Chuông chùa Bái Đính: Chiêm ngưỡng Đại Hồng Chung lập kỷ lục Việt Nam

Đại Hồng Chung tại Chùa Bái Đính là một công trình kỷ lục, thể hiện tài năng và tâm huyết của các nghệ nhân Việt Nam. Chiếc chuông này không chỉ nổi bật về kích thước mà còn mang giá trị nghệ thuật và tâm linh sâu sắc. Đại Hồng Chung được đúc và lắp đặt trong khuôn khổ xây dựng khu chùa mới, trở thành một phần quan trọng của Tháp Chuông – công trình cao 3 tầng với 24 mái cong và 24 đầu đao. Năm 2007, quả chuông này được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam công nhận là "Đại Hồng Chung lớn nhất Việt Nam". Một số nguồn còn ghi nhận đây là chuông đồng lớn nhất Đông Nam Á, thể hiện sự vượt trội về kỹ thuật đúc đồng Việt Nam.

Kích thước và trọng lượng kỷ lục

• Chiều cao: 5,5m
• Đường kính: Gần 3,5m
• Trọng lượng: 36 tấn

Đại Hồng Chung đã được Sách kỷ lục Việt Nam bình chọn là chiếc chuông đồng lớn nhất Việt Nam hiện nay. Chuông được chế tác từ đồng đỏ nguyên chất, kết hợp tỷ lệ hợp kim hoàn hảo để đảm bảo độ bền vững, chống oxy hóa và tạo nên âm thanh ngân vang, trầm ấm đặc trưng.

Đặc biệt, chiếc chuông được treo bên trong Tháp Chuông uy nghiêm, một công trình kiến trúc hình bát giác, 3 tầng mái cong cao hơn 18m mang hình dáng bông hoa sen. Trên đỉnh gác chuông là một sợi xích lớn dùng để treo chuông, và bên cạnh là chiếc chày kình bằng gỗ lim nặng 500kg dùng để thỉnh chuông.

Thiết kế của Đại Hồng Chung không chỉ dừng ở kích thước mà còn ở sự tinh tế nghệ thuật. Bề mặt chuông được chạm khắc hoa văn lá đề, chim hạc, sóng nước và các họa tiết mỹ thuật Phật giáo. Đặc biệt, toàn bộ bài Tâm kinh Bát nhã được khắc bằng chữ Hán, mang ý nghĩa giáo dục và nhắc nhở về trí tuệ Phật giáo. Tiếng chuông vang vọng hàng chục kilomet, đặc biệt rõ nét vào những ngày thời tiết tốt, tạo cảm giác thanh tịnh và thức tỉnh lòng người.

• Nội dung chạm khắc: Thân chuông được chạm khắc các bài kinh điển, nổi bật là bài Đại Bi Bát Nhã trong kinh Phật bằng chữ Hán, cùng với các họa tiết hoa sen, rồng uốn lượn và các chủ đề Thiền học, Phật học khác.
• Quai chuông: Được thiết kế hình rồng, thể hiện sự tôn nghiêm và sức mạnh linh thiêng.
• Ý nghĩa: Các hoa văn không chỉ là trang trí mà còn là lời cầu nguyện, là sự lan tỏa Chánh pháp, thể hiện tinh thần hướng thiện và giá trị tâm linh sâu sắc.

Chính những chi tiết chạm khắc tinh xảo ấy đã biến Đại Hồng Chung không chỉ là pháp khí mà còn là pho kinh khổng lồ, nơi nghệ thuật và triết lý Phật giáo hòa quyện, lan tỏa Chánh pháp và tinh thần hướng thiện.

Việc đúc Đại Hồng Chung là một kỳ tích của nghề đúc đồng Việt Nam, do nghệ nhân Nguyễn Văn Sính (72 tuổi, ở phường Đúc, Huế) thực hiện. Ông là hậu duệ đời thứ 12 của dòng họ đúc đồng có lịch sử gần 500 năm, bắt nguồn từ làng Cầu Nôm (Bắc Ninh) và di cư vào Huế theo chúa Nguyễn. Dòng họ này từng đúc nên cửu đỉnh, cửu vị thần công và Đại Hồng Chung chùa Thiên Mụ.

Quá trình đúc bắt đầu cách đây khoảng 2 năm trước khi hoàn thành (tức năm 2005-2006), theo đơn đặt hàng từ doanh nhân Nguyễn Xuân Trường – chủ đầu tư chùa Bái Đính mới. Nhiều xưởng đúc từ chối vì yêu cầu kích thước khổng lồ, nhưng ông Sính chấp nhận "đặt cược" vốn liếng và bí quyết gia truyền.

• Chuẩn bị và làm khuôn: Mất 5 tháng với 3.000 công thợ, sử dụng phương pháp thủ công hoàn toàn.
• Chất liệu: Hơn 44 tấn đồng đỏ trong nước, chia thành 12 nồi nấu ở nhiệt độ 1.400°C, sử dụng 12 máy nổ D8 để tạo gió và nhiệt.
• Đổ đồng: Dùng cần cẩu 20 tấn đổ đồng vào khuôn, với sự hỗ trợ của 100 thợ lành nghề.
• Hoàn thiện: Sau đúc, chuông được vận chuyển từ Huế ra Ninh Bình bằng ô tô.

Dù lỗ 500 triệu đồng (với tổng đầu tư hơn 8 tỷ), ông Sính coi đây là di sản văn hóa quốc gia, tự hào vì chưa nước Đông Nam Á nào đúc được chuông lớn như vậy. Bí quyết âm thanh là yếu tố quan trọng nhất được ông truyền cho con trai Nguyễn Trường Sơn, giúp tiếng chuông vang vọng, thanh tịnh.

Trong Phật giáo, Đại Hồng Chung (hay chuông đồng) là pháp khí linh thiêng, không chỉ báo giờ tụng kinh, lễ bái mà còn mang ý nghĩa sâu sắc: thanh tịnh hóa tâm hồn, trừ bỏ phiền não và phổ độ chúng sinh. Thường được đánh 108 tiếng, tượng trưng cho việc đoạn trừ 108 phiền não căn bản (88 kiến hoặc, 10 tư hoặc, 10 triền cái), giúp con người giác ngộ và hướng thiện.

• Độ vang xa: Vào những ngày thời tiết tốt, âm thanh trầm hùng của Đại Hồng Chung có thể vang vọng xa đến 10km, giúp người dân trong vùng có thể nghe thấy rất rõ.
• Sự giao hòa Âm - Dương: Điểm độc đáo là chiếc chuông được treo bên trên một chiếc trống đồng lớn nặng 70 tấn đặt phía dưới, mô phỏng từ trống đồng Đông Sơn.
  • Chuông (trên): Đại diện cho Dương.
  • Trống (dưới): Đại diện cho Âm.
  • Ý nghĩa: Sự kết hợp này tượng trưng cho sự giao hòa, "âm dương khai thái", khiến vạn vật sinh sôi nảy nở và mang lại bình an, hưng thịnh.
• Nghi thức thỉnh chuông: Đại Hồng Chung chỉ được thỉnh vào những dịp lễ lớn như khai hội Bái Đính (mùng 6 tháng Giêng âm lịch), lễ Phật đản (15/4 âm lịch), và lễ Vu Lan (15/7 âm lịch).

Tại chùa Bái Đính, Đại Hồng Chung còn gắn với tín ngưỡng thờ Thánh Nguyễn Minh Không – tổ sư đúc đồng và các vị thần trấn yểm Hoa Lư. Tiếng chuông không chỉ là âm thanh mà còn là lời nhắc nhở về lịch sử dân tộc, sự hội tụ "đất sinh Vua, sinh Thánh, sinh Thần". Trong lễ hội chùa Bái Đính (từ mùng 1 đến hết tháng 3 Âm lịch), tiếng chuông vang lên trong các nghi thức rước kiệu, tế thần, tái hiện sự kiện lịch sử như Đinh Tiên Hoàng tế trời hay Quang Trung tế cờ, mang giá trị giáo dục và văn hóa sâu sắc.

Đại Hồng Chung chùa Bái Đính không chỉ là kỷ lục về kích thước mà còn là minh chứng cho tài năng đúc đồng và giá trị tâm linh sâu sắc của dân tộc Việt. Chiêm ngưỡng quả chuông này, bạn không chỉ thưởng lãm một kiệt tác mà còn tìm thấy sự bình an trong tiếng vang thanh tịnh. Khi tham gia tour chùa Bái Đính, du khách và Phật tử không thể bỏ qua cơ hội chiêm ngưỡng và lắng nghe âm thanh vang vọng của kiệt tác kỷ lục này, để tìm thấy sự tĩnh tâm và an lạc trong tâm hồn.