cầu an và phóng sinh cũng được tổ chức, gửi gắm ước vọng về sự bình an, lòng từ bi và nhân ái lan tỏa đến mọi người.

Lễ Phật Đản không chỉ là dịp để cầu nguyện mà còn là cơ hội trải nghiệm văn hóa Phật giáo đặc sắc của Huế, với các hoạt động như triển lãm nghệ thuật Phật giáo và ẩm thực chay.

Thời gian: Mùng 9 tháng Giêng âm lịch (tháng 2 dương lịch).
Địa điểm: Đền Huyền Trân, phường An Tây, TP. Huế.
Ý nghĩa: Tưởng nhớ Huyền Trân Công Chúa, người có công mở rộng bờ cõi phía Nam.

Lễ hội Đền Huyền Trân là dịp đặc biệt để tri ân công lao của Huyền Trân Công Chúa – người con gái đã ghi dấu trong lịch sử dân tộc với sứ mệnh hòa bình và mở mang bờ cõi. Lễ hội được tổ chức trang trọng với phần lễ gồm các nghi thức dâng hương, tế lễ, cầu quốc thái dân an và thả chim phóng sinh, thể hiện tấm lòng tưởng nhớ và biết ơn sâu sắc. Bên cạnh đó, phần hội diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như múa lân, ca Huế trên sông Hương, cùng các triển lãm thủ công mỹ nghệ truyền thống như nón lá Huế, gốm Phước Tích, mang đến cho du khách cơ hội vừa thưởng thức vừa trải nghiệm tinh hoa văn hóa xứ Huế.

Thời gian: Tháng 8-9 dương lịch.
Địa điểm: Xã Hương Phong, thị xã Hương Trà.
Ý nghĩa: Quảng bá đặc sản thanh trà và văn hóa làng quê.

Lễ hội Thanh Trà là dịp tôn vinh loại trái cây đặc sản nổi tiếng của Huế với vị ngọt thanh và hương thơm dịu nhẹ. Đến với lễ hội, du khách không chỉ được thưởng thức thanh trà tươi ngon mà còn có cơ hội trải nghiệm những món ăn độc đáo chế biến từ loại quả này như chè thanh trà hay bánh canh thanh trà. Bầu không khí lễ hội thêm phần sôi động với các hoạt động triển lãm sản phẩm, trò chơi dân gian, biểu diễn ca Huế, cùng hành trình tham quan vườn thanh trà để tìm hiểu quy trình trồng trọt truyền thống. Một gợi ý nhỏ dành cho du khách là nên mang theo túi vải để mua thanh trà về làm quà và đừng quên nếm thử những món ăn đặc sắc từ loại quả này để cảm nhận trọn vẹn hương vị xứ Huế.

Thời gian: Ngày 12 tháng Giêng âm lịch.
Địa điểm: Làng Thai Dương Hạ, huyện Phú Vang.
Ý nghĩa: Cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu cho ngư dân.

Lễ hội Cầu Ngư là một trong những nét văn hóa đặc trưng của ngư dân ven biển Huế, được tổ chức nhằm tôn vinh Thành Hoàng và cầu mong một mùa đánh bắt bội thu. Lễ hội thường bắt đầu với các nghi thức trang trọng như rước kiệu, cúng tế tại đình làng và thả thuyền hoa trên sông, gửi gắm ước vọng bình an. Sau phần lễ là phần hội sôi nổi với những hoạt động đua ghe, trình diễn đánh cá, hát bả trạo, điệu hát dân gian gắn liền với đời sống ngư dân. Điểm đặc biệt của lễ hội chính là sự tái hiện sinh động không khí làng chài ven biển, nơi du khách vừa được chiêm ngưỡng nghi lễ truyền thống, vừa có thể hòa mình vào các trò chơi dân gian để cảm nhận trọn vẹn sự náo nhiệt và gần gũi của cộng đồng ngư dân xứ Huế.

Thời gian: Ngày 10 tháng Giêng âm lịch.
Địa điểm: Đình làng Lại Ân, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang.
Ý nghĩa: Khuyến khích tinh thần thượng võ, rèn luyện sức khỏe.

Hội vật làng Sình, với hơn 200 năm lịch sử, là một trong những sân chơi thể thao dân gian độc đáo của Huế. Tại đây, các đô vật thi đấu theo luật vật truyền thống, thể hiện sức mạnh, sự khéo léo và tinh thần dũng cảm, trong khi phần thưởng “Cạn” dành cho người chiến thắng được xem như một vinh dự lớn hơn là giá trị vật chất. Không khí lễ hội luôn sôi động với những trận đấu kịch tính, tiếng hò reo cổ vũ náo nhiệt từ khán giả, tạo nên một bầu không khí đầy hào hứng. Điểm thú vị là bất kỳ ai, kể cả du khách, cũng có thể tham gia trải nghiệm, miễn là tuân thủ luật lệ và đảm bảo an toàn. Nếu muốn thử sức, bạn nên rèn luyện thể lực trước để có thể hòa mình trọn vẹn vào tinh thần thể thao dân gian đặc sắc này.

Thời gian: Tháng 3 âm lịch (thường vào ngày 10).
Địa điểm: Đàn Nam Giao, TP. Huế.
Ý nghĩa: Cầu quốc thái dân an, tái hiện nghi lễ cung đình thời Nguyễn.

Lễ tế Nam Giao là một trong những nghi lễ cung đình quan trọng bậc nhất dưới triều Nguyễn, nay được phục dựng trong khuôn khổ Festival Huế để tái hiện không khí linh thiêng của một thời vàng son. Nghi lễ bắt đầu với đoàn ngự giá từ Đại Nội rước đến Đàn Nam Giao trong sự trang nghiêm của cờ phướn, nhạc lễ cung đình. Tiếp đó là các nghi thức tế lễ cầu mong quốc thái dân an, phúc lộc cho muôn dân, gợi lại hình ảnh vua chúa xưa hòa cùng trời đất. Tham dự lễ hội, du khách không chỉ được tận mắt chứng kiến không gian tái hiện hoàng cung cổ kính mà còn có cơ hội thưởng thức nhã nhạc cung đình Huế – di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, mang lại trải nghiệm vừa trang trọng vừa giàu ý nghĩa lịch sử.

Huế không chỉ là vùng đất của di sản và lịch sử, mà còn là nơi hội tụ những lễ hội truyền thống đậm đà bản sắc văn hóa. Từ Festival Huế rực rỡ, Lễ hội Áo Dài thanh lịch, đến các nghi lễ tâm linh như Điện Hòn Chén, Phật Đản, hay những hoạt động dân gian như Hội vật làng Sình, Lễ hội Cầu Ngư, mỗi sự kiện đều phác họa một lát cắt sống động trong đời sống tinh thần của người dân Cố đô. Nếu bạn đang có dự định ghé thăm Huế, hãy sắp xếp hành trình vào dịp diễn ra lễ hội để cảm nhận trọn vẹn bầu không khí đặc sắc nơi đây. Và để chuyến đi thêm trọn vẹn, bạn có thể tham khảo các tour du lịch Huế cùng Sovaba Travel – hành trình được thiết kế tối ưu, giúp bạn vừa khám phá di sản, vừa hòa mình vào không gian lễ hội giàu bản sắc của mảnh đất Cố đô.